سوءاستفاده ازمقدسات به نام امورخیریه!

روزنامه جوان نوشت:

نام کار خیر که به میان بیاید دیگر خیلی‌ها را می‌توان پای کار آورد و همین حس نوع دوستی برخی افراد سودجو و فرصت طلب را ترغیب می‌کند تا حتی از این موضوع نیز صید غرض کنند و اهدافی نظیر کلاهبرداری و اخاذی، سوءاستفاده از اشخاص و پولشویی را در قالب مؤسسات خیریه‌ای با نام ائمه اطهار (علیهما السلام) انجام دهند. این در حالی است که با وجود چندین نهاد متولی نظارت بر مؤسسات خیریه و مردم نهاد، نظارت مناسبی بر عملکرد آنها نیست و این موضوع به بی‌اعتمادی مردم به چنین مؤسساتی منجر خواهد شد.

اگر به آمار و ارقام مؤسسات خیریه و سازمان‌های مردم نهادی که با هدف ظاهری کمک به افراد بی‌بضاعت و محروم قد علم می‌کنند، سری بزنید از اینکه با وجود این همه سازمان خیر باز هم بخش‌هایی از جامعه با چالش فقر و محرومیت دست و پنجه نرم می‌کنند، متعجب خواهید شد. به خصوص آنکه هم اکنون با پیشرفت علم و دانش، ابزارهای تکنولوژی پیشرفته هم به خدمت این کمک‌رسانی به محرومان آمده‌اند و خیلی وقت‌ها پیام امداد خواهی نیازمندان را با یک کلیک در فضای مجازی دریافت می‌کنید. بعضی وقت‌ها حتی در صندوق spam رایانامه یا صندوق پستی الکترونیکی شما، ‌درخواست‌های کمک الکترونیکی مشاهده می‌شود. در فضای حقیقی هم هر از چند گاه با افرادی مواجه می‌شویم که با قبض یا صندوق به محل کار یا در منزل می‌آیند تا برای خیریه‌ای پول جمع کنند؛‌خیریه‌هایی که اغلب نام‌های مقدس ائمه را بر خود نهاده‌اند.

پا گرفتن مؤسسات خیریه

نخستین قانون درباره تأسیس مؤسسات خیریه به پنجم مرداد ماه 1337 باز می‌گردد. طبق این قانون وزارت عدلیه بر اساس قانون، با اجازه‌نامه شهربانی وقت به عنوان مرجع صدور مجوز تأسیس مؤسسات خیریه و سازمان‌های مردم نهاد انتخاب شد و تا سال 84 هم پلیس امنیت نیروی انتظامی می‌توانست مجوز تأسیس یا حذف فعالیت مؤسسات خیریه را در سراسر کشور صادر کند.

اما با تصویب ماده 32 آیین‌نامه اجرایی فعالیت سازمان‌های غیردولتی در هیئت دولت در تاریخ 8/5/1384 ؛‌سازمان‌هایی اعم از بهزیستی کشور، وزارت ارشاد، وزارت علوم و هیئت بازرسی وزارت کشور بر اساس ضوابط و آیین‌نامه‌های سازمانی مجاز به صدور مجوز سازمان‌های غیردولتی شدند.

هم اکنون اما با وجود این همه متولی حتی نظارت مناسبی روی مؤسسات دارای مجوز نیز وجود ندارد چه رسد به مؤسسات خیریه‌ای که بی‌هیچ مجوزی و فقط با سوء‌استفاده از نام ائمه و احساسات انسان دوستانه مردم فعالیت می‌کنند. این را بگذارید کنار فعالیت‌های گسترده‌ای که به نام خیریه در فضای مجازی در قالب سایت، ‌وبلاگ و ایمیل‌های گروهی وجود دارد.

فعالیت‌های جیبیه در فضای مجازی!

به فرزندان حضرت زهرا (س) کمک کنید، ‌کمک کنید برای این خانواده خانه‌ای اجاره کنیم و... جملاتی از این دست که شما را به کلیک کردن ترغیب می‌کند. وقتی هم که کلیک می‌کنید با چند خط توضیح با جملاتی ترغیب کننده و یک شماره حساب مواجه می‌شوید؛ همین و بس! روی دیگر این ماجرا اما انتشار گزارشات از تخلفاتی است که در قالب‌های گوناگون به نام مؤسسات خیریه اتفاق افتاده و خیرین کلاهبردار مورد پیگرد قانونی قرار گرفته‌اند.

