زهرا چیذری- چیزی نمانده تا رشد جمعیت کشورمان به صفر برسد! این را به سادگی می‌توان از روند رشد جمعیت در سال‌های اخیر متوجه شد. در‌حالی‌که سال ۹۸ رشد جمعیت کشور برای نخستین‌بار به زیر یک درصد رسید، سال ۹۹ این میزان به ۶/ ۰ درصد رسید و با شرایط کرونا و آثار منفی بیماری بر فرزندآوری و نگرانی‌هایی که برای بارداری در شرایط کرونایی وجود دارد، می‌توان حدس زد روند نزولی رشد جمعیت کشور برای سال جاری حتی به کمتر از نیم درصد برسد. این آمار و ارقام زمانی وحشت‌انگیزتر می‌شود که بدانیم تا بسته شدن پنجره جمعیتی و حضور افراد جوان و در سن باروری برای تغییر معادله جمعیتی جامعه چند سالی بیشتر فرصت نداریم. در این میان خلأ قوانین حمایتی و تدابیر اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی برای حمایت از ازدواج و تشکیل خانواده و به تبع آن رشد جمعیت کشور به شدت احساس می‌شود و در همین راستا هم مجلس یازدهم اولویت خود را بر تصویب و تکمیل طرح جمعیت و تعالی خانواده گذاشت و در روز‌های پایانی سال گذشته این طرح را با نام جدید «طرح جوانی جمعیت و تعالی خانواده» برای اجرای آزمایشی هفت ساله تصویب کرد؛ طرحی که در کنار طیف گسترده مخالفان، مخالفت صریح و نامه‌نگاری دو وزیر با شورای نگهبان را در برابر خود به صف کرد، اما در نهایت طرح جوانی جمعیت و تعالی خانواده مهر تأیید شورای نگهبان را نگرفت و به دلیل اشکالات متعدد از جمله عبارت‌پردازی‌ها در متن و یا برخی سازوکار‌ها در نحوه اجرای این مصوبه و در نهایت برخی اشکالات شرعی به مجلس برگشت خورد، اما ظاهراً این ایرادات آنچنان اساسی و غیرقابل حل شدن نیست و حالا مجلس و طرفداران این طرح در حال بررسی و تلاش برای رفع ایرادات مطروحه و جلب‌نظر شورای نگهبان هستند. حالا باید دید اصلاحات طرح جوانی جمعیت و تعالی خانواده به روز جهانی جمعیت می‌رسد یا خیر؟
نظر کارشناس
توسعه بیش از حد غربالگری موجب کشته شدن تعداد زیادی انسان سالم شده است
اخیراً با توجه به تصویب طرح جوانی جمعیت یا حمایت از خانواده در مجلس شورای اسلامی مبتنی بر اصل ۸۵ قانون اساسی و ارجاع آن به شورای نگهبان، ایراداتی را شورای نگهبان گرفته که مجلس در حال تدوین پاسخ‌های آن است و به زودی پاسخ برمی‌گردد. بعید می‌دانم تا امروز هیچ مصوبه مجلسی حتی مصوبه‌های سخت اقتصادی در این حد فراوان زیر ذره‌بینی انواع مختلف تخصص‌ها و گروه‌های سیاسی و گاهی علمی و گاهی شبه علمی و تجمعات مختلفی که به بهانه‌های گوناگون تشکیل می‌شوند، قرار گرفته باشد. ادعای تولد سالانه ۷۰ هزار کودک معلول در صورت اجرای طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده، غیرعلمی و غلط است. توسعه بیش از حد غربالگری در کشور موجب کشته شدن تعداد زیادی انسان سالم شده است. غربالگری غیراصولی و غیرعلمی، منجر به ترس بسیاری از خانم‌ها از بارداری شده و در عوض میلیارد‌ها تومان چرخه مالی برای تست‌های NIPT فراهم کرده است. گاهی اوقات تا ۲۶درصد خلاف بررسی و ارزیابی غربالگری جنین داریم. افرادی که می‌گویند اگر یک معلول به دنیا بیاوریم، به یک نفر ظلم کرده‌ایم، من هم این سخن را قبول دارم، ولی از طرف دیگر، ر‌ها کردن این حوزه و عدم تمهید اقتضائات و مقررات، امکانپذیر نیست. مصوبه جوانی جمعیت و حمایت از خانواده بدون نقص نیست، اما این اقدام گامی روبه‌جلو به شمار می‌رود. اکنون میزان باروری کلی در کشور ما حدود ۶/ ۱ شده است؛ یعنی حتماً جمعیت افولی است. رشد جمعیت ۶ /۰ است و به زودی به صفر می‌رسد. سالانه بیش از یک میلیون و ۳۰۰ هزار سقط در کشور داریم که ۳۸ درصد آن‌ها یعنی قریب به ۵۳۰ هزار نفر عمدی و جنایی هستند. از ابتدا قوه‌قضائیه حکم سقط را صادر می‌کرد، ولی نظر برخی این بود که در بین گروه تصمیم‌گیران، فقیه آگاه به موضوع هم حضور داشته باشد و ثانیاً قاضی حکم بدهد، کجای دنیا حکمی داریم که صادر شود و قاضی نباشد! قضاوت یک علم پیچیده است! برخی منتقدان حتی متن طرح را نخوانده‌اند.
