حسین انواری- ماه مبارک رمضان ماه خودسازی و پرورش روح و روان عمومی، ماه نزول قرآن که دوای همه دردها و شفای همه امراض است، ماه کنترل همه اعضاء و جوارح و پاک شدن از آلودگی‌ها و زدودن غبارها از آلودگی غفلت و گناهان است، ماه جوشش معرفت در عمق جان‌ها و بهار دل‌هاست و ماه استجابت دعا.
مبدأ همه شادی‌های مثبت و پایدار
در این ضیافت عقل که مرتبه عالی وجود انسان است، زنده می‌شود و به فرمایش مولای متقیان امیرالمؤمنین علی (علیه‌السلام) که عقل را مبنای بندگی می‌دانند عبادت و بندگی باری‌تعالی نه‌تنها موجب خستگی نمی‌شود بلکه شادابی و طراوت روح و روان را به دنبال دارد چرا که مبدأ همه شادی‌های مثبت و پایدار عقل انسان است و مبدأ همه غم‌های باطل و بیهوده در اثر جهل انسان است. ماه مبارک رمضان به‌ویژه قلب آن‌که شب‌های قدر است، تَنَزَّلُ الْمَلائِکَةُ وَ الرُّوحُ فيها بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ کُلِّ أَمْرٍ، سَلامٌ هِيَ حَتَّي مَطْلَعِ الْفَجْرِ؛ توفیق خلوت گزینی و جدایی گزینی از خود در این ماه، دوری از آرزوها و تمنیات و تصورات واهی که ذهن ما را بافته در خلوت گزینی تمایز بین شخصیت واقعی و شخصیتی که انسان تمایل دارد، باشد برداشته می‌شود. انسان می‌تواند این فاصله را ببیند که چه چیزی تخیلی و توهمی است و چه چیزی عقلانی است. شب‌های قدر شب اندازه‌گیری ظرفیت‌ها توسط عقل است، شب پرش و جهش انسان است، شب شگفتی‌ها و عجایب پنهان در انسان است، صدق، وفای به عهد، محبت، دستگیری از دیگران، صله‌رحم و زیبایی که دارای بار ارزشی هستند در ترازوی اندازه‌گیری عقل قرار می‌گیرند. انسان مؤمن در رمضان به فطرت خود بازمی‌گردد و عید فطر یعنی پاک شدن بازگشت به فطرت یعنی تازه شدن و نو شدن اندیشه و تفکر که تقدم بر اعمال دارد.
انقلاب درونی و دگرگونی
اعمال انسان همواره درگرو نوع تفکر و نوع و نگرش و اندیشه آن است و توبه یعنی انقلاب درونی و دگرگونی در اندیشه و تعقل. شب قدر شب نزول قرآن است. قرآن منطق انسان کامل است و انسان کامل باطن قرآن است. قرآن قلب مبارک علی بن ابی‌طالب( علیه‌السلام) است و هویت ایشان که هویت قرآن است. قرآن کتاب تدوین و عالم هستی، کتاب تکوین است در این دو کتاب ذره‌ای اختلاف نیست.
ماه استجابت
پیامبر عظیم‌الشأن اسلام(ص) در آخرین خطبه روز جمعه آخر ماه شعبان به تشریح فضائل ماه مبارک رمضان می‌پردازند و می‌فرمایند ماه رمضان به استقبال شما می‌آید و مشتاق شماست إنه قد اقبل الیهم؛ ماه رمضان توأم با رحمت الهی و سرشار از برکات معنوی ماه مغفرت و آمرزش و ماه اتصال به خدای یگانه است در مهمانی رمضان خداوند میزبان است و بندگان خود را به میهمانی دعوت می‌کنند هُوَ شَهْرٌ دُعِیتُمْ فِیهِ إِلَی ضِیَافَةِ اللَّه؛ مهمانان الهی هنگام ورود مفتخر به دریافت مدال اهل کرامت الله می‌گردند. در این ماه عزیز أَنْفَاسُکُمْ فِیهِ تَسْبِیحٌ هر نفسی که کشیده می‌شود حاوی سبحان‌الله است و خواب در این ماه عبادت خداوند محسوب می‌شود. در این ماه شریف دعاکم فیه مستجاب؛ دعا و تضرع انسان مستجاب می‌شود. رسول گرامی اسلام(ص) دو شرط را برای ورود به این ضیافت تأکید می‌نمایند نیت صادق و قلب طاهر و پاک، عمل بدون نیت و اخلاص در فکر و عمل از ارزش تهی است و از این ضیافت بهره‌ای نخواهد برد. حضرت با درایت می‌فرمایند انس با قرآن و تأمل با آن، استغفار در درگاه الهی رسیدگی به حال فقرا و درماندگان صَدَّقُوا عَلَى فُقَرَائِكُمْ وَ مَسَاكِينِكُمْ احترام گذاردن و ادب ورزیدن در مقابل بزرگان به ویژه پدر و مادر، توجه خاص نمودن بر کودکان، صله‌رحم و عنایت خاص به بستگان و ارحام، حفظ و مراقبت از زبان که در خدمت فضیلت‌ها باشد که اگر در خدمت رذیلت‌ها قرار گرفت سقوط می‌کند أُولَئِكَ كَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُولَئِكَ هُمُ الْغَافِلُونَ، از خدای تبارک‌وتعالی درخواست می‌کنیم که انشاءالله بتوانیم در پایان این ماه عظیم و شریف تحولی تازه در روح و جسممان ایجاد کنیم و در فطر به‌راستی عید داشته باشیم.
