متولی مشخص؛ حلقه مفقوده كشف منشاء بوی بد پایتخت

به گزارش نما ،ابتدای دی ماه سال 1397 بود که بوی بد برای اولین بار به مشام پایتخت نشینان رسید و با هشتگی به نام #بوی_مرموز خیلی زود ترند شد و کاربران بسیاری در نقاط مختلف شهر از استشمام آن در محدوده حضور خود در شهر تهران خبر دادند و حالا دیگر بوی بد در پایتخت یکی از معضلات ماندگار در تهران به حساب می آید که هر از گاهی خود را به رخ می کشد .منشأ این بو هنوز کاملا مشخص نشده است و مسئولان و سازمان ها یکدیگر را در این زمینه مقصر می‌دانند.

یک سازمان به عنوان متولی مشخص شود
رضا کرمی محمدی رییس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران در اواخر آذرماه سال گذشته بود که از خریداری دو دستگاه سنجش بو خبر داد و گفت: این دستگاه، ترکیبات بو را مشخص می کند و از این طریق می توان به منشاء رسید. او در عین حال تاکید کرد که برای صحت سنجی مناسب تر باید حداقل 15 دستگاه در سطح شهر نصب شود.
وی درباره استفاده از این دستگاه ها می گوید: نکته مهمی که باید مدنظر قرار بگیرد این است که باید یک سازمان به عنوان متولی رسیدگی به این موضوع و منشایابی آن مشخص شود و دیگر بخش ها و دستگاه ها هم در یافتن آن با این سازمان همکاری و همراهی داشته باشند.
کرمی محمدی با بیان اینکه نمی‌شود فقط در کوچه و خیابان دنبال منشا بو باشیم، گفت: لازم است تمام دستگاه ها مشارکت کنند و همکاری لازم را در این خصوص داشته باشند. سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران هم این آمادگی را دارد که نهایت همکاری را در این خصوص انجام دهد.
وی ادامه داد: در شرایط فعلی نیز ما با استفاده از دو دستگاه اقداماتی را بر سنجش منشا بود انجام دادیم، اما هنوز به نتیجه قطعی نرسیدیم و البته احتمالات جدی وجود دارد که در حال بررسی آن هستیم.

معضل محیط زیستی نوپدید در تهران
دو روز قبل بود که سید آرش حسینی میلانی عضو شورای شهر تهران در این زمینه در صحن شورا تأکید کرد که شهرداری باید یکی از معاونت‌هایش را متولی اصلی پیگیری این موضوع کند. انتشار این بو در تهران حکایت از یک معضل محیط زیستی نوپدید دارد که می‌توان آن را به اژدهایی چند سر تشبیه کرد که هرازگاهی سر جدید به آن اضافه می‌شود.
به گفته این عضو شورای شهر، آرادکوه، مازوت‌سوزی صنایع، فاضلاب و موضوعاتی از این دست از جمله دلایل انتشار بوی نامطبوع در پایتخت اعلام شده است، ولی هنوز کسی موفق به اعلام نهایی دلیل آن نشده است. ما از شهرداری می‌خواهیم که موضوع را به صورت جدی پیگیری کرده و به صورت شفاف نتایج پیگیری‌های سال گذشته باید منتشر و دراختیار افکارعمومی قرار گیرد و سازمان مدیریت پسماند نیز در اسرع وقت، ایستگاه پایش کیفیت هوا و بو را در آرادکوه راه‌اندازی کند.


سهم آلایندگی آرادکوه و دامپروری‌ها در انتشار بوی بد ؟
در تحقیقات مشترک سازمان حفاظت محیط ریست و شهرداری تهران که اخیرا نتایج آن منتشر شده، بیش از 89 کانون برای ایجاد بو شناخته و 8 منبع تولید بو مشخص شده است. بر اساس این تحقیق، تعداد نقاط تخلیه فاضلاب 81 نقطه، دامداری‌ها 27 واحد، 13 کشتارگاه، 6 واحد مرغداری، 2 مرکز دفن و پردازش پسماند، 8 تصفیه‌خانه فاضلاب، 25 واحد صنعتی بوزا و پسماندسوزی‌های صنعتی و کشاورزی نیز سطح محدوده منشأ بو تعیین شده اند.
در این پژوهش اعلام شده که دپوی زباله آرادکوه تنها 20.2 درصد در تولید بوی نامطبوع منطقه جنوب تهران تأثیر دارد؛ فاضلاب های منطقه سهم 28.7 درصدی و مجتمع های دامپروری نیز 48 درصد در ایجاد بوی نامطبوع تأثیر دارند.