دکتر محمداسماعیل اکبری
مشاور وزیر بهداشت و استاد تمام دانشگاه شهید‌بهشتی
برای جلوگیری از تولد نوزادان سندروم دان بچه‌های سالم نباید کشته شوند!
به‌طور کلی ۹۰ درصد ایرادات شورای نگهبان به طرح جوانی جمعیت و تعالی خانواده جدی نیست و به راحتی قابل حل است و در مورد ۱۰ درصد باقی مانده باید به اتفاق نمایندگان بحث و بررسی کنیم تا برطرف شود. شورای عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام هم طرح جوانی جمعیت را مطابق با سیاست‌های نظام دانسته، اما درخصوص سه ماده ۷، ۹ و ۵۶ ابهاماتی مشاهده کرده که بیشتر جنبه اقتصادی دارد، بنابراین ما مشکل سیاستی نداریم. متأسفانه رفتار خوب و منصفانه‌ای نسبت به این طرح صورت نگرفت، چون منتقدان حتی فرصت نکردند یک‌بار این طرح را کامل بخوانند گاهی مواردی مطرح می‌کردند که نشان می‌دهد به کل طرح احاطه ندارند. برای جلوگیری از بحران پیری جمعیت مطالعه دقیقی انجام شد و به ۲۱ مانع جدی رسیدیم. از این ۲۱ مانع چند مانع بسیار جدی بود و سعی کردیم به حل مسئله بپردازیم از جمله موانع معیشتی که سعی کردیم مشوق‌هایی برای مردم در نظر بگیریم؛ مانند دادن زمین، وام، تسهیلات و سهام برای فرزندآوری، اما یکی از مسائل جدی در حوزه بهداشت و درمان بود و نماینده وزارت بهداشت و درمان نیز در تمام جلسات ما حضور داشت. ما موافق غربالگری هستیم و هیچ جایی نگفته‌ایم نباید غربالگری انجام شود. در این طرح تأکید شده وزارت بهداشت، پروتکل غربالگری را بنویسد و این اولین پروتکلی نیست که وزارت بهداشت می‌نویسد. نمی‌خواهیم نوزادان سندروم دان متولد شوند، اما می‌خواهیم بچه‌های سالمی را که هر روز غیرعلمی کشته می‌شوند، نجات دهیم. در حال حاضر جدولی به نام اندیکاسیون سقط جنین داریم که براساس فتوا تدوین و در پزشکی قانونی تهیه شده که گزارش‌های عجیبی از موارد سقط جنین داشته‌ایم. حالا می‌خواهیم این جدول با حضور متخصصان و سه مجتهد و حقوقدان تأیید شود تا در مواردی که گفته می‌شود سقط جنین باعث حرج مادر است، فق‌ها مفهوم حرج را تعریف کنند. در واقع وقتی قرار است جان یک عده انسان را براساس جدولی از بین ببریم، چه ایرادی دارد فق‌ها نیز حضور داشته باشند و مفهوم حرج را تأیید کنند. در نهایت اینکه طرح جوانی جمعیت طرح بسیار وسیعی است که ۷۴ ماده و چندین بند و تبصره و در مجموع ۲۰۰ حکم دارد، بنابراین طبیعی است مغایرت‌ها و ابهاماتی وجود داشته باشد. در حال حاضر اعضای کمیسیون‌ها با مشاوران خود در حال بررسی هستند تا پیشنهادات خود را درخصوص این طرح تدوین کنند.
منبع: روزنامه جوان
