به گزارش نما ، فرهنگیان یکی از پایه‌های اصلی هر جامعه‌ای هستند و تامین رفاه و معیشت آن‌ها تاثیر چشم‌گیری بر جامعه خواهد داشت. آموزگارانی که وظیفه تعلیم و تربیت را به عهده دارند، آینده مملکت را می‌سازند و باید بتوانند بدون دغدغه‌های معیشتی به این شغل مهم بپردازند. صندوق ذخیره فرهنگیان راهکاری برای رفع مشکلات این قشر بود که در سال 1373 و طبق تبصره 63 برنامه دوم توسعه تاسیس شد. اخیرا اخباری مبنی بر عرضه صندوق ذخیره فرهنگیان در بورس منتشر شده و برای مخاطبان سوالاتی را پدید آورده است. در ادامه به بررسی جزئیات این طرح می‌پردازیم.
صندوق ذخیره فرهنگیان چیست؟
برای درک این که علت پذیرش و عرضه صندوق ذخیره فرهنگیان در بورس چه بوده است، باید کمی با تاریخچه و سابقه این صندوق آشنا شویم. در اواخر سال ۱۳۷۳ و طبق تبصره ۶۳ برنامه دوم توسعه، آموزش و پرورش موظف شد یک صندوق ذخیره تاسیس کند و فرهنگیان می‌توانستند تا سقف ۵ درصد از حقوق ماهیانه خود را به این صندوق واریز کنند. دولت نیز موظف شد هر سال به همین میزان مبلغ را به صندوق واریز کند و این رقم در بودجه سالانه دولت نیز در نظر گرفته می‌شود.
صندوق با هدف افزایش رفاه و تامین آینده فرهنگیان به فعالیت‌های اقتصادی می‌پردازد و سرمایه‌ای برای دوران بازنشستگی فرهنگیان تدارک می‌بیند. مبلغ جمع‌آوری شده در هنگام بازنشستگی، از کار افتادگی یا بازخریدی به فرهنگیان پرداخت می‌شود و در صورت فوت نیز، در اختیار وراث قرار می‌گیرد.
این صندوق با هدف کسب بیشترین سود برای فرهنگیان تاسیس شده و از این رو، دامنه فعالیت‌های اقتصادی آن گسترده است، حوزه‌های مختلفی را در بر می‌گیرد و زیرمجموعه‌های بسیاری دارد که می‌توانند سود سرشاری را نصیب فرهنگیان کنند. با این حال، گردش اقتصادی بالا، نبود ساختارهای صحیح و نظارت مناسب، زمینه را برای بروز بعضی تخلفات آماده کرد و لازم بود راهکاری برای پیشگری از اختلاس ایجاد شود.
عرضه صندوق ذخیره فرهنگیان در بورس می‌تواند راهکاری برای پیشگیری از تخلفات باشد. چنان که مهدی نیکدل مدیر عامل صندوق عنوان کرده است: «صندوق ذخیره فرهنگیان از وارد کردن شرکت‌های زیرمجموعه به بورس اهدافی دارد که مهمترین آن‌ها شفافیت است. وقتی شرکت‌ها به بورس وارد می‌شوند، در یک اتاق شیشه‌ای قرار می‌گیرند که تمام عملکرد آن به صورت شفاف و مشخص است.»
پذیرش صندوق ذخیره فرهنگیان در بورس
سهام بعضی از شرکت‌های زیرمجموعه صندوق فرهنگیان در گذشته وارد بورس شده بود. دو شرکت ماشین‌سازی اراک و ایران ارقام از قبل در بورس حضور داشتند و در سال گذشته بیمه معلم و شرکت بازرسی مهندسی و صنعتی نیز سهام خود را در بازار عرضه کردند. امسال پذیرش اولیه پتروفرهنگ در فرابورس انجام شد و در مرحله بعد شرکت ساختمانی معلم و سپس شرکت سرمایه‌گذاری فرهنگیان نیز وارد بازار بورس می‌شوند. این سه شرکت هلدینگ‌های اصلی صندوق ذخیره فرهنگیان هستند و با ورود آن‌ها به بورس، 99 درصد از دارایی‌های صندوق وارد بورس می‌شود.
پذیرش صندوق ذخیره فرهنگیان در بورس مزایای بسیاری دارد. فرهنگیان از این پس با خاطری آسوده‌تر به سرمایه‌گذاری می‌پردازند؛ چرا که نظارت‌های سخت‌گیرانه سازمان بورس، ضامنی برای امنیت دارایی آن‌ها خواهد بود. شفافیت یکی از مهمترین ویژگی‌های بازار بورس است. شرکت‌ها برای ورود به این بازار از مراحل مختلفی عبور می‌کنند و پس از عرضه سهام نیز کاملا تحت نظارت هستند. آن‌ها موظفند در دوره‌های معین گزارش عملکرد ارائه دهند، این گزارش‌ها در اختیار عموم قرار می‌گیرد. همچنین میزان و حجم معاملات و قیمت‌ها کاملا روشن و شفاف به اطلاع همه می‌رسد. به این ترتیب امکان تکرار تخلفات گذشته، به صفر نزدیک می‌شود.
