قفل سی و سه ساله‌ای كه احمدی‌نژاد می‌شكند

به گزارش نما به نقل از فارس رابطه ایران و مصر حکایت عجیبی در تاریخ دیپلماسی ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی است، ایران و مصر به عنوان دو قطب بزرگ دنیای اسلام بزرگترین و قدرتمند ترین دشمنان رژیم صهیونیستی محسوب می‌شوند.

ایران قبل از انقلاب ۵۷ به دلیل ماهیت نظام سلطنتی حاکم رابطه بسیار گسترده و نزدیکی با غرب و به تبع آن با رژیم صهیونیستی داشت اما در همان زمان مبارزات ضد اسراییلی مصر با حمایت گسترده مردمی در ایران روبه‌رو بود.

این همسویی ایدئولوژیکی دیری نپایید و پس از پیروزی انقلاب ناگهان این دو قدرت بزرگ اسلامی دچار واگرایی های شدیدی شدند.

*ایران و مصر، دو قدرت در دو سو

ایران پس از انقلاب هدف غایی خود را مقابله با رژیم صهیونیستی قرار داد، اما مصر با امضای تفاهم نامه کمپ دیوید تبدیل به نزدیک ترین متحد غرب در رابطه با رژیم صهیونیستی در منطقه شد، پناه دادن انور سادات رییس جمهور وقت مصر به محمد رضا پهلوی شاه مخلوع ایران این کشور را به عنوان حامی رژیم ساقط شده سلطنتی در ایران مطرح کرد و در نهایت امضای تفاهم نامه کمپ دیوید به قطع رابطه ایران و مصر به دستور مستقیم امام راحل (ره) انجامید.

بعدها نامگذاری خیابانی در تهران به نام «خالد اسلامبولی» طراح و اجرا کننده اصلی طرح ترور«انور سادات» فاصله ایران و مصر را عمیق تر کرد.

*حکومت وقت مصر در کنار صدام با ایران می‌جنگد

در طول دوران جنگ تحمیلی روابط ایران و مصر همچنان متشنج باقی ماند و این کشور به عنوان یکی از اصلی ترین متحدان رژیم بعثی عراق علیه ایران ظاهر شد.

مصر تمام منابع و تجهیزات روسی خود را در اختیار عراق قرار دارد و به دلیل کمبود نیروی انسانی در عراق، سربازان و تکنسین های مصری برای کمک به ارتش رژیم بعث روانه این کشور شدند.

میزان مشارکت نیروهای مصری در جنگ علیه ایران به گونه ای بود که تا پایان جنگ بیش از یک هزار سرباز مصری در اسارت نیروهای ایرانی بودند.

*آزادی یکجانبه اسیران مصری

پس از پایان جنگ ایران و عراق و حمله صدام حسین به خاک کویت، کشورهای عربی از جمله مصر به نقش سازنده ایران در منطقه پی بردند و خواستار گسترش روابط با ایران شدند،جمهوری اسلامی نیز با آزاد سازی یک جانبه اسرای مصری حسن نیت خود را برای برقراری ارتباط دوباره نشان داد.

با این حال اختلافات بنیادی ایران و مصر درباره موضوع فلسطین و رابطه بسیار نزدیک و وابستگی عمیق «حسنی مبارک »با بلوک غرب هرگونه تلاش طرفین را برای برقراری رابطه ناکام می‌گذاشت.

گرچه در این میان استثنائاتی وجود داشت که می توان به دیدار سید محمد خاتمی رییس‌جمهور وقت ایران با حسنی مبارک در کشور کویت در حاشیه یک کنفرانس بین المللی اشاره کرد.

*قفلی که ناگشوده می‌ماند

عمده روابط ایران و مصر در دوران مبارک محدود به سفر شخصیت های سیاسی به این کشور از جمله سفر سید محمد خاتمی، علی لاریجانی و آیت الله احمد جنتی در قالب کنفرانس های بین المللی بود و مقام های مصری نیز در همین چهارچوب سری به ایران می زدند اما با این حال قفل روابط ایران و مصر همچنان ناگشوده باقی ماند.

