پهپادوسیله ای برای جاسوسی شهروندآمریكایی

روزنامه «نیویورک تایمز»، در مقاله‌ای به قلم «سومینی سنگوپتا»، می‌نویسد: توانایی و وسعت استفاده از هواپیماهای بی‌سرنشین در آمریکا، مردم و طرفداران حفظ حریم خصوصی را به شدت نگران ساخته و در بسیاری از ایالات مسئولان نیز تمهیداتی برای عدم استفاده یا استفاده محتاطانه از این ابزار اندیشیده‌اند. تا وقتی بتوان از آن‎ها برای گزارش وضعیت هوا، نجات دادن کوهنوردان و پیدا کردن کودکان گم‌شده استفاده کرد، مشکلی پیش نمی‌آید. مشکل از آن‎جا آغاز می‌شود که دستگاه‌های دولتی و قضایی بخواهند با استفاده از آن‎ها به حریم خصوصی زندگی مردم تجاوز کنند.


* هواپیماهای بی‌سرنشین هر روز کاربردهای بیشتری در آمریکا پیدا می‌کنند

هواپیماهای بی‌سرنشین می‌توانند تصاویر ویدئویی را ضبط و نقشه‌های حرارتی درست کنند. می‌توان از آن‎ها برای ردگیری مجرمان فراری یا کوهنوردان گمشده و به همان سادگی، معترضان سیاسی استفاده کرد و برای پلیس‌هایی که در حل معماها درمانده‌اند، هواپیماهای بی‌سرنشین از بالگردها هم مفیدتر و کارآمدتر هستند. هواپیماهای بی‌سرنشین به تدریج تبدیل به یکی از کارآمدترین و عزیزترین ابزار مجریان قانون در سراسر کشور می‌شوند.

اما این ابزار، حتی پیش از آن‎که به مرحله استفاده در آسمان‌ها برسند، موجبات نگرانی دستگاه‌های نظارتی دولت را فراهم آورده بودند. همین مسأله قانون‌گذاران محلی و ایالتی، از سیاتل گرفته تا تنسی، را بر آن داشته که قوانینی برای نحوه استفاده از این ابزار، یا استفاده نکردن از آن‎ها وضع کنند. فن‌آوری‌های نظارتی در جای جای زندگی آمریکایی به چشم می‌خورند، فن‌آوری‌هایی مثل دستگاه‌هایی که شماره ماشین‌ها را می‌خوانند یا دوربین‌هایی که عکس ماشین‌های پرسرعت را می‌گیرند، اما هواپیماهای بی‌سرنشین مردم را به شکلی غریب معذب کرده‌اند.


* باید قوانینی وضع کنیم که از این ابزار سوءاستفاده نشود

شهر شارلوتسویل، در ایالت ویرجینیا، این ماه نخستین شهری بود که استفاده از هواپیماهای بی‌سرنشین را محدود ساخت؛ «دیو نوریس»، یکی از اعضای شورای این شهر، می‌گوید: «وجود آن‎ها به من این حس را می‌دهد که انگار برادر بزرگ (دولتی که قیم و وکیل و وصی مردم است) از آن بالا ما را می‌پاید. نمی‌خواهم شبیه آن‎هایی به نظر بیایم که همه چیز را با تئوری توطئه می‌سنجند، اما حالا که قرار است از این هواپیماهای بی‌سرنشین استفاده کنیم، باید قوانین نظارتی و مراقبتی خاصی وضع کنیم که این ابزار مورد سوء استفاده قرار نگیرند».


* این هواپیماها، در شارلوتسویل، فقط کاربرد پژوهشی و کمک‌رسانی دارند

در شارلوتسویل، مأموران پلیس را از کاربرد مدارک و شواهدی که هواپیماهای بی‌سرنشین، یا ابزار هوایی خودکار، به دست آورده‌اند، منع کرده‌اند. اداره پلیس شهر هم هواپیمای بی‌سرنشین ندارد و پیشنهاد خرید یکی از این ابزار را نیز نداده است. البته پلیس از کاربرد هواپیماهای بی‌سرنشین برای اهداف دیگر، مثل اهداف پژوهشی یا نجات‌بخشی، منع نشده است.


