فضای مجازی در ورزش همانقدر که یک فرصت بوده و سبب شده کج‌روی‌های زیادی که در بخش‌های مختلف از باشگاه‌ها گرفته تا فدراسیون‌ها رخ می‌دهد، زیر ذره‌بین قرار گیرد و اصلاح شود، معضلاتی هم مانند تمام بخش‌های دیگر داشته که نگرانی‌ها و البته چالش‌های زیادی را به وجود آورده است. صحبت‌های هفته گذشته علیرضا دبیر، رئیس فدراسیون کشتی خطاب به ملی‌پوشان نوجوان و جوان که از آن‌ها خواسته بود سعی کنند در این فضا منزلت و قداست کشتی را که یک ورزشی ملی و مذهبی است رعایت کنند و رفتاری از آن‌ها سر نزند که حیثیت کشتی به عنوان یک ورزش پهلوانی را زیر سؤال ببرد، یکی از همان رفتار‌هایی است که جای خالی آن در ورزش احساس می‌شود، به‌خصوص که بسیاری از مدیرانی که چه در فدراسیون‌ها و چه باشگاه‌ها پست و مسئولیتی دارند برنامه‌ای برای فضای مجازی ندارند و با وجود فرصت‌ها و تهدید‌هایی که در این فضا وجود دارد، بی‌تفاوت از کنار آن عبور می‌کنند، اما هنگام به وجود آمدن حواشی که ریشه آن در فضای مجازی است به انتقاد از آن می‌پردازند و چنین فضایی را مخرب می‌دانند. چنین مواجهه‌ای با فعالیت ورزشکاران و قهرمانان در شبکه‌های اجتماعی تنها پاک کردن صورت مسئله است که نه تنها مشکلات را کمتر نمی‌کند، بلکه حتی می‌تواند با موضع‌گیری‌های منفی که صورت می‌گیرد فضا را به شدت درگیر تنش کند که در چنین فضایی ورزش قهرمانی و حرفه‌ای آسیب می‌بیند.
مانند فوتبال که با توجه به طرفداران بی‌شمارش نقش پررنگی در فضای مجازی دارد و فوتبالی‌ها از پرفالوورترین چهره‌های شبکه‌های اجتماعی هستند که کوچک‌ترین رفتارشان در این فضا زیر ذره‌بین است. نمونه آن اتفاقاتی بود که محمود فکری در مدت کوتاه حضورش روی نیمکت استقلال دل پری از آن داشت و یکی از دردسر‌های او، حاشیه‌هایی بود که از فضای مجازی سرچشمه می‌گرفت و همواره سرمربی سابق استقلال یکی از منتقدان فضای مجازی بود و مدعی بود که با خط دادن‌هایی که در این فضا صورت می‌گیرد، عده‌ای به دنبال منافع‌شان هستند و باشگاه را با مسائلی روبه‌رو می‌کنند که حواشی زیادی را برای تیم به وجود می‌آورد.
در مواجهه با چنین چالش‌هایی نه فکری، نه مدیران باشگاه استقلال و نه در سطح کلان‌تر در بین مدیرانی که در فدراسیون‌ها، وزارت ورزش و کمیته ملی المپیک فعالیت می‌کنند، برنامه‌ای برای جلوگیری از حواشی که فعالیت برخی ملی‌پوشان و ورزشکاران در فضای مجازی ممکن است ایجاد کند، وجود ندارد و این بی‌توجهی هزینه‌های زیادی را در سال‌های اخیر به ورزش تحمیل کرده است.
البته همه فضای مجازی تهدید نیست و فرصت‌های زیادی هم در این شبکه‌ها برای فعالیت ورزشی‌ها که فالوور‌های زیادی هم نسبت به خیلی از اقشار دیگر دارند وجود دارد که باید هم برای استفاده از این فرصت‌ها و هم جلوگیری از تهدید‌هایی که متوجه این فضاست، برنامه داشت و کم‌کاری را که در این زمینه صورت گرفته جبران کرد و از این فضا برای توسعه ورزش بهره برد و تهدید‌هایی را که در این زمینه وجود دارد نیز تبدیل به فرصت کرد.
برنامه‌ریزی و رسیدن به این درک که فضای مجازی مهم است و نباید آن را نادیده گرفت از جمله اولویت‌هایی است که باید مورد توجه سیستم مدیریتی ورزش کشور قرار بگیرد. همان‌طور که رئیس فدراسیون کشتی در جلسه با کشتی‌گیران نوجوان تأکید کرده است که باید یک قهرمان، شأن کشتی را در فضای مجازی رعایت کند، قهرمانان و ورزشکاران معروف نیز با توجه به شخصیت حقوقی‌شان که به عنوان یک قهرمان یا یک چهره معروف ورزشی فعالیت دارند، باید جایگاه‌شان را در ورزش کشور و تأثیرگذاری را که یکی از پست‌ها و گفته‌های‌شان در سطح جامعه می‌تواند داشته باشد در نظر بگیرند و با توجه به چنین مسئله‌ای در فضای مجازی حضور داشته باشند.
البته نقش مدیریت ورزش سنگین‌تر است که باید با دادن آموزش به قهرمانان و ملی‌پوشان، آن‌ها را نسبت به جایگاه مهمی که در فضای مجازی دارند، آگاه و باید و نباید‌های جایگاهی که دارند را به آن‌ها آموزش دهند. توصیه‌های علیرضا دبیر به کشتی‌گیران نوجوان و جوان که در ابتدای راه هستند، یکی از این برنامه‌هاست که البته باید در سطح کلان نسبت به اجرایی شدن آن توجه داشت و برایش برنامه ریخت. این رویکرد علاوه بر کاهش حاشیه‌هایی که از فضای مجازی وارد ورزش می‌شود، می‌تواند تأثیر زیادی در اصلاح رفتار اجتماعی برخی قهرمانان داشته باشد که پیش از این شاید نسبت به جایگاه مهمی که دارند، آگاه نبوده‌اند و رفتار‌های پرهزینه و پرحاشیه‌ای در این فضا داشته‌اند، رفتار‌هایی که می‌تواند به وجهه ورزش ضربه بزند و آن را مخدوش کند.
آموزش و برنامه حلقه مفقوده ورزشی‌ها در فضای مجازی
سعید احمدیان
۱۳۹۹/۱۲/۱۶
