سهام عدالت را حراج نكنید

به گزارش نما، سهام عدالت به دستور رهبر حکیم انقلاب با 2 هدف «گسترش عدالت اجتماعی» و «توانمندسازی خانواده‌های کم‌درآمد» آزاد شد، این دو مهم حتی در ابلاغیه ایشان هم ذکر شده بود. در این شرایط اما با اشتباه بنیادی صورت گرفته، دولت به دنبال خرید سهام عدالت مردم توسط بانک‌ها است تا برای کوتاه‌مدت یک رقم بسیار کم در اختیار آنها قرار بگیرد. این در شرایطی است که به گفته کارشناسان اقتصادی و بازار سرمایه، حفظ این دارایی ارزشمند در بلندمدت می‌تواند عایدی بیشتری برای مردم داشته باشد. میزان عایدی مردم از فروش سهام عدالت در شرایط کنونی بسیار پایین است و شاید بتواند تنها یک ماه از بار هزینه‌های آنها بکاهد اما در صورت سهامداری و حفظ آن، این ظرفیت ارزشمند می‌تواند تبدیل به یک پشتوانه اقتصادی و مالی در بلندمدت برای ‎آنها شود.

طبق آخرین آمارهای غیررسمی درباره تعداد افرادی که سهام عدالت خود را به فروش رسانده‌اند، بیش از 200 هزار نفر تا پایان دیروز سهام خود را به بانک‌ها یا توسط کارگزاری به افراد دیگر فروخته‌اند.

این در حالی است که سهام‌های عرضه شده در بازار سرمایه از شرکت‌های بسیار سودده و بزرگ کشورمان هستند؛ پتروشیمی‌ها، بانک‌ها و شرکت‌های خودروساز به عنوان پیشران‌های اقتصادی ایران هستند و مسلما سهامدار بودن مردم در آنها یک اتفاق بزرگ و ارزشمند است.

در همین باره حمید کوشکی، کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه نوع بیان آقای رئیس‌جمهور درباره فروش سهام عدالت مردم و هدایت به سمت فروش بسیار بد بود، گفـت: متاسفانه آقای رئیس‌جمهور از واژه غیرمناسبی برای فروش دارایی مردم به عنوان سهم سهام عدالت استفاده کرد، لحنی که نشان از تضاد تفکر دولت درباره نگرش به بازار سرمایه دارد. آقای روحانی با بیان اینکه مردم می‌توانند 30 درصد از دارایی سهام عدالت خود را بفروشند تا به نوعی تامین معیشت کنند یا به زخمی از زندگی خود بزنند، نشان داد اصلا به دنبال تعمیق هدف‌های اقتصادی بازار سرمایه نیست.

تحلیلگر ارشد کارگزاری اقتصاد بیدار، توضیح داد: مهم‌ترین هدف بازار سرمایه، افزایش سرمایه‌گذاری و رشد ثروت مردم است اما آقای رئیس‌جمهور با بیان این موضوع این سیگنال را به مردم داد که از محل فروش سهام عدالت خود یا همان 30 درصد به نوعی بخشی از زندگی خود را اداره کنید، در حالی که باید به این سوال پاسخ دهند که مگر از محل فروش 30 درصدی سهام چقدر عاید مردم می‌شود که به زخم زندگی‌شان بزنند؟

کارشناس بازار بورس تصریح کرد: بسته به نوع فروش و سهام اولیه، قیمت فروش سهام 30 درصدی بین 2 تا 3 میلیون تومان در نوسان است، بنابراین رقم چندانی برای تامین معیشت مردم به شمار نمی‌رود.

* تشویق مردم برای رسیدن به هیچ

مشخص کردن بازه زمانی محدود برای آزادسازی سهام عدالت باعث شده مردم تصور کنند برای فروش سهام خود هم باید در همین بازه زمانی اقدام کنند. دولتی‌ها هیچ توضیحی به مردم ارائه نداده‌اند که می‌توانند ضمن آزادسازی و وارد نشدن به بازار سرمایه صرفا سهامدار باشند و دارایی ارزشمند خود را حفظ کنند. نباید فراموش کرد که بخش اعظمی از دارندگان سهام عدالت 6 دهک اول جامعه کسانی هستند که اساسا با ادبیات بازار سرمایه آشنا نیستند. یکی از بدترین نقاط سیاست‌های دولت زمانی است که مردم را در شرایط اصلاح بازار سرمایه راهی بانک‌ها برای فروش سهام عدالت کرده است. این یعنی دارایی ارزشمند مردم در زمانی که به کمترین میزان ارزش رسیده است، توسط بانک‌ها باید خریداری شود. جالب اینجاست که وقتی نوبت به فروش سهام خود دولت به مردم می‌رسد (ETFها) روند بازار بسیار سبز و صعودی بوده است.

