مالكی و فرصت جدید

بازگشت 35 نماینده کرد و وزرای کرد به کابینه عراق و موضع‌گیری قاطع بعضی از طوایف سنی عراق علیه تحرک اخیر القاعده در استان پهناور الانبار عراق، نشان‌دهنده آن است که طراحی نیروهای داخلی و خارجی مخالف نظم فعلی عراق شکست خورده است و این در حالی است که این نیروها گمان می‌کردند می‌توانند از فضای منطقه‌ای برای رسیدن به اهداف خود استفاده نمایند.

درگیری در کرکوک، دیالی، نینوا و صلاح‌الدین، درگیری در مناطق عمدتا کردی بود که که پای ارتش عراق را به میان کشید. این در حالی است که کردهای شمالی در طول 10 سال گذشته فشار زیادی را به دولت مرکزی برای الحاق این مناطق به شمال وارد کردند ولی دولت نوری مالکی بحث در این موارد را به آینده‌ای که عراق قادر به اجرای توافقات باشد، موکول می‌کرد.

ورود نیروهای پیشمرگه به کرکوک از یک سو و عناصر تکفیری از سوی دیگر وضع این مناطق را کاملا امنیتی کرد. این‌ها گمان نمی‌کردند ارتش عراق وارد صحنه شود و اگر هم وارد شود قادر به حل معادله باشد و از سوی دیگر کردها گمان می‌کردند این فشار شدید، نوری مالکی را وادار به پذیرش شرایط کردها می‌کند.

از نیمه‌راه اوضاع تا حد زیادی تغییر کرد، ارتش موفقیت چشمگیر در مواجهه با دو گروه داشت و ورود تکفیری‌های تحت امر «البغدادی» رهبر القاعده عراق نگرانی‌هایی را در رهبران سنی عراق پدید آورد آنان نگران بودند که موفقیت ارهابی‌ها در کرکوک و دیالی و موصل سبب سیطره القاعده بر استان الانبار شود. از این رو 5 روز پس از شروع ماجرا، «ابورشید» رهبر شوراهای بیداری- عشار صحوه- در بیانیه‌ای رسمی از مردم خواست با ارتش همکاری کرده و نیروهای القاعده را به ارتش تحویل دهند.

ورود هیات دولت منطقه کردستان به بغداد و اعلام توافقات گسترده با نوری مالکی و توافق بر سر تشکیل 4 کمیته برای حل و فصل اختلافات در مناطق متنازع‌فیه و فعال شدن دفتر مالکی در اربیل و دفتر نوچیروان- نخست وزیر منطقه کردستان- در بغداد نشان داد که آنان به راه «گفتگو» و «توافق» باز گشته‌اند. کردها در این صحنه در برآورد شرایط دچار خطای جمع‌بندی شدند. آنان در حالی به دولت بغداد فشار وارد کردند که نتایج انتخاباتی شوراهای استانی از پیروزی قاطع هیئت دولت قانونی در 7 استان از 12 استان شیعه‌نشین حکایت می‌کرد و این موقعیت مالکی را در میان شیعیان و عراقی‌ها تثبیت می‌کند.

تردیدی در این نیست که بخش زیادی از آرای مالکی مرهون استقامت او در برابر جریانات تجزیه‌گرا و تروریستی است. نکته دیگر این است که وقتی دولت بارزانی اطمینانی به امکان مدیریت صحنه‌ی درگیری‌ها نداشت نباید وارد می‌شد. آنان باید می‌دانستند که نیروهای القاعده مدیریت‌پذیر نیستند.

ورود نمایندگان و وزرای کرد به مجلس و دولت و بیانیه رئیس عشایر صحوه‌ الانبار بیانگر آن است که فرصت جدیدی در اختیار مالکی برای حل‌و‌فصل مسایل دولت با مناطق کرد و سنی عراق بر مبنای تفاهم قرار گرفته است.
تسنیم