* فن‌آوری‌های پلیسی جدید سیاست‌گذاران را گیج کرده است

آقای «نوریس» گفت: «ورود فن‌آوری‌های پلیسی جدید مشکلات جدیدی برای سیاست‌گذاری‌های شهر به وجود آورده است. در شارلوتسویل، به پلیس اجازه می‌دهند در مناطقی که معروف به مناطق مبادله و معامله مواد مخدر است، گه‎گاه دوربین‌هایی نصب کند، اما درخواست پلیس برای نصب دوربین در راه‎روهای فروشگاه‌های مرکز شهر را رد کرده‌اند. در این شهر اجازه نصب دوربین در چهارراه‌ها، برای دستگیر کردن رانندگان پرسرعت، را نیز نداده‌اند، کاری که در شهرهای دیگر معمول است. هواپیماهای بی‌سرنشین می‌توانند نظارت و مراقبت را به سطح کاملاً جدیدی ببرند».


* مردم و گروه‌های مردمی به شدت معترض استفاده از این ابزارند

هفته گذشته، «مایکل مک‌گین»، شهردار شهر سیاتل، در واکنش به اعتراضات مردم به استفاده از این ابزار، استفاده از آن‎ها را ممنوع ساخت و اداره پلیس سیاتل نیز متعاقباً با پس دادن دو هواپیمای بی‌سرنشین جدیدی که هنوز استفاده‌شان نکرده بود به تولیدکننده، موافقت کرد. روز سه‌شنبه، هیأت سرپرستان بخش آلمدا در ایالت کالیفرنیا، در جلسه‌ای به پیشنهادات کلانتر بخش گوش کردند؛ کلانتر پیشنهاد داد که از پول فدرال برای خرید یک هواپیمای بی‌سرنشین چهار پوندی استفاده کنند تا این وسیله در ردگیری مظنونین به جرم و جنایت به مأموران او کمک کند. آن‎ها سپس به اعتراضات شدید لابی مخالف هواپیماهای بی‌سرنشین، از جمله گروهی که در توییتر صفحه‌ای به نام «زاغ سیاه ما را چوب نزنید» دارند، گوش سپردند.


* برخی قوانین راه را برای استفاده‌های گوناگون از این ابزار هموار کرد

این هفته، اعضای کنگره لایحه‌ای پیشنهاد دادند که هواپیماهای بی‌سرنشین را از آن‎چه آن‎ها «نظارت هدفمند» افراد و اموال، بدون حکم و مجوز، می‌نامند، منع می‌کرد. یکی از قوانین فدرالی که سال گذشته تصویب شد راه را برای استفاده تجاری هواپیماهای بی‌سرنشین و دسترسی سازمان‌های دولتی به آن‎ها هموار ساخت. وزارت خدمات کشوری امتیازاتی در نظر گرفت که برای خرید این ابزار به دستگاهای محلی اجرای قانون کمک کند. همین حالا هم از هواپیماهای بی‌سرنشین برای نظارت بر حرکاتی که در مرزها صورت می‌گیرد استفاده می‌شود، تعدادی از ادارات پلیس و سازمان‌های خدمات فوری در کشور نیز برای کمک به حل مشکلاتشان شروع به استفاده از این ابزار کرده‌اند.


* هواپیماهای بی‌سرنشین مشکلات مخصوص خودشان را به همراه دارند

اداره هوانوردی فدرال حدود ۸۰ درخواست جدید دریافت کرده است، از جمله درخواست‌هایی از جانب پلیس و دیگر سازمان‌های دولتی مبنی بر خالی بودن فضای هوایی برای استفاده از هواپیماهای بی‌سرنشین؛ این آمار را بنیاد مرزهای الکترونیک بر اساس قانون آزادی اطلاعات منتشر کرده، این بنیاد در پی محدود کردن استفاده از هواپیماهای بی‌سرنشین برای نظارت‌های پلیسی است.


* هواپیماهای بی‌سرنشین از جمله فن‌آوری‌های به‌صرفه‌

مقامات دستگاه‌های مجری قانون می‌گویند، هواپیماهای بی‌سرنشین می‌توانند فن‌آوری به‌صرفه‌ای برای کمک به عملیات پلیسی، از جمله مکان‌یابی بمب‌ها، پیدا کردن بچه‌های گم‌شده، گزارش وضعیت هوا و حیات وحش و کمک به نجات دادن کارگران از بلایای طبیعی، باشند. کاپیتان «تام مدیگان»، از اداره کلانتری بخش آلمدا می‌گوید: «در این زمانه صرفه‌جویی و بحران‌های مالی، همیشه باید به دنبال روش‌های معقول و به ‌صرفه‌ای باشیم که امنیت عمومی را ارتقا می‌بخشند. ما به دنبال هواپیماهای بی‌سرنشین پیشرفته ارتشی نیستیم. ابزار مورد استفاده ما مسلح نیستند». در حال حاضر، هواپیماهای بی‌سرنشینی که استفاده‌های غیرنظامی دارند با باتری‌های نسبتاً کوچک کار و فواصل کوتاهی پرواز می‌کنند. اصولاً، حس‎گرهای متفاوتی، از جمله دوربین را می‌توان به آن‎ها متصل ساخت.