* آزادسازی بدون رعایت شروط ابلاغیه رهبر انقلاب

ابلاغیه 9 اردیبهشت مقام معظم رهبری برای آزادسازی سهام عدالت و بهره‌مند شدن خیل عظیم صاحبان این سهام، حاوی بایدهایی برای تحقق هر چه بهتر سیاست‌های کلی اصل 44 قانون اساسی بود. با توجه به مفاد سیاست‌های کلی اصل 44 و ابلاغیه مذکور، حضور مردم در متن اقتصاد و واگذاری مدیریت به عامه مردم جزو بایدهای آزادسازی سهام عدالت است. در همین راستا در سومین شرط مورد اشاره ابلاغیه مذکور، به «تشویق مردم به ماندگاری صاحبان سهام در شرکت‌های سرمایه‌گذاری» و «ورود سریع این شرکت‌ها به بورس» تاکید شده است. این بدان معنی است که هدف از آزادسازی سهام عدالت، فروش این سهام و خارج شدن مردم از صحنه اقتصاد نیست. تاکید بر «عرضه هر چه زودتر شرکت‌های سرمایه‌گذاری در بورس» هم می‌تواند به کسب سود بیشتر از محل افزایش ارزش سهام این شرکت‌ها پس از عرضه اولیه منجر شود تا عایدی بیشتری را نصیب مردم کند.

با وجود اشاره مقام معظم رهبری به این شرایط در ابلاغیه آزادسازی سهام عدالت، تصمیمات مسؤولان به گونه‌ای بوده که بیشتر به تشویق مردم به فروش سهام خود شبیه است تا به حفظ این دارایی ارزشمند. علاوه بر این، تاخیر دولت در عرضه شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی در بورس دیگر مسأله‌ای است که باعث محرومیت مردم از سود حاصل از عرضه اولیه این شرکت‌ها می‌شود.

* سهام بورسی و سهام عدالت وثیقه تسهیلات کارت اعتباری می‌شود

رئیس کل بانک مرکزی از امکان تبدیل شدن سهام بورسی و سهام عدالت به وثیقه تسهیلات کارت اعتباری خبر داد. عبدالناصر همتی اظهار داشت: بانک‌ها می‌توانند سهام بورسی، بویژه سهام عدالت را به عنوان وثیقه برای صدور کارت اعتباری قرار دهند. وی افزود: با توجه به ارزنده بودن بخش عمده‌ای از سهم‌های موجود در سبد سهام عدالت، به بانک‌ها توصیه می‌کنم در قبال وثیقه گرفتن سهام آزاد شده، در چارچوب ضوابط خود معادل درصدی از ارزش آن به دارندگان سهام که نیاز به منابع مالی دارند ولی قصد فروش سهام خود را ندارند، کارت اعتباری برای خرید بدهند. رئیس کل بانک مرکزی گفت: به حوزه فناوری اطلاعات بانک مرکزی تأکید کرده‌ام هر چه سریع‌تر برای ساده‌سازی فرآیند صدور کارت اعتباری اقدام کند.

تاکنون این مهم محقق نشده است و شفاف‌سازی لازم در این باره انجام نشده و مشخص نیست دولت منتظر است تا چه زمانی این کار را انجام دهد. این انفعال دولت همزمان با هجوم مردم برای فروش سهام عدالت نشان می‌دهد دولتی‌ها منتظر هستند مردم فعلا اقدام به فروش سهام عدالت خود کنند تا در هفته‌های آتی روش‌های مناسب و بهینه‌ای مانند صدور کارت اعتباری یا قرار گرفتن سهام عدالت به عنوان وثیقه را اعلام کنند.

* شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی: بانک‌ها مردم را به فروش ترغیب می‌کنند

کانون شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت روز گذشته در اطلاعیه‌ای اعلام کرد هر اقدامی که موجبات ترغیب مردم برای فروش مستقیم سهام عدالت باشد، خلاف ابلاغیه مقام معظم رهبری و اقدامی پرابهام و سوال‌برانگیز است و به هیچ عنوان نباید مسؤولان موجب گمراهی مردم شده و سهامداران تشویق به فروش هیجانی و زیانبار سهام شوند.

«سهام عدالت» برخلاف فضای رسانه‌ای ایجادشده، ارزش اقتصادی بالایی برای مردم دارد، تا آنجا که می‌توانند با آن به عنوان وثیقه وام بگیرند اما بی‌اطلاعی مردم از این ارزش و فضای رسانه‌ای مسموم باعث شده است بانک‌هایی که امروز بیشتر بنگاهداری می‌کنند، مردم را به سمت فروش سهام عدالت‌شان سوق دهند.

جالب آنجاست که سیاست‌های تبلیغی بانک‌ها و رسانه‌های همسوی دولت برخلاف نظر رهبری درباره سهام عدالت است، بر اساس حکم صریح مقام معظم رهبری باید «مردم تشویق به ماندگاری سهام عدالت‌شان» شوند؛ با این حال کمپین تبلیغاتی بانک‌ها و سازمان خصوصی‌سازی و ترغیب و دعوت از مردم برای مراجعه و ثبت درخواست فروش سهام‌شان چیست؟!