سهام فرهنگیان چگونه ارائه می‌شود؟
سهام فرهنگیان در بورس قالب واحدهای سرمایه‌گذاری به آن‌ها تخصیص می‌یابد و میزان این سهام به امتیاز آن‌ها بستگی دارد. هر یک از معلمان در دوران کاری خود مبلغی را به صورت ماهیانه در صندوق ذخیره می‌کند و امتیازی به دست می‌آورد. پس از پذیرش صندوق فرهنگیان در بورس، دارایی‌ها با قیمت روز ارزیابی می‌شوند و ارزش آن‌ها و تعداد سهام مشخص می‌شود. در زمان بازنشستگی یا هر زمانی که یک فرد قصد خروج از صندوق را داشت، به جای طلب خود یونیت‌های صندوق را دریافت می‌کند.
این یونیت‌ها قابلیت نقدشوندگی بالا دارند، صدور و ابطال آن‌ها به راحتی صورت می‌گیرد و با قیمت روز به فروش می‌رسند. فرهنگیان می‌توانند واحدهای صندوق را به عنوان یک سرمایه ارزشمند نگه دارند یا آن‌ها را به فروش برسانند. راه سومی نیز در نظر گرفته شده است که احتمالا مورد استقبال افراد بیشتری قرار می‌گیرد. فرهنیگان می‌توانند یونیت‌های صندوق را به بیمه معلم واگذار و به جای آن، حقوق مکمل دریافت کنند.
نحوه ثبت کد بورسی در صندوق ذخیره فرهنگیان
برای دریافت سهام فرهنگیان، لازم است کد بورسی خود را به صندوق ارائه دهید. طبق اطلاعیه‌های منتشرشده، اعضای صندوق از دهم اسفند 99 تا پایان فروردین ماه 1400 فرصت دارند که کد بورسی خود را در سامانه‌های مخصوص به ثبت برسانند. آدرس سامانه‌ها به شرح زیر است:
شاغلان و افرادی که بعد از سال ۱۳۹۵ بازنشسته شده‌اند: szf.ir
فرهنگیانی که قبل از سال ۱۳۹۵ بازنشسته شده‌اند: tadbir-atlas.ir
افرادی که تا به حال کد بورسی دریافت نکرده‌اند نیز باید در اولین فرصت برای ثبت نام در بورس اقدام کنند تا بتوانند پیش از پایان مهلت تعیین‌شده، کد بورسی خود را ثبت کنند. ثبت نام در بورس دو مرحله دارد: در گام نخست باید به سامانه سجام بروید و فرم‌های درخواستی را تکمیل کنید. یک کد پیگیری به شماره موبایل‌تان ارسال می‌شود که با استفاده از آن می‌توانید برای انجام احراز هویت اقدام کنید. پس از گذشت چند روز کاری، کد بورسی برای‌تان صادر خواهد شد.
برای فعالیت در بورس، باید در یک کارگزاری هم ثبت نام کنید، احراز هویت شوید و کد معاملاتی بگیرید. در واقع معاملات بورس از طریق سامانه‌های کارگزاری‌ها انجام می‌گیرد و کد معاملاتی امکان دسترسی به این سامانه‌ها را فراهم می‌کند. ساده‌ترین راه برای دریافت کد بورسی و خرید صندوق ذخیره فرهنگیان، استفاده از سامانه آگاه اکسپرس است. در این سامانه ثبت نام سجام و کارگزاری را به صورت همزمان و بدون نیاز به پرداخت هزینه انجام دهید و مراحل احراز هویت را به صورت آنلاین یا حضوری طی کنید. به زودی کد بورسی و کد معاملاتی برای‌تان ارسال می‌شود و می‌توانید آن را در سامانه صندوق ذخیره فرهنگیان ثبت کنید.
در نهایت و به عنوان جمع‌بندی می‌توان گفت عرضه صندوق ذخیره فرهنگیان در بورس یک اتفاق مثبت در جهت شفاف‌سازی و اصلاح ساختارها است. سازمان بورس نظارت دقیقی بر عملکرد شرکت‌های بورسی دارد، گزارش‌های دوره‌ای را منتشر می‌کند و قیمت سهام و میزان خرید و فروش‌ها کاملا مشخص است. بنابراین فرهنگیان کاملا در جریان امور قرار می‌گیرند، می‌توانند با اطمینان خاطر به سرمایه‌گذاری بپردازند و آینده خود را تامین کنند.
منبع: باشگاه خبرنگاران
