تأملی در بیانیه گام دوم

بیانیه رهبر معظم انقلاب به مناسبت چهل سالگی انقلاب اسلامی ملت بزرگ ایران که معطوف به نگاه به گذشته و ترسیم افق پیش رو بود، از نقاط عطف تاریخ انقلاب اسلامی به شمار می‌رود. نظر به اهمیت موضوع در این فرصت محدود به برخی از نکات موجود در متن و خوانش‌های فرامتنی بیانیه اشاره می‌کنیم:
1ـ بدون درک تجربیات گذشته و آنچه در چهل سال گذشته بر ملت ایران گذشته است، نه تنها پیمودن مسیر آینده میسر نخواهد شد؛ بلکه توسعه و پیشرفتی نیز محقق نمی‌شود؛ بنابراین بخش مهمی از بیانیه گام دوم به مرور تجربیات و خاطرات تلخ و شیرین گذشته اختصاص یافته است؛ از این رو نسل جوانی که مخاطب اصلی این پیام است، باید گذشته را بداند و بخواند تا دچار انقطاع تاریخی نشود.
2ـ روح حاکم بر پیام رهبر معظم انقلاب امیدواری و اعتماد به نفس است. یکی از مشخصات چهل سالگی انقلاب اسلامی، کمال و پختگی انقلاب اسلامی است. حال این مشخصه در پیام رهبر معظم انقلاب اسلامی متبلور شده است. انقلاب اسلامی در چهل سالگی خود با اعتماد به نفس و تسلط بر خویش از کاستی‌ها و دستاوردهای گذشته سخن می‌گوید و در عین حال آمادگی برای تصحیح خطاهای گذشته را نشانه پویایی و اعتماد به نفس انقلاب اسلامی بر می‌شمرد. همچنین امید به آینده که کلیدواژه حرکت شتابان انقلاب در گام دوم است، در همه اجزای بیانیه موج می‌زند.
3ـ نقطه اوج بیانیه گام دوم جمع کردن اضداد در یک نظام عقلایی و منطقی است. تجمیع معنویت با سیاست، هویت ملی با هویت اسلامی، آرمان‌گرایی با واقع‌بینی، ثبات با سیالیت، انقلابی‌گری با عقلانیت و... ، از عهده هر نظام سیاسی بر نمی‌آید و بسیاری از حکومت‌ها در این مسیر دچار افراط و تفریط شده‌اند، اما انقلاب اسلامی از روز اول شعارش ترکیب و همزیستی این اضداد در کنار یکدیگر بوده است.
4ـ نکته مهم پایانی اینکه رهبر معظم انقلاب متواضعانه در بیانیه نگفته‌اند که یکی از علل مهم استحکام گام نخست انقلاب در چهل سال گذشته، هدایت انقلاب از سوی شخصیت حکیم و بصیری، چون رهبر معظم بوده است و این نکته فرامتنی دیگری است که باید در آن تأمل کنیم و چراغ راه و کلید موفقیت مسیر آینده قرار دهیم.