صادق رخ فرد - سیدمصطفی میرسلیم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری نما درباره نحوه استفاده از انرزی در کشور گفت: انرژي مانند هر کالاي ديگر داراي ارزش ذاتي است؛ بنابراين در توليد محصولات و نيز در بازار مبادلات و همچنين بر مصرف تأثيرگذار است. اگر انرژي در منطقهاي به قيمتي بسيار ارزانتر از ساير مناطق عرضه شود، جريان قاچاق شکل ميگيرد و انرژي به صورت ابزاري براي ويژهخواري درميآيد و حتي بسياري از اشتغالهاي کاذب و غير مولد مبتني بر آن ارزش غير واقعي پديدار ميشود. همه اين نکات در قالب اقتصاد انرژي بايد مورد توجه و ساماندهي قرارگيرد تا انحرافي رخ ندهد. نظير آنچه در کشور ما رخ داده، است.
وی در ادامه افزود: بخش مهمي از فرآوردههاي نفتي مانند بنزين و نفتگاز و قير قاچاق مي شود. مقدار متنابهي از آن فرآوردهها به دليل ارزاني نسبت به ساير کالاها و دستمزدها که در سالهاي اخير به دنبال تورم مزمن 30 الي 40 درصدي، افزايش يافته اسراف و نيز به دليل بازده ضعيف دستگاههاي انرژيبر، اتلاف ميشود.
میرسلیم با اشاره به مصرف زیاد بنزین و یارانه آن در کشور گفت: در حدود بيش از 40درصد از خانوارها که فاقد خودرو اند از اين مزيت و ارزاني غيرمتعارف استفاده نمي کنند و بيشترين استفاده را خانوارهايي مي کنند که در دهکهاي درآمدي هشتم تا دهم قراردارند و در واقع اصلا مستحق چنين يارانهاي نيستند. پس در شرايط نامساعد کنوني عدالت در توزيع يارانه سوخت که بالغ بر 90 ميليارد دلار برآورد مي شود، مراعات نميگردد و اين امر فاصله طبقاتي و ضريب جيني را افزايش ميدهد.
وی در ادامه تصریح کرد: با اين قيمت غير متعارف و غير متعادل انرژي، تحقيق و توسعه براي بهينه سازي دستگاههاي مصرف کننده انرژي، توجيه اقتصادي پيدا نمي کند و کسي حاضر نمي شود به سراغ دستگاهها يا کاربردهايي برود که به دليل برخورداري از پشتوانه پژوهشي گرانتر ولي توأم با صرفهجويي در مصرف انرژي است زيرا بازگشت آن سرمايهگذاري بيشتر، در مدت زمان بسيار طولاني رخ ميدهد که براي استفادهکنندگان انگيزهاي ايجاد نميکند به سراغ محصول باکيفيت در زمينه مصرف انرژي بروند. در همين زمينه بايد يادآوري کنم که بيشترين و موثرترين تحقيقات در کشورهاي پيشرفته صنعتي بعد از ضربه نفتي که در سال 1352 رخ داد انجام گرفت و هم بر بهبود کيفيت محصولات انرژيبر اثر گذاشت و هم بر رفتار کاربران، ولي دراين زمينه در کشور ما اقدام شايستهاي انجام نگرفته و لذا در مواردي مواجه با تأخير 50 ساله شدهايم که جبران آن امروز کار سادهاي نيست.
رییس شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی با ذکر خاطره ای گفت: شخصا به ياد دارم که وقتي براي پشتيباني از طرحي که توليد آن موجب کاهش مصرف سوخت ميشد، به دولت مراجعه نمودم، معاون وقت وزارت نفت به من گفت ما به اندازه کافي به سوخت يارانه مي دهيم و ديگر کمک کردن به شما براي پشتيباني از تحقيقاتي که موجب کاهش مصرف سوخت ميشود، اهميتي ندارد! با اين کم ارزشي سوخت، بهينه سازي مصرف آن که تکليف قانوني بوده نتوانسته است مؤثر واقع شود.
میرسلیم درباره عدم استفاده مردم از ترابری عمومی تشریح کرد: استقبال از ترابري عمومي در مقايسه با استفاده از خودرو شخصي به دليل گرانتر بودن سوخت مصرفي ترابري عمومي، نسبتا ضعيف است و همين موجب ازدحام خودروهاي شخصي در خيابانها و جادهها و ايجاد راهبندانها و در نتيجه اتلاف سوخت و افزايش آلودگي هوا و فشارهاي عصبي بر مردم مي شود که همگي خسارتبار است.
وی در خصوص چگونگی استفاده از انرژي های تجديد پذير تصریح کرد: استفاده از انرژي تجديد پذير هرچند از نظر منبع انرژي که در نهايت خورشيد است، ارزانتر است اما تأسيسات آن نيازمند سرمايهگذاري بيشتري است که رغبت به آن را در مقايسه با منبع نفت و گاز، کاهش ميدهد ولي اگر نفت و گاز به قيمت قانوني عرضه شود، انرژي تجديدپذير نيز از توجيه اقتصادي برخوردار خواهدشد. افزايش مصرف انرژي از منابع نفت و گاز باعث بهرهبرداري غير صيانتي از آنها و باقي ماندن مقادير عمدهاي از نفت خام در سفرههاي نفتي و بنابراين غيرقابل استفاده ماندن سرمايه هاي ميهني خواهد شد که جوابگويي به نسلهاي آينده را مشکل خواهد کرد.
میرسلیم در پایان گفت: اساسا نفت و گاز را نبايد سوخت تلقي کرد بلکه آنها مواد اوليه توليد کالاهاي بادوام صنعت پتروشيمي است با ارزش افزودهاي که تا چندين برابر فرآوردههاي سوختي است و با اين روند مصرف غير منطقي و اسرافآميز منابع، ما بزودي خود را از توليدات پتروشيمي و اشتغال مولد بسيار مهم وابسته به آن محروم خواهيم کرد و اين برخلاف مصلحت است. البته کساني که از اين ويژهخواري کنوني بهرهمند شدهاند مخالف اصلاح اقتصاد انرژي اند ولي نبايد به خاطر منافع غير منطقي آنها و انحرافهاي متعدد وابسته به آن، کار اصلاح اقتصاد انرژي را بيش از اين به عهده تعويق اندازيم.