نقاش زاده: داوری فجر دغدغه ماست

به گزارش نما، مسعود نقاش‌زاده؛ دبیر چهلمین دوره جشنواره فیلم فجر، فیلمنامه‌نویس و کارگردان است اما بیشتر در حوزه دانشگاهی فعالیت داشته و دارد. دکترای مطالعات هنر دارد و سابقه مدیریت به‌عنوان معاون فرهنگی بنیاد سینمایی فارابی، مدیرکل امور برنامه‌ها و مشاور عالی مرکز سیما فیلم، معاون آموزش و پژوهش خانه سینما و... در کارنامه کاری‌اش دیده می‌شود. کمتر از ۲‌ماه دیگر جشنواره فیلم فجر برگزار می‌شود، بیشتر می‌خواستیم این گفت‌وگو به‌شکل حضوری باشد اما به‌دلیل ترافیک کاری دبیر جشنواره، این گفت‌وگو به شکل مکتوب برگزار شد که هرچند از زمان ارسال سؤالات تا پاسخ به آن نیز روزهای زیادی منتظر ماندیم. نقاش‌زاده از برگزاری بخش فیلم‌اولی‌ها می‌گوید و اینکه بازار فیلم فجر از سال آینده برگزار می‌شود. وی به‌همراه برگزارکنندگان جشنواره تغییراتی را هم در برگزاری جشنواره داده‌اند و دبیر چهلم می‌گوید بخش بین‌المللی از سال آینده همراه بخش ملی برگزار خواهد شد.

مهم‌ترین رویکرد در برگزاری جشنواره چهلم چیست و آیا در برگزاری جشنواره امسال با تغییراتی نسبت به دوره‌های قبل روبه‌رو هستیم؟


به‌نظرم تغییرات جشنواره در رویکردها و رویه‌هاست. بنابراین واژه تغییرات درخصوص هویت جشنواره فجر، مورد نظر نیست، زیرا جشنواره فیلم فجر نه فقط در عنوان که در هویت هم ملازم و مقارن دهه فجر است، اما در زمینه رویکرد، امسال در کنار رقابت تولیدات جدید سینمای ایران، شاهد تجلی و توسعه برنامه‌های فرهنگی جشنواره خواهیم بود. اگر باور داشته باشیم که به برکت رشادت‌های فجرآفرینان ایران، سینمای نوین بعد از انقلاب اسلامی، رشد، ارتقا و اعتبار یافته، آنگاه تکیه بر اصالت فرهنگی چنین سینمایی، چشم‌انداز و مسئولیت‌های برگزاری جشنواره فجر را دوچندان می‌کند. در این دوره، تمرکز جدی بر تنظیم و تدوین آیین‌نامه‌ای دقیق، با اهداف و مقررات روشن و اجرای آن بوده است. تلاش شده برای مهم‌ترین فرایندهای اجرایی جشنواره، شیوه‌نامه‌هایی روشن تنظیم و منتشر شود.
چهلمین جشنواره فیلم فجر شامل ۲گروه برنامه، در «بخش‌های فرهنگی» و «بخش‌های رقابتی» است. در این دوره، برنامه‌های فرهنگی جشنواره مورد تأکید قرار گرفته است. این برنامه‌ها شامل ۴بخش گنجینه‌های سینمای ایران (قاب‌های ماندگار)، همایش‌های فرهنگی سینما و اندیشه با حضور بزرگان اندیشه و فرهنگ(۱۰شب با متفکران)، نکوداشت بزرگان سینما(نقش‌های ماندگار) در قالب برنامه‌های مفصل و همراه با نمایش فیلم و تحلیل و بررسی و نشست‌های رسانه‌ای پیرامون فیلم‌های بخش مسابقه است. علاوه بر این، در این دوره، شماری از کارگاه‌های تخصصی و حرفه‌ای در حوزه سینما برگزار خواهد شد و با برنامه‌ریزی جشنواره فجر، دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی معتبر، در برگزاری کارگاه‌های تخصصی و حرفه‌ای سینما مشارکت خواهند داشت. با نیم‌نگاهی به آیین‌نامه این دوره، معلوم می‌شود که در سالن مرکزی جشنواره، در کنار نمایش فیلم‌های مسابقه سینمای ایران و نشست‌های رسانه‌ای مربوطه، برنامه‌های جدی برای برگزاری گردهمایی‌های فرهنگی، تخصصی وجود دارد و توجه ویژه به گنجینه ارزشمند سینمای نوین ایران با محوریت مفاهیم امید، اخلاق و آگاهی، سرلوحه این دوره جشنواره محسوب می‌شود. بدیهی است با حضور فرهیختگان عرصه سینما و فرهنگ، در سالن مرکزی جشنواره، زمینه لازم برای بازخوانی فرهنگی سینمای ایران به‌عنوان یک فرصت ارزشمند فراهم می‌شود.