*احمدی نژاد در پی بهبود رابطه با مصر

با حضور محمود احمدی‌نژاد در راس قوه مجریه در سال ۸۴ هر چند دور جدیدی از روابط ایران و اعراب آغاز شد، اما بهبودی در روابط سرد جمهوری اسلامی و مصر پدیدار نشد و این دو کشور همچنان در رابطه حداقلی با هم بودند.محمود احمدی‌نژاد همچنان در نزدیک کردن روابط تلاش می‌کرد ،شاید معروف‌ترین شاهد این ادعا اظهار نظر رئیس‌جمهور در جریان سفر به کشور امارات باشد که در پاسخ به سئوال خبرنگار الاهرام از آمادگی ایران برای افتتاح سفارت خود در قاهره تا پایان وقت اداری همان روز خبر داد.

در ادامه این سیاست، رئیس‌جمهور،حمید بقایی معاون اجرایی خود و رییس سابق سازمان میراث فرهنگی و گردشگری را به مصر فرستاد تا آغاز کننده رابطه تجاری ایران و مصر باشد.

بقایی در سفری که در سال ۸۹ به مصر داشت، تفاهم نامه ای برای تبادل گردشگر بین ایران و مصر امضا کرد و در همان زمان مصر نیز به دلیل کمبود گندم و آرد چندان بی میل به این ارتباط نبود تا از طریق ایران بتواند به واردات این محصول استراتژیک بپردازد، اما در نهایت با مخالفت دستگاه امنیتی مصر چنین تفاهم نامه ای بی حاصل باقی ماند.

*انقلاب مصر ناوهای ایرانی را به مصر می‌رساند

در روزهای پایانی دی ماه ۱۳۸۹ (۲۵ ژانویه ۲۰۱۱) انقلابی که در مصر از چند ماه پیش آغاز شده بود پیروز شد و تمام معادلات منطقه را دگرگون کرد، در شب سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران رژیم حسنی مبارک با قیام مردم سرنگون شد،قیامی که با وجود شبهه افکنی های فراوان بسیاری از کارشناسان بر اشتراک آن با انقلاب اسلامی ایران صحه گذاردند.

تنها چند روز پس از پیروزی انقلاب مردم مصر، ناوهای ایرانی اجازه یافتند تا از کانال سوئز عبور کرده و برای اولین بار وارد دریای مدیترانه شوند.

همه چیز مهیای برقراری رابطه دوباره ایران و مصر بود.

*مرسی به تهران می آید

در نهایت شهریور ماه سال جاری فرصت نهایی برای پذیرایی از اولین رییس جمهور مصر در تهران فراهم آمد و محمد مرسی رییس جمهور منتخب این کشور جهت شرکت در اجلاس جنبش عدم تعهد راهی تهران شد.

حضور چند ساعته مرسی در تهران زمینه دیدار وی با احمدی نژاد و مذاکره نیم ساعته این دو رئیس‌جمهور را فراهم کرد و گرچه افراد بسیاری سفر مرسی به تهران را یک سفر تشریفاتی و نه دیپلماسی دانستند اما همین حضور چند ساعته آغاز کننده راهی بود که در نهایت به باز شدن قفل سی و سه ساله روابط ایران و مصر انجامید.

*احمدی‌نژاد می تواند قفل سی و سه ساله را بشکند

احمدی نژاد در ماه جاری در قالب سفری رسمی و برای شرکت در اجلاس سران کشورهای همکاری اسلامی عازم مصر خواهد شد و می‌تواند خود را اولین رییس جمهور ایرانی بداند که وارد این کشور مهم عربی می‌شود،این در حالی است که با سفر صالحی در ماه گذشته به مصر شرایط برای گسترش روابط این دو کشور فراهم شد و وزیر امور خارجه مصر نیز از دیدار سرنوشت ساز آتی احمدی نژاد و مرسی در قاهره سخن گفت، به نظر می رسد به زودی خبر برقراری روابط رسمی این دو کشور در صدر اخبار خبرگزاری ها قرار گیرد.