ازدواج از سوی دولت و مجلس جدی گرفته نشده/ سه مطالبه مهم رهبری در حوزه ازدواج

به گزارش نما، اول ذی‌الحجه برابر است با سالروز ازدواج امام علی (ع) و حضرت زهرا (س) و روز ازدواج.

در زمینه موضوع ازدواج و اهمیت و تأثیر آن بر فرهنگ و اخلاق در جامعه دقایقی را با حجت‌الاسلام عباس عبداللهی کارشناس خانواده، مؤلف و پژوهشگر مطالعات جنسیت و خانواده به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه تقدیم می‌شود.

ازدواج در همه زمینه‌های اقتصاد، فرهنگ، هنر، سیاست، علم و فناوری، تعلیم و تربیت اهمیت اساسی و عمیق دارد

در ابتدا درخصوص اهمیت موضوع ازدواج و تأثیر آن بر ابعاد مختلف جامعه مانند فرهنگ، اقتصاد و... توضیح دهید.

در پاسخ به این سوال، کافی است به جایگاه موضوع راهبردی «خانواده» در ساختار جوامع و فرهنگ‌ها و تمدن‌ها دقت کنیم. «خانواده» به تعبیر مقام معظم رهبری، سلول بنیادین شکل‌گیری جامعه است و صلاح و پیشرفت و یا سقوط و فساد جوامع و تمدن‌ها در ابعاد گوناگون اجتماعی، به طور مستقیم به وضعیت این سلول بنیادین وابسته است و چون سنت فطری و الهی «ازدواج»، عامل شکل‌گیری خانواده است، بنابراین باید گفت در تمام زمینه‌های تمدنی جامعه ما مثل اقتصاد، فرهنگ، هنر، سیاست، علم و فناوری، تعلیم و تربیت و ... موضوع «ازدواج» از اهمیت بسیار اساسی و عمیق برخوردار بوده و کمیت و کیفیت آن به طور مستقیم سرنوشت کلان جامعه ما را تحت‌الشعاع خود قرار می‌دهد.

با توجه به سابقه پژوهشی حضرتعالی در زمینه نظام اندیشه رهبر معظم انقلاب، اهمیت این موضوع در دیدگاه مقام معظم رهبری چیست؟

به حق و بدون هیچ‌گونه تعصب و یا تعلق عاطفی، باید بگویم که در یک نگاه علمی و اندیشه‌ای، رهبر معظم انقلاب در زمره معدود متفکرین معاصر ما هستند که جایگاه راهبردی و زیرساختی و اساسی موضوع «ازدواج» را به طور عمیق دریافته و برای نخبگان، جوانان و مردم تبیین فرموده‌اند و علاوه بر آن، در راهبری نظام اسلامی، تلاش­‌های وسیع و پرحجمی را برای پی‌گیری این مسأله اجتماعی امروز جامعه ایرانی در ساختار حاکمیت انجام داده‌اند.

سه مطالبه مهم رهبری در حوزه ازدواج

تبلور اهمیت این موضوع در هدایت و راهبری حاکمیتی رهبر فرزانه انقلاب، در سند «سیاست­‌های ابلاغی خانواده» در شهریور ۱۳۹۵ عیان شده است که معظم له، از تمام قوا و ساختارهای مرتبط نظام اسلامی، سه اتفاق ضروری و اساسی را مطالبه فرمودند: ایجاد نهضت فراگیر «ازدواج آسان»، تلاش در جهت تحکیم و پایداری خانواده و کاهش مبغوض‌ترین حلال الهی یعنی «طلاق» و توجه جدی به مقوله «سبک زندگی» و تقویت سبک زندگی ایرانی، اسلامی در برابر نفوذ نرم و نامحسوس سبک زندگی مدرن. از سوی دیگر ایشان در دیدارهای متعدد با جوانان و مردم خصوصاً دیدارهای دانشجویی، جوانان و خانواده‌ها را به سوی تحقق ازدواج بهنگام و موفق جهت داده و حتی بر احیای سنت حسنه «واسطه‌گری» در کمک به ازدواج جوانان توصیه فرموده‌اند.