* هنوز قوانین کاملی برای استفاده از این هواپیماها وضع نشده

اما در قانون هیچ اتفاق نظری مبنی بر این‎که چطور داده‌های به دست آمده را می‌توان استفاده، تسهیم یا ذخیره کرد، نیست. مقامات دولتی در ایالات و محلات می‌کوشند خودشان این خلأ را پر کنند. آن‎ها می‌کوشند که ضمن این کار نه تنها تقاضاهای پلیس و طرفداران مردمی آزادی، بلکه پرسش‌های قانونی پیچیده را نیز سبک سنگین کنند. مثلاً، قانون به شهروندان حق عکس‎برداری در خیابان را می‌دهد، همان‌طور که از شهروندان در مقابل بازجویی غیرمعقول محافظت می‌کند. قانون‌گذاران ایالتی راه‌حل‌هایی یافته‌اند که اجازه برخی مصارف از هواپیماهای بی‌سرنشین را می‌دهد و در عین حال به شهروندان اطمینان می‌بخشد که در حال و احوالات‎شان جاسوسی نخواهد شد.


* در ایالت «ویرجینیا» تمهیداتی برای پر کردن خلأ قانونی اندیشیده‌اند

«ویرجینیا» از جمله ایالاتی است که تلاش بسیاری برای حل این مشکل کرده است. اوایل فوریه، قوه قضاییه ایالتی یک مهلت قانونی دو ساله برای استفاده از هواپیماهای بی‌سرنشین در بازجویی‌های جنایی را تصویب کرد، هرچند که فرماندار هنوز این قانون را بازبینی نکرده است.


* هواپیماهای بی‌سرنشین در عین استفاده‌های مفید، مورد سوءاستفاده نیز قرار می‌گیرند

در چندین ایالت، پیشنهادهای قانونی پلیس را مستلزم می‌کند که پیش از گردآوری شواهد با هواپیمای بی‌سرنشین، حکم و مجوز مخصوص این کار را دریافت کند. آریزونا و مونتانا از جمله این ایالاتند. حامی این قانون، سناتور «مت روزندیل»، از نمایندگان جمهوری‌خواه، گفت: «هیچ مشکلی ندارد که هواپیماهای بی‌سرنشین را برای اهداف دیگری، چون سرکشی به آتش‌سوزی در جنگل‌ها، استفاده کنند، آن‎چه من را بسیار نگران کرده نظارت‌های دولتی به واسطه این ابزار است. تولیدکنندگان در حال بازاریابی این فن‌آوری جدید در میان سازمان‌های دولتی‌اند، اما نه در اساسنامه‌های فدرال مشخص شده که چطور می‌توان این ابزار را به کار برد و نه در اساسنامه‌های محلی».


* مجریان قانون در تشخیص لزوم استفاده از این ابزار محتاطانه‌تر عمل کنند

«چاک وایندر»، یکی از قانون‌گذاران آیداهو، گفت: «نمی‌خواست اجرای قانون را با پیش‌شرط مجوز استفاده از این ابزار برای جستجو و بازجویی محدود سازد». او گفت که سعی کرده تبصره‌هایی بگنجاند که مجریان قانون را در ارزیابی و تصمیم‌گیری بابت این‎که آیا «ظنی منطقی به اقدامی جنایی» وجود دارد یا نه، محتاط‌تر سازد.


* طرفداران حفظ حریم خصوصی از توجه برخی مسئولان به این خطر خشنودند

این میزان توجه و دقت قانون‌گذاران طرفداران قدیمی حریم خصوصی را خوش آمده است. «جی استنلی»، یکی از تحلیل‎گران ارشد سیاست‌های دولتی در اتحادیه آزادی‌های مدنی آمریکا در واشنگتن، گفت: «من بیش از یک دهه است که روی مسائل مربوط به سیاست‌های دولتی کار کرده‌ام و به ندرت شاهد چنین توجه و علاقه‌ای به خطراتی بوده‌ام که عمدتاً در آینده حریم خصوصی را تهدید می‌کنند. هواپیماهای بی‌سرنشین تهدیدی عینی و قابل درک برای حریم خصوصی‌اند». تخمینی که این مرکز از بازار هواپیماهای بی‌سرنشین در سراسر دنیا داشته این است که بازار مذکور طی دهه آینده تا ۹۰ میلیارد دلار رشد خواهد داشت.منبع:فارس