چرا یلدا شب زایش مهر است؟

به گزارش نما ،آریا آقاییان شامگاه گذشته در ویژه برنامه آنلاین تحت عنوان رصد مقارنه زحل و مشتری با نگاهی فراتر از زمین که به همت مرکز نجوم ادیب اصفهان برگزار شد، با موضوع وبینار «شب زایش مهر»، اظهار کرد: در اوستا مهر جایگاه خاصی داشته و در بخشی از آن آمده است که «مهر را می ستاییم... که پس از فرود شوش خورشید به پهنای زمین برآید. دو کرانه این زمین فراخ گرد دورپاره را بسوده و آنچه اندر زمین و آسمان است را بنگرد».

وی افزود: ریشه واژه مهر در پارسی نو برگفته از پارسی میانه مهر از پارسی باستان مثره یا متره است. مهر یکی از ایزدان ایران باستان است.

این پژوهشگر در زمینه اخترشناسی و تاریخ اختر شناسی با بیان اینکه معنای مهر در آغاز پیوندگر بوده، تصریح کرد: مهر در همه زبان ها نام یک ایزد است.

وی با طرح این پرسش که مهر کیست یا چیست؟ پاسخ داد: مهر در ذات یک ایزد است که در گذشت زمان سرشت ایزدی آن در آسمان تجلی یافته و خورشید در گذشته از مهر گرفته شده است.

آقاییان افزود: در لغت نامه دهخدا یکی از معناهای قدیمی آن آفتاب و خورشید است چرا که وجود مهر با روشنایی است. مهر بخش بزرگی در اوستا دارد و در مورد صفات آن گفته شده است.

این مروج نجوم با بیان اینکه مهر چه ارتباطی با شب یلدا دارد؟ خاطرنشان کرد: مهر ایزد بوده و تجلی شده خورشید و در نزد ایرانیان قدیم در شب یلدا متولد می شود و به این دلیل که تا قبل از شب یلدا همه روزها رو به کوتاهی و شب ها بلند می شود و از فردای شب یلدا روزها بلند و شب ها کوتاه است، اعتقاد داشتند شب یلدا شب زایش است.

به گفته آقاییان در قدیم اعتقاد بر این بوده که دو چله بوده که یکی اول دی تا اواسط بهمن و دومی از بهمن تا وسط اسفند است و معتقد بودند که چله اول بزرگ و دومی کوچک است.

رصد آنلاین مقارنه زحل و مشتری

حسین حاتمی نیز به عنوان کارشناس به رصد آنلاین مقارنه زحل و مشتری پرداخت و در توضیح این رویداد نجومی گفت: سیاره مشتری پنجمین سیاره از نظر نزدیکی به خورشید و اولین سیاره از نظر اندازه است. زحل نیز ششمین سیاره منظومه و دومین سیاره از نظر اندازه است که در این زمان در حالت مقارنه با یکدیگر قرار دارند و از دید ناظران زمینی در کنار یکدیگر دیده می شوند.

وی افزود: فاصله نزدیکی این دو سیاره در این زمان به حدی نزدیک است که از دید چشم ما قابل تشخیص نیست و آن دو را در کنار هم تشخیص می دهیم.

به گفته این کارشناس نجوم مشتری سیاره گازی و بسیار غول پیکر منظومه شمسی است که حدود ۱۳۰۰ کره زمین در مشتری جا می شود و این نشان از ابعاد بسیار بزرگ آن است. زحل نیز دارای حلقه زیبایی است که میلیون ها خرده سنگ است که در اطراف آن در حال گردش هستند.

حاتمی در توضیح رویداد مقارنه گفت: مقارنه سیارات و اجرام آسمانی پدیده نادری نیست. مُقارنه در ستاره‌شناسی به هم‌راستا قرار گرفتن دو یا چند جرم سماوی با یکدیگر از منظر زمین می‌گویند به گونه‌ای که در آسمان در کنار هم دیده شوند.

وی افزود: این پدیده تقریبا هر ماه رخ می دهد و اما نکته جالب این است که اجرام خیلی به هم نزدیک نمی شوند و هر بیست سال یک بار فاصله نزدیکی مقارنه ها بسیار کم است. مقارنه بعدی با این فاصله نزدیک این دو سیاره سال ۲۰۸۰ رخ می دهد.

به گفته این کارشناس این همنشینی احتمالا موجب تاثیراتی هم خواهد بود که ممکن است امشب یا در آینده رخ دهد. برای مثال عده ای معتقدند که نیروی گرانشی ناشی از مقارنه سیارات بر بارش های شهابی اثر می گذارد.

در این برنامه رصد آنلاین مقارنه از سه دیدگاه مشاهده از روی زمین، زحل و مشتری از طریق تلسکوپ مورد بررسی قرار گرفت.
ایسنا