آرزوی دوجنسی‌ها چیست؟

به گزارش نما به نقل از ایسنا، یکی از مهمترین وجوه هویت انسانی، هویت جنسی است. اینکه انسانی زن نامیده شود یا مرد، پس از هستی و حیات او مهمترین وجه شناسایی و ارزش‌گذاری هر فرد توسط خود و محیط پیرامون آن فرد است. پس این نقش‌ها به کودک آموخته شده و او را در جهت تقویت رفتارهای متناسب با جنسیت او تشویق می‌کند اما این فرآیند طبیعی که اکثریت موارد با موفقیت طی می‌شود، در پاره‌ای موارد مسیر متفاوتی را می‌گذراند به طوری که کودک در مورد تعلق خود به یکی از دو جنس دچار تردید شده یا کاملا خود را متعلق به جنس مخالف جنسیت بیولوژیک خود می‌داند که در این وضعیت وی دچار اختلال هویت جنسی می‌شود. چنین وضعیتی معمولا با رشد کودک ادامه می‌یابد و در مواردی نیز به قوت ادامه یافته و به حداکثر شدت خود یعنی تقاضای فرد برای تغییر مشخصات آناتومیک خود به صورت جنسیتی که فرد خود را متعلق به آن می‌داند، برسد به این دسته از افراد «تراجنسی» گفته می‌شود.

در طول بیست سال اخیر علاقه‌مندی به ارزیابی و بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به بیماری‌های مزمن افزایش چشمگیری یافته است و بهبود عملکرد روزانه و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به صورت یک هدف درآمده است و مشکلات و مسائل متعددی که افراد تراجنسی با آن دست به گریبان هستند، بررسی کیفیت زندگی آنان را ضروری می‌کند.

در همین راستا پژوهشی توسط محققان دانشگاهی انجام شده است که به بررسی رابطه‌ی اختلال هویت جنسیتی با کیفیت زندگی پرداخته است.

یافته‌های این پژوهش که با استفاده از تکنیک پیمایش از میان 168 نفر از افراد صاحب پرونده در ادارات بهزیستی کشور انجام شد، نشان داد که از کل پاسخگویان تراجنسی 55.4 درصد افراد مرد به زن و 44.6 درصد زن به مرد بودند. 8.9 درصد از پاسخگویان در گروه سنی 29-25 سال، 32.1 درصد در گروه سنی 24-20 سال، 39.3 درصد در گروه سنی 29- 25 سال، 15.4 درصد در گروه سنی 3-30 سال و 4.2 درصد در گروه بیش از 35 سال قرار داشته و از این میان 70.8 درصد فارس زبان و مابقی متعلق به اقوام دیگر بودند.

عوامل کاهش‌دهنده کیفیت زندگی تراجنسی‌ها

نتایج این پژوهش نشان داد که تراجنسی‌ها با وجود اینکه می‌دانند به جنس موافق خود تعلق دارند اما تفاوتهای محسوسی بین خود و آنان حس می‌کنند. بیشتر آنان پیش از سن بلوغ از وضعیت جنسیت خود متنفرند و آرزوی اصلی آنان تغییر جنسیت و قرار گرفتن در گروه جنس مخالف است. این آرزوی همیشگی، کلیه‌ی فعالیتهای آنان را تحت الشعاع خود قرار داده و محور اصلی جهان‌بینی آنان را تشکیل می‌دهد.

این وضعیت مبتلایان به اختلال را دچار تنش‌ها و آسیب‌های روانی کرده و ارتباطات با دیگران را با چالش جدی مواجه کرده است . طرد و منزوی شدن از طرف خانواده، دوستان و بستگان، آواره شدن و فقر از جمله مواردی است که اغلب افراد تراجنسی با آن مواجه می‌شوند این شرایط به همراه اقدام نکردن جهت هورمون درمانی و عمل تغییر جنسیت، اختلال هویت جنسی آنان را افزایش داده و این امر موجب کاهش کیفیت زندگی این دسته افراد می‌شود.

