ویروس كرونا و ضرورت كاهش وابستگی اقتصاد ایران به نفت

فاطمه حسینی- قیمت جهانی نفت با شروع ویروس منحوس کرونا تا 70 درصد سقوط کرد و به تدریج با مهار ویروس کرونا در جهان بخصوص کشور چین، قیمت نفت رو به افزایش نسبی گذاشت اما مدت زمان زیادی طول نکشید که با شیوع دوباره ویروس کرونا در آمریکا و چین قیمت نفت مجددا رو به کاهش گذاشته و این کاهش اوضاع اقتصادی کشورهایی که وابستگی زیادی به این ماده دارند را به شدت تحت تاثیر منفی قرار خواهد داد. با این حال، به دلیل اینکه صادرات نفت ایران پس از تحریم های سنگین آمریکا شاهد کاهش شدیدی بوده و در برخی ماه‌ها به صفر نزدیک شده است، اقتصاد در تنگنای ایران شاهد تاثیرپذیری نسبتا کمتری در مقایسه با دیگر کشورهای عمده صادر کننده خواهد بود.
سی‌ان‌بی‌سی در گزارشی می نویسد: پس از شیوع موج دوم ویروس کرونا در آمریکا با نگرانی از افت مجدد تقاضای نفت در بزرگترین مصرف‌کننده نفت جهان، قیمت نفت خام ۱۰ درصد سقوط کرد.قیمت پیش‌خرید هر بشکه نفت خام نیمه‌سنگین تگزاس غرب آمریکا، دابلیوتی‌آی، که دیشب با سقوط سنگین ۸ درصدی مواجه شده بود تا ظهر جمعه ۶۵ سنت یا ۲ درصد دیگر هم سقوط کرد و به ۳۵.۶۹ دلار رسید.قیمت پیش‌خرید هر بشکه نفت خام برنت دریای شمال، بنچ‌مارک بین‌المللی قیمت نفت هم به دنبال سقوط سنگین ۸ درصدی دیشب، تا ظهر جمعه ۵۸ سنت یا ۱.۵ درصد سقوط کرد و به ۳۷.۵۹ دلار رسید.با این نتایج هر دو شاخص نفت خام تا به اینجای این هفته بیش از ۱۰ درصد سقوط کرده‌اند که این اولین سقوط هفتگی آنها در ۷ هفته اخیر است. تحلیلگران موسسه ING Economics نیز در یادداشتی نوشتند: «احیای تقاضا برای نفت در یک روند بسیار آهسته قرار دارد و موج جدید ابتلا مطمئناً نگرانی‌ها را نسبت به طولانی شدن روند احیای تقاضا بر خواهد انگیخت؛ همچنین بریتیش پترولیوم پیش‌بینی می‌کند، نفت تا 2050، 30 درصد کاهش قیمت داشته باشد و قیمت نفت خام برنت به‌طور متوسط 55 دلار در هر بشکه معامله شود.
چیزی که به طور واضح مشاهده می شود این است که شیوع ویروس کرونا توازن بازار نفت را به‌شدت به هم زده است به صورتی که مازاد عرضه در بازارهای جهانی و پالایشگاه‌ها آشکار است. در این شرایط با کوچکترین اتفاق و نگرانی از کاهش تقاضا، قیمت نفت به شدت افت خواهد کرد و در عین حال با تداوم انتشار ویروس کرونا پیش بینی می شود که قیمت نفت شیب بسیار آرام رو به افزایش را طی کند اما موضوعی که در این بین از همیت زیادی برخوردار است این است که قیمت نفت به هیچ وجه به دوران قبل از شروع کرونا تا بازه زمانی 2 الی 5 سال آینده نخواهد رسید این موضوع ضرورت بازنگری در ساختار بودجه کشور و قطع وابستگی به نفت را بیش‌ازپیش آشکار می‌کند و مجلس یازدهم در این خصوص نقش بسیار مهمی بر عهده دارد