تشویق مردم برای آنکه از ۱۰ تا ۱۳ خرداد برای فروش سهام عدالت‌شان به بانک‌ها مراجعه کنند، در حالی که بعد از این تعطیلات نیز بورس و کارگزاری‌ها همه فعال هستند، خود گواهی برای این سیاست‌های تبلیغی مشکوک است.

در روزهای اخیر دولت اصرار بر انتخاب روش مستقیم سهامداری دارد، حال آنکه ۷۵ درصد مردم روش غیرمستقیم را انتخاب کرده‌اند. نکته قابل توجه درباره سهام عدالت آن است که مردم اگر روش غیرمستقیم سهامداری در شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت را انتخاب کنند، معادل ارزش ریالی سهام متناسب هر نفر از ۳۶ شرکت بورسی و ۱۳ شرکت غیربورسی، از سهام شرکت سرمایه‌گذاری استان خود بهره‌مند می‌شوند که در صورت معامله در بورس با توجه به عرضه اولیه‌ای بودن سهام این شرکت از قیمت چند برابری هنگام فروش بهره‌مند خواهند شد و البته در صورت نگهداری سهام از مزایای فراوان آن بهره خواهند برد اما این توضیحات در تلاش بانک‌ها برای خرید سهام عدالت مردم گفته نمی‌شود.

*حتی‌الامکان سهام عدالت را نفروشید

مدیر عامل شرکت سرمایه‌گذاری سهام عدالت استان تهران با اشاره به ارزش بالای سهام عدالت، از تصمیمات و تبلیغات مسؤولان آزادسازی سهام عدالت در راستای ترغیب سهامداران به فروش این سهام باارزش انتقاد کرد. محمدرضا جودکی، گفت: متاسفانه مسؤولان آزادسازی سهام عدالت و بویژه سخنگوی این ستاد با تصمیمات و سخنان خود، مردم را به فروش سهام عدالت ترغیب می‌کنند. این در حالی است که طبق ابلاغیه مقام معظم رهبری، باید مردم را به نگهداری سهام عدالت‌شان و ماندن در شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی ترغیب کنند.

وی افزود: این مسؤولان همچنین باید شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی را هرچه سریع‌تر وارد بازار سرمایه کنند، چرا که با این اقدام، سود قابل توجهی نصیب صاحبان سهام عدالت می‌شود، چنانکه تجربه عرضه‌های اولیه هم نشان می‌دهد با عرضه اولیه، ارزش سهام با افزایش قابل توجهی مواجه می‌شود. جودکی اظهار داشت: با این حال مسؤولان مربوط به جای آگاه‌سازی مردم و تشویق آنان به حفظ سهام و ماندن در شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی، به روش‌های مختلف مردم را از نگهداری سهام و ماندن در شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی ترسانده و به فروش این سهام ارزشمند تشویق می‌کنند. مدیر عامل شرکت سرمایه‌گذاری استان تهران گفت: مردم هم تحت تاثیر تبلیغات غلط این افراد، به فروش این دارایی ارزشمند رو می‌آورند.

فروشندگان این سهام در آینده زیان خواهند کرد. مسؤولان مربوط هم بزودی از مسؤولیت کنار رفته و پاسخگو نخواهند بود. در این شرایط مردم زیان‌دیده‌های نهایی فروش سهام عدالت خواهند بود. متاسفانه تبلیغاتی که می‌شود، در راستای فروش سهام عدالت است، نه آگاه‌سازی مردم. وی با انتقاد از عملکرد مسؤولان در زمینه آزادسازی سهام عدالت گفت: در بند 2 ابلاغیه مقام معظم رهبری برای آزادسازی سهام عدالت، به «تدوین مقررات انتقال سهام عدالت به مردم» اشاره شده است.

با این حال از همان روز اول مسؤولان مربوط مدام تبلیغات و تمهید مقدمات فروش سهام عدالت را در دستور کار خود قرار دادند. دلیل اصرار مسؤولان به فروش سهام عدالت چیست؟ در سیاست‌های کلی اصل 44 به تمرکززدایی از ثروت، ایجاد اشتغال و درآمد پایدار برای مردم اشاره شده است. با فروختن این سهام، هیچ یک از این اهداف محقق نخواهد شد. جودکی با اشاره به ارزش بالای سهام عدالت گفت: در سهام عدالت، بهترین سهام‌های دولت به مردم منتقل شده است.

اما الان با تبلیغاتی که شده است، مردم را به فروش سهام عدالت ترغیب می‌کنند. با مسیر فعلی که مسؤولان در پیش گرفته‌اند، دوباره مدیریت دولتی و بزرگ شدن دولت گریبان کشور را خواهد گرفت. نفع مردم در نگهداری این سهام است. اگر مردم نیاز اضطراری به فروش این سهام ندارند، ارزش افزوده خوبی در حفظ این سهام وجود دارد. علاوه بر این، اگر مردم روش غیرمستقیم را انتخاب کنند، از سود بیشتری بهره‌مند خواهند شد؛ چرا که با عرضه اولیه شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی به بورس، طبق روال موجود در بورس، ارزش افزوده قابل توجهی نصیب سهامداران می‌شود.

منبع: وطن امروز