عمل تغییر جنسیت، اختلال هویت جنسی تراجنسی‌ها را کاهش می‌دهد

یافته‌های تحلیلی تحقیق حاکی از آن است که میانگین اختلال هویت جنسی در بین افراد عمل کرده بسیار کمتر از افراد عمل نکرده است. مقایسه‌ی اختلال هویت جنسی افراد عمل کرده در پیش از عمل و پس از عمل نشان داد که پس از عمل جراحی تغییر جنسیت از مقدار اختلال افراد عمل کرده به شدت کاسته شده است.

همچنین مقایسه‌ی میانگین شاخص کل کیفیت زندگی و بعد آسایش روانی در بین افراد عمل کرده و عمل نکرده تفاوت معناداری را نشان می‌دهد، افراد عمل کرده کیفیت زندگی و آسایش روانی بالاتری نسبت به پاسخگویانی که دست به عمل تغییر جنسیت نزدند داشتند، اما تفاوت معناداری در دیگر ابعاد کیفیت زندگی بین افراد عمل کرده و افراد عمل نکرده مشخص نشد.

در بین تراجنسی‌های عمل نکرده، اختلال هویت جنسی تنها با بعد آسایش روانی و شاخص کل کیفیت زندگی رابطه‌ی معناداری داشته است و رابطه‌ی آن با ابعاد دیگر کیفیت زندگی معنادار نبوده است. اما در بین افراد عمل کرده اختلال هویت جنسی با همه‌ی ابعاد کیفیت زندگی به غیر از کیفیت محیطی رابطه‌ی معناداری دارد.

نتایج این پژوهش نشان داد که عمل تغییر جنسیت، اختلال هویت جنسی تراجنسی‌ها را به شدت کاهش می‌دهد و انطباق جدی بین ذهن آنها و اندام جنسی آنها ایجاد می‌کند.

همچنین با عمل تغییر جنسیت، بعد آسایش روانی کیفیت زندگی بهبود یافته و تراجنسی‌ها از وضعیت روحی و روانی بسیار بهتری برخوردار خواهد بود اما ابعاد دیگر کیفیت زندگی‌شان تغییر نمی‌کند این یافته نشان می‌دهد که عمل تغییر جنسیت تنها بر ذهن و روان تراجنسی‌ها اثرگذار است و ابعاد دیگر کیفیت زندگی تحت تاثیر عوامل دیگری چون ارتباط با والدین، پایگاه اجتماعی و اقتصادی و .... است.

نتایج این پژوهش نشان داد که در بین تراجنسی‌های عمل نکرده، اختلال هویت جنسی تنها جنبه‌ی ذهنی و روانی کیفیت زندگی را تحت تاثیر قرار می‌دهد که این تاثیر منفی است و جنبه‌های دیگر کیفیت زندگی تحت تاثیر اختلال هویت جنسی افراد عمل نکرده، نیست.

چرا تراجنسی‌ها هویت خود را پنهان می‌کنند؟

این نتایج نشان می‌دهد که تراجنسی‌های تغییر جنسیت نداده، به علت ترس از برخورد جامعه، سعی می‌کنند هویت خود را پنهان کرده و مطابق انتظار جامعه رفتار کنند و اختلال هویت‌شان را کمتر در رفتارشان بروز دهند. در واقع پیش از آ‌نکه نارضایتی از جنس زیستی خود را با رفتاری که از نظر جامعه نابهنجار تفسیر می‌شود بروز دهند، یا در بین دوستان و بستگان بسیار نزدیک خود بروز می‌دهند یا این نارضایتی را نزد خود نگه می‌دارند، بنابراین با این شیوه، آنها می‌توانند کمتر موجب بروز حمایت جامعه نسبت به اختلال هویت و رفتارشان شوند و هنوز بتوانند در کنار خانواده زندگی کنند و طرد نشوند.

با این همه نتایج این پژوهش نشان داد که برخی از تراجنسی‌های عمل نکرده با وجود اینکه رفتارشان در جامعه مطابق با جنس زیستی آنها نیست، به علت اینکه هنوز دست به عمل جراحی تغییر جنسیت نزدند، می‌توانند همراه با خانواده زندگی کنند. به دلیل دست ندادن پایگاه حمایتی خانواده، جنبه‌های عینی زندگی آنها کمتر دستخوش شرایط نامناسب می‌شود.