در نامه‌های الکترونیکی هم که به صورت گروهی برای افراد مختلف ارسال می‌شود با تحریک احساسات انسان دوستانه از شما کمک می‌خواهند و در نهایت هم تأکید می‌شود اگر نمی‌توانید یا نمی‌خواهید کمک کنید، لااقل ایمیل را برای دیگران forward کنید و قطع‌کننده این زنجیره نباشید؛ ‌درست چیزی شبیه پیامک‌های زنجیره‌ای.

به این ترتیب ممکن است شما برای کمک به این افراد دست به جیب نشوید، اما اغلب از یک کلیک برای فرستادن این پیام به دیگران دریغ نخواهید کرد و شاید کسی پیدا شود و حاضر باشد بر اساس داستان نقل شده، به شماره حسابی که احتمالاً تنها ارتباط این نامه الکترونیکی با جهان واقعی است، ‌مبلغی واریز کند.

خیرین حاضر در فضای مجازی حتی پا را از جامعه انسانی فراتر گذاشته و برای حمایت و نگهداری از حیواناتی نظیر سگ هم وارد عرصه یاری طلبیدن از خیرین شده‌اند. یکی از این مؤسسات خیریه حمایت از حیوانات برای نگهداری از هر قلاده سگ مبلغ 45 هزار تومان نیاز دارد که بنا به اظهارات خودشان هزینه اسکان، ‌تغذیه و داروی این زبان بسته‌ها همه از محل کمک‌های مردمی تأمین می‌شود و به همین منظور شماره حساب هم داده‌اند!

این در حالی است که چندی پیش در پی شکایت یکی از مؤسسات خیریه در ارتباط با کلاهبرداری با راه‌اندازی سایت اینترنتی به نام آن مؤسسه و اخاذی از مردم، ‌رئیس پلیس فتای تهران بزرگ هشدار داده بود؛ شهروندان جهت کمک به مؤسسات خیریه به ارگان‌های ذی‌صلاح مراجعه کرده و از پرداخت کمک به این مراکز از طریق پرداخت اینترنتی در این وبلاگ‌ها و سایت‌ها خودداری کنند.

درمانگاه‌های خیریه با تعرفه‌ای بالاتر از تعرفه خصوصی

پولشویی و سوءاستفاده‌های پولی و مادی از دیگر اتفاقاتی است که در پوشش مؤسسات خیریه رخ می‌دهد.

محمداسماعیل سعیدی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی با اذعان به تخلفاتی که در قالب مؤسسات خیریه رخ می‌دهد به «جوان» می‌گوید: ‌در حال حاضر نیز خود من چندین پرونده تخلف و سوءاستفاده به نام مؤسسه خیریه را برای پیگیری در دست دارم. به گفته وی تخلفات برخی از این مؤسسات به تخلفات مالی محدود نمی‌شود و مسائل نادرست دیگری هم در این بین اتفاق می‌افتد. این عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی به طور نمونه به برخی کمپ‌های ترک اعتیاد اشاره می‌کند و می‌گوید: ‌در این مراکز هم از خود افراد و هم داروهایی که از سوی مراجع قانونی برای درمان معتادان در اختیارشان قرار می‌گیرد سوءاستفاده‌هایی می‌شود.

همچنین گاهی بودجه‌هایی که باید صرف هزینه برای درمان آنان شود در جای دیگری مصرف می‌شود. به باور این نماینده مجلس سوءاستفاده از نام خیریه به همین‌جا ختم نمی‌شود و حتی ما شاهد آن هستیم که برخی درمانگاه‌های خیریه تعرفه‌ای بالاتر از بخش خصوصی دارند.

بنا به تأکید وی مبنای رشد این تخلفات به نام مؤسسات خیریه، نبود نظارت کافی از سوی نهادهای قانونی است و این مسئله سبب شده تا اعتماد مردم نسبت به خیریه‌هایی هم که به راستی دغدغه رسیدگی به امور نیازمندان و محرومان جامعه را دارند، سلب شود.

سهم ما از تخلفات در پوشش خیریه‌ها

نظارت مناسبی بر عملکرد مؤسسات خیریه نیست؛‌این حقیقتی است که مسئولیت ما را برای کمک به نیازمندان واقعی سنگین‌تر می‌کند زیرا بی‌تردید من و شمایی که بی‌تحقیق کمک کرده‌ایم و پولمان در جیب افراد سود جو رفته است در بی‌نصیب ماندن افراد نیازمند از آنچه باید به دستشان برسد سهم داریم. پس برای کمک به نیازمندان واقعی همت کنیم.