یکی دیگر از تغییرات هم ادغام دوباره بخش ملی و بین‌المللی جشنواره فیلم فجر خواهد بود که این بازگشت از چه زمانی خواهد بود؟


ضمن گرامیداشت زحمات دوستان در برگزاری بخش بین‌المللی جشنواره فیلم فجر در چند دوره گذشته، ادغام مجدد این دو رویداد را که ریشه در بوستان دل‌انگیز و فرح‌بخش فجر داشته‌اند به فال نیک گرفته، و از آن تعبیر رجعت کثرت به وحدت را داریم. بهمن۱۴۰۱ شاهد برگزاری، جشنواره بین‌المللی فیلم فجر، در مقیاسی وسیع و البته همدلانه خواهیم بود.


موضوعی که در هر دوره از جشنواره همیشه مورد بحث است، رویکرد و نگاه برگزارکنندگان جشنواره در انتخاب هیات‌های داوری و انتخاب بوده، در دوره چهلم این رویکرد چگونه است؟


از آنجا که در مقررات این دوره، اهداف برگزاری جشنواره در قالبی عیان‌تر مطرح شده، بالطبع دست یاری به‌سوی هنرمندان و متخصصانی دراز خواهیم کرد که نگاه بلندشان، افق‌ ارزش‌های فرهنگی و سینمایی را همزمان رصد می‌کند. دعوت از شخصیت‌های ارجمند فرهنگی و سینمایی برای بازبینی و داوری اصولی و عادلانه آثار، همواره یکی از دغدغه‌های اصلی ما در برگزاری جشنواره بوده که ان‌شاءالله، با اتخاذ تدابیر مناسب، تمام توان خود را به‌کار خواهیم بست تا ضمن حفظ و صیانت از ارزش‌های سینمای ایران، شاهد عادلانه‌ترین انتخاب‌ها و داوری‌ها باشیم.


از بازار فیلم در این دوره بگویید و اینکه امسال فرصتی برای پرداختن به بازار فیلم وجود دارد؟


معتقدیم هنر صنعت سینمای ایران، همواره، باید در بستری سالم و گسترده، از فرصت بازارهای داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی، بهره‌مند شود. از سال آینده و به تَبَع چنین رویکردی، توجه خاص به برپایی بازار فیلم، آن هم مطابق با استانداردهای بین‌المللی و شیوه‌های نوین، صورت خواهد گرفت.


حضور نهادها و سازمان‌هایی چون اوج، حوزه هنری و فارابی در تولید فیلم در این دوره چگونه است؟


اطلاعات اولیه ثبت‌نام فیلم‌ها نشان می‌دهد، در چهلمین دوره جشنواره‌ فیلم فجر، نهادها و سازمان‌های سینمایی، با آثاری که به ارزش‌های فرهنگی از یکسو و جذب تماشاگران مشتاق از سوی دیگر پرداخته باشند، حضور خواهند داشت، اما قضاوت در مورد کم‌وکیف این آثار نیازمند گذر از فرایندهای انتخاب و داوری است.


حضور کارگردانان سینما در جشنواره امسال را چطور پیش‌بینی می‌کنید؟ بخش فیلم‌اولی‌ها چطور خواهد بود؟


جشنواره فیلم فجر، هرساله، با استقبال زیادی از سوی فیلمسازان و تهیه‌کنندگان مواجه است. پاسخ دقیق به این سؤال، بعد از اتمام فرایند بازبینی و انتخاب نهایی آثار بخش مسابقه و دریافت نسخه نهایی آثار ممکن خواهد شد. پیش‌بینی‌ها نشان از تنوع آثار و روزهای پرباری برای سینمای ایران می‌دهد. مسابقه فیلم‌های اول نه‌تنها حذف نشده، بلکه فیلم‌های اول همراه با تمامی فیلم‌های راه‌یافته به بخش مسابقه بررسی و برای تمامی رشته‌ها، داوری خواهند شد. تنها تفاوت در این دوره و برخی دوره‌های گذشته، این است که بخشی جدا از بخش اصلی مسابقه سینمای ایران(سودای سیمرغ) برای نمایش فیلم‌های اول، پیش‌بینی نشده است و این به نفع فیلم‌های اول است. بنابراین هر فیلم سینمایی، اعم از اینکه نخستین یا آخرین ساخته فیلمساز باشد، چنانچه واجد ارزش‌های فرهنگی و سینمایی لازم باشد، شایستگی حضور در بخش مسابقه سینمای ایران را خواهد داشت.


علت حذف سیمرغ هنر و تجربه در جشنواره چه بود؟


تعبیر حذف فیلم هنر و تجربه صحیح نیست، زیرا تمامی فیلم‌های سینمایی، چنانچه مورد توجه هیأت انتخاب جشنواره قرار بگیرند و به بخش مسابقه سینمای ایران راه یابند، در رشته‌های مختلف مورد داوری قرار خواهند گرفت، اما سیمرغ جداگانه‌ای با عنوان «هنر و تجربه» نخواهیم داشت. بنابراین بدیهی است که قابلیت‌های بیان یا تجربه ‌ویژه سینمایی، در همه رشته‌ها، مورد توجه هیأت‌های محترم انتخاب و داوری خواهد بود.

منبع: همشهری