اگر خودمان را در شرایط بعد از قیام 15 خرداد سال 1342 قرار دهیم متوجه خفقان و اختناق حاکم بر کشور بعد از آن قیام می‌شویم. رژیم ستمشاهی با کشتاری که در 15 خرداد انجام داد ترس و وحشتی را در مردم به وجود آورد. در آن شرایط فعالیت سیاسی علیه رژیم بسیار سخت و دشوار شد.
شاخه نظامی مؤتلفه به این نتیجه رسید که مبارزه با رژیم از طریق سیاسی و تبلیغاتی به بن‌بست رسیده است
نامه‌ای که شهدای 26 خرداد به مراجع و شخصیت‌ها نوشته و دلایلشان را برای دست به زدن اقدام مسلحانه علیه رژیم مطرح کرده بودند حاکی از این است که مجموعه مبارزین که شاخه نظامی مؤتلفه اسلامی را تشکیل می‌دادند به این جمع‌بندی رسیده بودند که مبارزه با رژیم از طریق سیاسی و تبلیغاتی به بن‌بست رسیده است و جز اینکه اقدام مسلحانه‌ای انجام شود و اشخاص مهمی در کشور اعدام انقلابی شوند راه دیگری برای باز شدن فضای سیاسی کشور برای ادامه مبارزه علیه رژیم وجود نخواهد داشت. این نامه‌ها بسیار پخته، عمیق و مستدل بودند و نشان از پختگی جوانان مؤتلفه بود. آنها کاملاً مطلع از مسائل دینی و اسلامی و جوانان متشرعی بودند و اصرار داشتند نظر مراجع تقلیدی را برای صحت و درستی کارشان جلب کنند. پس از اینکه تشخیص دادند به این کار از لحاظ شرعی و اسلامی اشکالی وارد نیست وارد عمل شدند.
شهدای مؤتلفه زمانی که امام(ره) منعشان را برداشتند اقدام به اعدام انقلابی حسنعلی منصور کردند
آنها چند بار مرحوم حبیب‌الله عسگراولادی را واسطه کردند که مجوز را از امام(ره) بگیرند. ایشان موضوع را با امام(ره) در میان گذاشت. امام(ره) جز در مورد شاه اشخاص دیگر را اقدام مناسب و موفقی ندانستند. در نهایت آنها تلاش کردند اگر منع امام(ره) برداشته شد وارد این کار شوند. زمانی که حضرت امام(ره) به مرحوم عسگراولادی فرمودند شما کاری به این مسائل نداشته باشید و کار خودتان را انجام بدهید، این جوانان احساس کردند امام(ره) منعشان را برداشتند.
اینکه این جوانان این‌گونه دقیق حرکات و کنش سیاسی‌شان را دنبال می‌کنند حاکی از پختگی آنهاست. اینها متوجه عواقب امر بودند و به هیچ‌وجه از روی ساده‌لوحی و احساسات دست به چنین کاری نزدند. آنها عملیات بدر (اعدام انقلابی حسنعلی منصور) را با این دیدگاه انجام دادند که انتهای این مسیر شهادت است. شهید محمد بخارایی در نوار صوتی 20 دقیقه‌ای که ضبط کرد گفت ما اولین گلوله را به سینه دشمن رها می‌کنیم تا به جوانان مسلمان بگوییم به پیش! حرکت کنید. توضیحات بعدی این شهید نشان می‌دهد نه‌تنها اقدام این شهدا ناپخته و از روی احساسات نبوده، بلکه سنجیده و بر اساس محاسبات انسانی و شرعی بوده است. آنها برای این اقدام از مراجع تقلیدی چون آیت‌الله میلانی و افراد دیگری مجوز گرفتند. در حرف‌هایی که پس از دستگیری و در دادگاه زدند آرمان و هدفشان را تشکیل حکومت اسلامی بیان کردند.