بازهم بوی بد در پایتخت؛ از انباشت زه آب تا تغییرات SO2 و آرادکوه !
بودجه 170 میلیاردی برای رفع بوی نامطبوع اطراف فرودگاه امام (ره)
تا کنون رئیس جمهور بارها به نهادهای مربوطه شامل وزارت کشور، شهرداری تهران، شهر فرودگاهی امام خمینی (ره)، استانداری تهران، سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی و چند دستگاه دیگر دستور داده تا برای رفع بوی نامطبوع اطراف فرودگاه امام خمینی (ره) اقدام کنند، اما این آلودگی زیست محیطی همچنان مشام مسافران ایرانی و خارجی را آزار می دهد؛ این در حالی است که بیشترین گردشگران خارجی ورودی به ایران از فرودگاه امام خمینی (ره) و 30 کیلومتر انتهایی آزادراه قم-تهران وارد پایتخت می شوند که بعضا در میان آنها مقامات خارجی و دیپلمات های کشورهای مختلف نیز وجود دارد.
با وجود هزینه کرد 170 میلیارد تومانی برای رفع بوی نامطبوع اطراف فرودگاه امام خمینی (ره) این بو همچنان باقی مانده است. به خصوص که در پروژه پژوهشی مشترکی که سازمان حفاظت محیط زیست و شهرداری تهران انجام داده اند، بیشترین سهم آلایندگی و ایجاد بوی بد در کیلومتر 30 آزادراه تهران-قم را مراکز دامپروری منطقه با 48 درصد آلایندگی به خود اختصاص داده اند؛ اما بسیاری از مسافران معتقدند بویی که در این منطقه به مشام می رسد، بوی دپوی زباله منطقه آرادکوه است و شباهتی به بوی متصاعد از دامداری ها ندارد.
به خصوص که یک عضو شورای شهر تهران نیز معتقد است منشأ این بوی نامطبوع، وجود دپوی زباله آرادکوه در آزادراه تهران-قم بوده و باید تا 100 کیلومتر دورتر از محل فعلی منتقل شود که این اقدام قطعا با افزایش عوارض پسماند شهروندان تهرانی همراه خواهد بود.

نقش گوگرد در ایجاد بوی بد پایتخت ؟
در دی‌ماه سال 98 شهرداری گزارشی در خصوص بوی نامطبوع پایتخت منتشر کرد و مقصر بوی بد پایتخت را گوگرد عنوان کرد اما آذر امسال مدیریت بحران تهران اعلام کرد که تا به امروز هنوز منشأ خاصی برای بوی نامطبوع پایتخت پیدا نکرده‌ایم
بعد از یک‌سال در آذر امسال، رضا کرمی رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران در خصوص انتشار بوی نامطبوع در تهران و علل آن گفت: سال گذشته در پی انتشار بوی بد در تهران به خرید چند دستگاه شناسایی و تشخیص بوی گاز اقدام کردیم، اما تا به امروز هنوز منشأ خاصی برای آن پیدا نکرده‌ایم.
وی با بیان اینکه براساس حدس و گمانه، دامداری‌های جنوب شهر، مکان‌های دفن زباله، نیروگاه‌هایی که به جای گاز از مازوت استفاده می‌کنند و فاضلاب‌های شهری می‌توانند منشأ این بو باشند. براساس مطالعات انجام شده، بیشتر به استفاده از مازوت مشکوک شدیم.

سنجش گازهای موجود در سطح شهر
سال گذشته بود که محسنی بندپی استاندار تهران گفت: جهت وزش باد از غرب و جنوب‌شرقی اما در برخی موارد باد از جنوب به مرکز می‌وزد و ما در این حوزه سنجش گازهای موجود در سطح شهر را ارزیابی کردیم اما افزایش غلظتی در گاز خاص مشاهده نشده است.
البته برخی بوی نامطبوع را گردن زباله‌های آراکوه انداختند، اما برخی از اعضای شورا این موضوع را رد کردند و زهرا صدراعظم نوری گفت: این بو بیشتر در هنگام بارندگی‌ها منتشر می‌شود و فرضیه‌های مختلفی وجود دارد و یکی از آنها گاوداری‌های متعددی است و برخی هم فاضلاب را ناشی از این بو می‌دانند.

