شورایاران، بازوان فلج شورای شهر

شورایاران یکی از حلقه های اتصال مدیریت شهری با شهروندان است که پنجمین دوره آن هم با تمام فراز و فرودها، بی توجهی ها، جناحی دیدن ها و سوء استفاده ها برگزار شد و حال این نهال مردمی به سن جوانی رسیده که باید ثمره بدهد ولی هنوز ریشه ای محکم ندارد و دلیل آن هم این است که به شورایاری ها به صورت مقطعی پرداخته شده است.

در اوایل سال 1380 بود که اولین دوره شورایاری ها در شهر تهران و در 10 محله به صورت پایلوت آغاز به کار کرد. در گذشته شورایاران به عنوان انجمن محله فعال بودند که از افراد معتمد، کسبه و خیرین انتخاب می شدند که بعدها نام آن تغییر کرد و برای شورایاری انتخاباتی در سطح تمامی محلات برگزار شد.

چرا شورایاری؟

شورایاری ها به منظور ایجاد بستری برای شکل گیری ارتباط و تعامل سازنده و فراگیر بین ساکنین محدوده های محلی با یکدیگر از یک سو و با تشکل ها و نهادهای مردمی از سوی دیگر به وجود می آیند در صورت برقراری مطلوب این ارتباط و تعامل ضلع سومی نیز تشکیل خواهد شد که آن ارتباط با نهادها و دستگاه های دولتی یا فرا محله ای است و به زبان ساده تر شورایاری ها منتخبین مردم جهت اداره بهتر محلات و رابط بین مردم و مسئولین(شورای شهر، شهرداری و سایر دستگاه های اجرایی) در انعکاس مشکلات و ارائه دهندگان راهکارها برای هر چه بهتر اداره کردن محله به شمار می روند.

در حقیقت محله گرایی که مدیران شهری پایتخت بیشتر از آن با عنوان محله محوری یاد می کنند؛ می‌کوشد نوعی نظم اجتماعی برقرار کند تا در سایه آن مناسبات اجتماعی تنظیم شود و امنیت اجتماعی و مشارکت مدنی محقق شود اما محله گرایی علاوه بر ایجاد مشارکت مدنی در سطح محله می‌تواند وفاق اجتماعی هم به همراه داشته باشد و از بار مسئولیت و تصدی گری دولت بکاهد.

با توجه به گذشت پنج دوره انتخابات شورایاری ها، نقش و اهمیت شورایاری ها و شرح خدمات ارائه شده از طرف این نهاد مردمی برای شهروندان مشخص است ولی جایگاه آنها در ساختار حکومتی هنوز تثبیت نشده است.

در پنجمین دوره انتخابات شورایاری ها در تهران 12 هزار نفر برای انتخابات محله ای در 352 محله ثبت نام کردند و در 4 مرداد ماه سال جاری علی رغم تمام مشکلات حقوقی و قانونی این انتخابات به صورت الکترونیکی برگزار شد و منتخبین محلات هم انتخاب شدند به نوعی 3168 نفر به عنوان شورایار در محلات مختلف پایتخت در حال خدمت رسانی به اهالی محل خود هستند.

جایگاه تشریفاتی برای شورایاران

دقیقا در 2.5 سال گذشته و با ورود شورای پنجم می توان گفت هیچ حمایتی از شورایاران صورت نگرفت و شورایاری ها توسط شورای شهر به فراموشی سپرده شده بود تا اینکه زمان انتخابات دور پنجم فرارسید. در دوره چهارم شورای شهر تهران، دبیر دبیران شورایاری هر منطقه با حضور در صحن علنی شورا گزارشی از عملکرد و مشکلات منطقه خود ارائه می دادند و بازدید ها از پروژه ها توسط مدیران شهری با حضور نمایندگان شوراها بود چیزی که الان دیده نمی شود و به نوعی جایگاه شورایاران تشریفاتی شده است.

کاهش اختیارات شورایاری ها که بازوان شورای شهر تهران مطرح می شوند در دوره پنجم شوراها به حدی بوده که قرار است اختیارات سرای محله هم از شورایاری ها براساس اعلام ستاد مدیریت محله گرفته شود که البته شدیدا با صحبت های احمد مسجد جامعی عضو شورای شهر و رئیس ستاد شورایاری ها در مراسم آغاز به کار شورایاری ها تناقض دارد.

شعارهایی فقط برای سوت و کف

مسجد جامعی به عنوان رئیس ستاد شورایاری ها در روز آغاز به کار شورایاران که در تالار بزرگ وزارت کشور برگزار شد گفته بود که هدف از شورایاران و انتخاب آنها افزایش مشارکت شهروندان در سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و نظارت است چراکه ما به‌عنوان نمایندگان مردم با ۲۱نفر عضو نمی‌توانیم از آرا و خواست‌های چند میلیون نفر مطلع شویم و بزودی اعضای شورایاری ها گزارشی از عملکرد مناطق ارائه می دهند و بودجه سال 99 شهرداری هم با نظر شورایاری و محلات اختصاص می یابد.

راهکارها

شاید تاکنون چند صد میلیارد تومان برای شکل گیری نهادی بعنوان شورایاری محلات از بیت المال هزینه شده و در پنچ دوره اخیر هم نقش شورایاری ها و کمکی که برای پیشبرد برنامه ها و پروژه ها داشته اند برای مدیران شهری مشخص شده است.

شورایاران از کف محلات برآمده اند و از مشکلات خدماتی، عمرانی، شهرسازی، و تاسیسات محله مطلع هستند در حالی که باید از ظرفیت آن ها استفاده شد اما به سمت تضعیف آن حرکت کرده اند. با توجه به اینکه مدیریت یکپارچه شهری در اولویت شورا و شهرداری قرار دارد، بنابراین باید تمامی اختیارات شورایاری ها براساس قانون به آن ها بازگردد.

شهردار ناحیه یا نماینده اش باید در جلسات شورایاری ها برای پیگیری امور حضور داشته باشند؛ گزارش عملکرد شورایاران در صحن علنی شورای شهر تهران مانند دوره گذشته ارائه شود و در حد استماع نباشد بلکه در کمیسیون ها مورد بررسی قرار بگیرد؛ اعضای شورایاری ها به تفکیک وظایف با کمیسیون های مختلف شورای شهر تهران به صورت مستمر ارتباط داشته باشند.

برخورد قاطع با شورایاران متخلف و در نهایت مدیران شهر به خصوص اعضای شورای شهر تهران به این نهاد مردمی بیشتر توجه و اطمینان کنند و این نهاد مردمی را زنده کنند و به گفته خودشان از این بازوان توانا در توسعه محلات استفاده کنند و با تصمیم های نادرست و سیاست زده تیشه به ریشه این نهال جوان نزنند.