نفیسه زارعی- امسال، باتجربه خاموشی‌های مکرر در تهران و شهر‌های بزرگ، توجیهی به یاری مسئولان صنعت برق آمده و آن کمبود بارش‌ها و کاهش ظرفیت تولید از نیروگاه‌های برقابی است. با این‌حال در این سال‌ها همواره نوک پیکان به‌سوی مردم بوده و تلقی عمومی بر این است که تنها مصرف زیاد مردم موجب بروز عدم تأمین برق شده و گویی در این میان سهمی برای ناکارآمدی مدیریتی در نظر گرفته نمی‌شود و درنهایت افرادی نظیر عیسی کلانتری با توصیه‌های عجیب این سوء ناکارآمدی را به گردن نمی‌گیرند.
این در حالی است که در همین مدت اخیر، هیچ‌یک از مقامات مسئول از کمبود سرمایه‌گذاری در صنعت برق، بدهی‌های کلان وزارتخانه یا راندمان پایین نیروگاه‌ها و تلفات زیاد در شبکه انتقال و توزیع به‌عنوان دلیل خاموشی‌های اخیر در کنار مصرف زیاد برق، ذکر نکرده‌اند، هرچند رفتار مصرفی نادرست مردم در بخش برق همچنان وجود دارد، اما این‌همه این واقعیت نیست.
برقابی‌های پنج‌درصدی
در کنار مواردی مانند استخراج رمز ارز غیرقانونی و سوزاندن مازوت باید به موارد دیگری نیز پرداخته شود، سدها یکی از منابع تولید برق و از اصلی‌ترین منابع تأمین برق در مواقع بحرانی و اوج بار هستند. باوجود سهم پنج‌درصدی تولید برق کشور از منابع برقابی در کل سال، این نیروگاه‌ها در ساعات اوج مصرف بیش از ۱۵ درصد تولید برق را بر عهده‌دارند. با توجه به کاهش ذخایر سدها به علت کمبود بارش در سال آبی جاری، توان تولید برق از این منابع کاهشی چشمگیر داشته و این خود یکی از دلایلی است که با آن خاموشی‌های اخیر توجیه شده است. اما با این‌حال به دلیل نبود برنامه بلندمدت و توسعه‌ای درزمینه این سدها انتظار می‌رود سندی به‌منظور پیش‌بینی، امکان‌سنجی و توسعه ظرفیت‌های برقابی در بلندمدت طراحی شود تا با کاهش بارش اختلال در برق‌رسانی ایجاد نشود.
ضرورت اصلاحات ساختاری
از گذشته تا امروز، برنامه‌های جلب همکاری صنایع و مشترکین کشاورزی و یا تغییر ساعت کاری ادارات باهدف کاهش مصرف این بخش‌ها به‌منظور تأمین نیاز بخش خانگی انجام می‌شود و زمانی که اجرای این برنامه‌ها پاسخگوی کنترل مصرف نباشد، برق مشترکین خانگی قطع‌شده و با وجود اعتراضات، این‌طور بیان می‌شود که این خاموشی‌ها برنامه‌ریزی‌شده نیست و صرفاً برنامه‌های مدیریت مصرف هستند که ناچار به اجرای آن هستیم! اصل پاسخگویی و شفافیت پیش‌شرط جلب همکاری مردم در هر برنامه ملی و مقطعی مثل مدیریت مصرف در ایام پیک مصرف برق است و باوجود آزمون‌وخطاهای مختلف هنوز به سیاست صحیحی درزمینه مشترکان پرمصرف رسیده نشده است.
همچنین در اسناد بالادستی نظیر قانون برنامه پنجم می‌بایست ۵۰۰۰ مگاوات از ظرفیت نیروگاهی کشور از منابع تجدیدپذیر تأمین شود، حال‌آنکه تا پایان این برنامه تنها ۱۷۰ مگاوات ظرفیت نصب‌شده از این منابع بوده است و این موارد ضرورت اصلاح ساختاری در صنعت برق را بیش از بیش به نظر نزدیک می‌کند.