بویی که سه سال است دست از سر شهروندان تهرانی برنمی‌دارد
اما باز هم انتشار بوی نامطبوع را در تهران داشتیم. بویی که سه سال است دست از سر شهروندان تهرانی برنمی‌دارد و هنوز هم علت آن با وجود خرید دستگاه‌هایی در این زمینه مشخص نیست. از طرفی حسین شهیدزاده مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در این باره گفت: غلظت آلاینده دی‌اکسیدکربن در برخی ایستگاه‌های سنجش کیفیت شهر تهران در 8 آذر 3 تا 4 برابر افزایش پیدا کرده است و سرعت باد در تهران هم کم و حدود 2 کیلومتر بر ثانیه گزارش شد. از این رو براساس پیش‌بینی‌ها، منشأ بوی نامطبوع از سمت جنوب غرب بوده که به تدریج به سایر نقاط رسیده است.
به گفته وی احتمال داده می‌شود بوی نامطبوعی که در مسیر فرودگاه امام(ره) استشمام می‌شود، همراه با وزش بادی که از آن سمت بوده، به شهر تهران رسیده است.
بوی نامطبوعی که دست از سر تهرانی‌ها برنمی‌دارد!

منشاء بوی بد از تغییرات SO2 تا آلودگی ناشی از سوخت فسیلی
از سوی دیگر مدیر کل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران اظهار می کند که امسال سومین سالی است که کلانشهر تهران درگیر انتشار بوی نامطبوع است، سال 97 برای اولین بار در روز چهارشنبه مورخ 12/10/1397 و در سال 98 در روزهای 11، 17، 23 و 24 آذرماه و روز یکم دی ماه، و در سال جاری در هشتم آذر ماه بوی نامطبوعی در بخشهایی از شهر تهران برای چند ساعت استشمام شد.طبق بررسی های صورت گرفته با همکاری ادارات محیط زیست مناطق 22گانه در تاریخ 08/09/99 بویی در مناطق 4، 5، 7، 8، 10، 11، 18، 19 و 20 از حدود ساعت 16 الی 18 قابل استشمام بوده است. امسال نیز همانند سال گذشته مناطق مرکزی شهر تهران بیشتر در گیر این موضوع بودند .
به گفته شینا انصاری ، مطابق با گزارش شرکت کنترل کیفیت هوای تهران هم در سال 1398 و هم سال جاری در این روزها با توجه به داده‌های ایستگاه‌های سنجش هوا در سطح شهر تهران غلظت SO2 به طور ناگهانی افزایش داشته است.
این مقام مسوول افزود: در این راستا اداره کل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران پروژه ای تحت عنوان " شناسایی عوامل بوی نامطبوع شهر تهران و ارائه راهکارهای اجرایی و مدیریتی جهت رفع آن" در دست انجام دارد تا بتوان علل ایجاد انتشار بوی های ناگهانی در شهر تهران شناسایی و رفع گردد. گرچه هنوز منبع یا منابع دقیقی برای بوی نامطبوع تهران شناخته نشده است ولی انباشت زه آب در لایه های زیر سطحی پس از بارش باران ، افزایش بار فاضلاب در شبکه زیر سطحی ، آلودگی ناشی از سوخت فسیلی و تغییرات SO2 در هوا رطوبت هوا در این موضوع بی تاثیر نیستند.

دستگاهها وجود عنصر گوگرد را تشخیص داده اند
اما رییس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران با اشاره به دستگاه های خریداری شده و درباره سازوکار فعالیت آنها و تشخیص علت بوی بد گفته است که دستگاه های سنجش بو، ترکیبات گازهای موجود در هوا را بررسی کرده و با آنالیز آن، مشخص مِی شود که چه ترکیباتی سبب بروز و ایجاد بو شده اند. در موارد فعلی و پیشین هم این دستگاهها وجود عنصر گوگرد را تشخیص داده اند. اما منشأ تولید این گوگرد کجاست نیاز به همکاری متولیان مراکز مستعد تولید بو دارد. تا اینجا با بررسی‌های مختلف تقریبا محرز شده است که آرادکوه نمی تواند منشأ این بو در ماه‌های آذر و دی باشد که در سالهای اخیر موجب آزار شهروندان شده است.
آریا