آسیب های تك فرزندی در خانواده ها/سرخوردگی كودكان تنها در بزرگسالی

به گزارش نما، صابر جباری افزود: کودکان تک فرزند، احساس تنهایی می‌کنند و همچون دیگر کودکانی که خواهر و برادر دارند، نمی‌توانند با دیگران تعامل داشته باشند.

وی گفت: کودک تنها در خانه‌ای زندگی می‌کند که فضای کودکی وجود ندارد، زیرا همیشه تعداد بزرگسالان بیشتر از کودکان است و به دلیل ارتباط کمتر با کودکان و تماس بیشتر با بزرگسالان، نمی‌تواند مقتضای کودکی خود را بروز دهد و آن گونه که لازم است بچگی کند، لذا از نظر روانشناختی دچار اختلال می‌شود.

سرپرست اداره جوانی جمعیت وزارت بهداشت با بیان اینکه این کودکان تک برای بهتر بودن در درس و دیگر فعالیت‌ها تحت فشار بیشتری از طرف خانواده هستند، افزود: به خاطر دلواپسی‌های بیش از حدی که والدین برای محافظت از آنها دارند، از آزادی‌های لازم و متناسب سن خود برخوردار نیستند.

وی همچنین گفت: کودک تک به دلیل توجه زیاد پدر و مادر و سایر بستگان نزدیک از اعتماد به نفس کمتری برخوردار است. این کودکان به خاطر مراقبت بیش از حد پدر و مادر، از دخالت آنها در کارهایشان خسته می‌شوند و به دلیل نداشتن خواهر و برادر فرصت تجربه برخی از احساسات و چگونگی کنترل و مدیریت آنها را پیدا نمی‌کنند و در مدرسه و سایر محیط‌های اجتماعی دچار مشکلات ارتباطی می‌شوند و در مقایسه با کودکانی که در خانواده چند فرزندی بزرگ شده اند، کمتر می‌توانند از حقوق خود دفاع کنند.

جباری افزود: این کودکان به دلیل نداشتن ارتباط با خواهر و برادر در ذهن و خیال خود با دوستان خیالی بازی می‌کنند.

سرپرست اداره جوانی جمعیت وزارت بهداشت همچنین گفت: تک فرزند به دلیل نداشتن برادر و خواهر و ارتباط با آنها، تمایل (بیش از حد) به اسباب بازی و حیوانات نشان می‌دهد.

وی با اشاره به اینکه کودکان تک، تحمل کمتر و حساسیت بیشتر نسبت به رفتار دیگران دارند، افزود: کودکان خانواده‌ای تک فرزند به دلیل خود محوری، سخت‌تر با دیگران ارتباط برقرار کرده و دوست پیدا می‌کنند.

جباری گفت: تک فرزندان به دلیل نداشتن الگویی از جنس مخالف در خانواده، آسیب پذیری بیشتر از لحاظ جنسی و روابط اجتماعی خواهند داشت.

سرپرست اداره جوانی جمعیت وزارت بهداشت، به تبعات منفی تک فرزندی بر سلامت جسمی، روانی و اجتماعی به مواردی از جمله افزایش احتمال چاقی در مقاطع مختلف سنی، کم شدن فعالیت جسمی و افزایش ساعت تماشای تلویزیون، افزایش احتمال بیماری‌های جسمی و روانی اشاره کرد و افزود: می‌توان به افزایش احتمال اختلالات شخصیتی نسبت به جامعه عمومی، افزایش احتمال ابتلاء به اختلالات گفتاری، پایین‌تر بودن سطح شاخص‌های بهداشت روان (استرس، افسردگی و …) در دانش آموزان تک فرزند اشاره نمود.

جباری گفت: تبعات منفی از دست دادن تک فرزند بر جنبه‌های مختلف سلامت جسمی و روانی والدین، از جمله ابتلاء به افسردگی و بیماری‌های مزمن بسیار بیشتر از خانواده‌های چند فرزند است.

سرپرست اداره جوانی جمعیت وزارت بهداشت به تبعات منفی بر سلامت اجتماعی اشاره کرد و افزود: افزایش احتمال طلاق در بزرگسالی که حتی تا ۳ برابر احتمال طلاق را در مردان تک فرزند افزایش می‌دهد.

وی ادامه داد: صفاتی همچون خوش بینی به آینده، وظیفه شناسی، قابل اعتماد بودن، رقابت جویی، خطرپذیری در محیط کار کمتر است، افزایش احتمال ارتکاب به جرایم خشونت آمیز در پسران تک فرزند، سوءرفتارهای جنسی از جمله تمایل به ارتباط با دوست پسر در دختران تک فرزند بیشتر است، تک فرزند به هنگام ورود به جامعه از حیث رفتارهای تعاملی از مهارت کمتری برخوردار است، چراکه قرار بوده این مهارت را در آزمایشگاه خدادادی خانواده (در عمل) و با وجود خواهر و برادر یاد بگیرد.

جباری در ادامه به آسیب‌های تک فرزندی با رویکرد روانشناسی و علوم تربیتی پرداخت و گفت: از جمله این آسیب‌ها رواج فرزند سالاری است. در خانواده‌های تک فرزند بیش از حد به خواسته‌ها و مطالبات فرزند توجه شده و اغلب افراط و زیاده روی والدین در برآوردن خواسته‌های تنها فرزندشان مشاهده می‌شود.

وی از دیگر موارد به توجه افراطی و لوس کردن تک فرزندان اشاره کرد و افزود: والدینی که قصد داشتن فقط یک فرزند را دارند، از اول می‌دانند که این تنها بچه آنها خواهد بود، پس چرا برایش همه کار نکنند؟ از سوی دیگر اگر والدین بعداً متوجه شوند که فرزندشان تنها بچه آنها خواهد بود، خیلی احساس ناتوانی و بی کفایتی می‌کنند، بنابراین همه کاری برای تسکین خودشان انجام می‌دهند، به خصوص اگر فرزندشان با ناز درخواست کند.

جباری در پایان با بیان اینکه مطالعاتی نیز منتشر شده است که به جنبه‌های مثبت تک فرزندی پرداخته اند ولی تعداد آنها در قیاس با مطالعاتی که به تبعات منفی آن پرداخته اند کمتر است، افزود: مطالعات متعدد در چین بر این باورند که به موازات افزایش تعداد خانواده‌های تک فرزند باید انتظارات تغییرات گسترده‌ای را در رفتار جامعه چین داشت به طوری که از آن به عنوان «بمب ساعتی رفتاری» نام برده اند. از این رو است که چین به عنوان پر جمعیت ترین کشور جهان با جمعیتی بالغ بر یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون نفر جمعیت سیاست‌های تشویقی افزایش جمعیت را در پیش گرفته است.
منبع: مهر