بدین خاطر اختلال هویت جنسی تنها روی ذهن و روان خود فرد تاثیر منفی می‌گذارد و تغذیه، محیط، جسم و دسترسی به خدماتشان از آن متاثر نمی‌شود.

تراجنسی‌های عمل کرده طرد می‌شوند!

نتایج این پژوهش حاکی از آن است که افراد عمل کرده با توجه به اینکه جنسیت خود را نیز تغییر داده‌اند اغلب از طرف خانواده‌ها مطرود شده‌اند، شدت اختلال هویت مبنی آنها جنبه‌های ذهنی و عینی زندگی‌شان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. معنادار نبودن رابطه‌ی اختلال هویت جنسی و کیفیت زندگی در بین افراد عمل کرده و نکرده نشان می‌دهد در حالی که همبستگی ضعیفی (22 درصد) بین اختلال هویت جنسی و کیفیت زندگی در بین افراد عمل کرده وجود دارد و همچنین در حالی که 4.8 درصد از واریانس کیفیت زندگی افراد عمل نکرده را اختلال هویت جنسی‌شان تبیین می‌کند، اختلال هویت جنسی افراد عمل کرده 25.4 درصد از واریانس کیفیت زندگی‌شان را تبیین می‌کند. با توجه به نتایج مطالعه‌ی حاضر، میزان اختلال هویت جنسی ابعاد جسمی و روحی فرد پاسخگو را تحت تاثیر قرار می‌دهد، فردی که هنوز دست به عمل نزده است از اندام خود به شدت ناراضی بوده و خواهان تغییر تمام اندامی است که جنس وی را مشخص می‌کند.

این افراد پیش از هورمون درمانی و عمل تغییر جنسیت از صدا، ظاهر، پوشش، نقش جنسی و اندام تناسلی خود ناراضی هستند و خواهان سازگاری این اندام با جنسی که خود را متعلق به آن می‌دانند، هستند.

نتایج این مطالعه حاکی از آن است که هرچه میزان نارضایتی از این اندام بیشتر باشد افراد سازگاری کمتری با خود و آن اندام دارند که موجب می‌شود رفتاری متناسب با انتظار جامعه نداشته باشد و موجب دریافت برچسب، اذیت و آزار و مشکلات دیگر شده و وی را به مرحله‌ی خودکشی بکشاند. بدین ترتیب هر چه فرد اختلال هویت جنسی‌اش بیشتر باشد دغدغه‌های وی در سطح ابتدایی زندگی باقی می‌ماند و کیفیت زندگی پایینی خواهد داشت و هرچه سازگاری اندامش با آن جنس که خود را متعلق به آن می‌داند بیشتر باشد، سطح نیازهای فرد بالاتر رفته و کیفیت زندگی‌اش ارتقاء می‌یابد.

با توجه به نتایج به دست آمده، یکی از عمده دلایل کاستن از اختلال هویت جنسی و افزایش کیفیت زندگی، تسریع در روند کسب هویت جنسی واقعی فرد تراجنسی است و از این طریق با به دست آوردن خود واقعی، فرد مبتلا به اختلال هویت جنسی به آرامش روانی دست یافته، رفتارهای وی با جنس‌اش هماهنگ می‌شود.

هویت جنسی جدید، ارتباطات وی را با اجتماع و دیگران ترمیم می‌کند و فرد مبتلا به اختلال هویت جنسی با حضور خود در اجتماع و کسب وجهه و جایگاه اجتماعی با گذر از نیازهای اولیه به زندگی عادی دست پیدا می‌کند.

بنا به گزارش، این پژوهش حاصل طرح پژوهشی دکتر موحد استاد جامعه شناسی در دانشگاه شیراز و مرتضی حسین‌زاده گاسمانی کارشناسی ارشد جمعیت شناسی در گروه پژوهشی رفاه اجتماعی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی انجام شده است.