به نظر شما ارزیابی کارنامه ساختارهای حاکمیتی تا به امروز در موضوع ازدواج چیست؟

متأسفانه کارنامه موفق و درخشانی نداریم. ضمن قدردانی از تلاش­‌های صورت گرفته در مقاطع مختلف عمر با برکت انقلاب اسلامی، باید گفت مع‌الاسف نگاه فاخر و پراهمیتی در ساختارهای حاکمیتی کشور اعم از اقتصادی، فرهنگی و تربیتی، آموزشی به این موضوع راهبردی و مهم وجود ندارد. بهترین شاهد این مدعا، روی زمین ماندن قانون خوب و زیرساختی «تسهیل ازدواج جوانان» مصوب ۱۳۸۴ مجلس شورای اسلامی است که متأسفانه تا امروز جامه عمل نپوشیده و موانع متعدد پیش روی ازدواج جوانان مرتفع نشده است.

موضوع ازدواج در سال‌های اخیر از سوی دولت و مجلس جدی گرفته نشده است

به عنوان جزء کوچکی از جامعه علمی و فرهنگی کشور از مؤاخذه خداوند متعال درباره ازدواج جوانان محجوب، سالم و مظلوم کشور به رحمت و مغفرت ذات باری تعالی پناه می‌برم چراکه در محکمه محاسبه اعمال، هیچ حجتی برای تعلل‌ها، انفعال‌ها و بی‌خیالی‌ها نسبت به این امر مقدس و نیاز ضروری و حیاتی دختران و پسران عفیف جامعه خودمان نخواهیم داشت. متأسفانه در سال‌های اخیر و با شدت گرفتن مشکلات اقتصادی و اجتماعی مردم، این موضوع توسط مجلس و دولت جدی گرفته نشده است و از سوی دیگر، رسانه‌های خبری و تصویری نیز در این زمینه کم کاری جدی دارند و خیلی موج مطالبه‌گری و فرهنگ‌سازی در مردم نیز در این موضوع هم راه نیفتاده است.

کتاب «میثاق مهر و ماه» بر اساس چه انگیزه‌ها و اهدافی تحقق و تألیف شد؟

سال ۹۳ در برنامه‌ریزی‌هایی که برای معرفت جویان «حوزه دانشجویی صنعتی شریف» داشتیم، بُعد تربیت خانوادگی به گروه ما که جمعی از پژوهشگران و مدرسین و مشاورین ازدواج و خانواده بودیم، واگذار شد. برای این مهم، یک برنامه درسی طراحی کردیم و درسی با عنوان «خانواده توحیدی» برای معرفت جویان حوزه شریف توسط اساتید گروه، ارائه شد. پس از بازخوردهای مثبت و فوق‌العاده‌ای که این درس داشت، با همراهی سرکار خانم اکبری که از موفق‌ترین اساتید و مشاورین حوزه شریف و مرکز خانواده نهاد نمایندگی رهبر معظم انقلاب در دانشگاه بودند، پروژه پژوهشی مفصلی را در موضوع «نظام خانواده در معارف توحیدی قرآن کریم» طراحی و اجرا کردیم که یکی از خروجی‌های آن پروژه، کتاب «میثاق مهر و ماه» شد.

هدف ما در این کتاب، ارائه یک تصویر باز از طرح کلی اندیشه اسلامی در موضوع ازدواج و پیوند خانوادگی و لوازم حقوقی، اخلاقی و رفتاری آن بوده است و فکر می‌کنیم اولین اثری است که روح توحیدی پیوند ازدواج و امتداد آن در آئین همسرداری و نظام خانواده را با ادبیاتی عمومی و در عین حال، علمی تبیین کرده است. تجربه آموزشی و مشاوره‌ای ما نشان می‌دهد که بسیاری از موانع تحقق ازدواج موفق و خانواده تراز فرهنگ غنی ایرانی، اسلامی ما، حاکمیت نگرش‌های التقاطی و نادرست و یا ناقص بر ذهنیت عمومی جامعه امروز ماست و اگر در جهت تصحیح این نگرش‌ها با اندیشه اصیل و کارآمد وحیانی گام‌های جدی برداشته شود، قطعاً هم مسیر ازدواج جوانان سهولت بیشتری می‌یابد و هم لذت زندگی خانوادگی و پایداری و تحکیم خانواده‌های جامعه مسلمان ایران به شدت ارتقاء خواهد یافت و زوج‌های جوان جامعه ما به تراز زندگی مشترک یگانه زوج معصوم عالم خلقت یعنی امیرالمؤمنین (ع) و حضرت زهرا (س) نزدیک خواهند شد.
منبع: فارس