مشهد پایتخت فرهنگی جهان اسلام در پس كاستی اختیارات مدیریت شهری

به گزارش نما به نقل از مهر، مشهد در هزاره اخیر شمسی یکی از پر جاذبه ترین شهرهای جهان اسلام بوده است، وجود مضجع شریف حضرت رضا (ع) و گستردگی حضور مشاهیر و علما و بزرگانی که به عشق امام رهسپار توس شده اند، در این شهر آرمیده اند، دلایل قانع کننده ای برای حضور پر شمار مسلمانان در این دیار بوده است.

کفایت مشهد

در نمودار حضور مسافران در مشهد همواره صعود و جهش یک اصل ثابت بوده است، این مهم در طی سه دهه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی از یک میلیون نفر در سال 57 به 25 میلیون نفر در سال 91 رسیده است.

در مشهد وجود ظرفیت های گسترده فرهنگی که هر روز بر دامنه آن افزوده می شود و تعدد مراکز علمی و دانشگاهی، امکانات فروان نشر و وجود حوزه علمیه 1100 ساله مولفه هایی بوده است که به مرکز خراسان رضوی وزن لازم را بخشیده است تا مثل نگینی درخشان در عرصه فرهنگ بین المللی تجلی کند و نامزد شایسته پایتخت فرهنگی جهان اسلام شود.

بایدها

مشهد برای ارائه سیمایی جذاب از یک شهر فرهنگی شیعه نشین که قرار است مورد داوری قرار بگیرد، قطعا برای توفیق نیاز به برنامه ریزی گسترده ای دارد که بدون تاخیر باید عملیاتی و تا افق پیش رو آن را رونمایی کند.

منصور بهروزی کارشناس مسائل شهری می گوید: اولین گام برای موفقیت برنامه هایی که قرار است برای ارتقاء امکانات و خدمات و داشته های مشهد بکار گرفته شود تقویت جایگاه مدیریت شهری است.

وی می افزاید: از دهه پیش بحث یکپارچه سازی مدیریت در مشهد مطرح و قرار بود ضمن بررسی الگوهای موفق دنیا، در این خصوص برنامه ریزی شود تا رفتارهای نامتجانس شرکت های خدماتی وابسته به وزارتخانه های مختلف بیش از این چهره شهر را تخریب نکند.

این کارشناس می گوید: کنده کاری های برق و آب و مخابرات بارزترین نماد رفتارهای چندگانه و بعضا در جهت مخالف یکدیگر در مشهد است که در یام حضور زائران مشکل آفرین می شود.

بهروزی می گوید: تاخیر در اجرای طرح های ترافیکی در شهری که در برخی روزهای تابستان و نوروز 300 هزار خود رو جدید را در شهر می پذیرد یکی دیگر از جلوه های ناهماهنگی های بین بخشی است که باید برای آن چاره اندیشی شود.

وی بیان می کند: مدیران ارشد کشور باید برای کاهش کاستی های موجود، طرح مطلوبی ارائه و آن را تصویب کنند تا در زمانی که قرار است سالانه 40 میلیون زائر به مشهد سفر کند، این کلاف سردرگم نشود.

رفتارهای هماهنگ

شهری که قرار است یک عنوان بین المللی را نصیب خود کند، بطور طبیعی باید در برخی مولفه های از برجستگی محسوسی برخوردار و در موارد منفی نیز به شدت بازپیرایی کند.

نیره هماپور کارشناس مسائل اجتماعی می گوید: مشهد تا چهارسال دیگر باید اقداماتی انجام دهد که به شکل نهادینه برای همیشه ادامه داشته باشد.

وی شهر مشهد را با توجه به تعداد زائران خوب می داند، اما معتقد است مشهد باید با استفاده از اعتبارات ملی، به ابزارها و تجهیزات پیشرفته و سریع نظافتی مجهز شود.

وی می گوید: با توجه به اهمیت فضای سبز ضمن توسعه فضاهای موجود باید پارک های موضوعی نیز در این شهر گسترش یابد که امکان ماندگاری زائر را افزایش دهد.

این کارشناس با انتقاد از عملی نشدن وعده بودجه زیارت و در ابهام بودن اختصاص اعداد مناسب برای این مهم از نمایندگان مشهد در مجلس شوارای اسلامی می خواهد همت خود را معطوف توجیه مدیران ملی و سوق اعتبارات برای اجرای طرح ها و ایجاد هماهنگی بهتر در کارها کند.

ماموریت شهرداری

تعویق ماموریت های شهرداری در ظاهر رابطه ای با فرهنگ ندارد، حال آن که شهرداری به اقتضای وظیفه ذاتی خود که متولی ده ها نوع مسئولیت در شهر هستند به مثابه نخ تسبیح پیوند دهنده اجزای فرهنگی هستند.

حسین مویدی پور شهروند فرهنگی می گوید: برای ارائه چهره ای ماندگار و دوست داشتنی از مشهد شهرداری ماموریت سنگینی دارد.

وی می گوید: در نامگذاری خیابان ها و معابر هم باید دقت لازم انجام شود شهرداری باید نام های نامانوس قدیمی را که نشانه ای از هویت دینی و یا فرهنگ محلی ندارد را با نامهای معنادار و مناسب عوض کند.

مویدی پور، ابتکار شهرداری در نصب المان های شهری را اقدامی مفید می داند که باعث در محتوای بسیاری از آنها تجدیدنظر شود.

وی ترمیم آداب معاشرت و تقویت نحوه تعامل با مسافران به مشهد را نیز اقدامی می داند که جزو بایدهاست و باید از طریق هماهنگی با میراث فرهنگی عملی شود.

معماری اسلامی

در مشهد به عنوان شهری که علاوه بر وجود بارگاه حضرت رضا(ع)، مشاهیری مثل فردوسی، علمایی مثل شیخ بهایی و مشایخی مثل اباصلت و خواجه ربیع را در خود جای داده است، تعدد متولیان آثار فرهنگی مشکل آفرین است.

در مشهد آستان قدس رضوی، اوقاف و میراث فرهنگی هر یک مسیری را برای اداره امور مکان های دیدنی دنبال می کنند، که اگر در اجرای مدیریت آن به شهرداری واگذار شود، خیلی از نارسایی ها کاهش می یابد.

در ساخت و سازها و سرمایه گذاری نیز مشهد باید تکان سختی بخود بدهد، چون در سالهای اخیر بناهای موجود در مشهد با هویت شهر سنخیت ندارد.

رضا غریب پور می گوید: در مشهد طی ساله ای چند بازار با اقتباس از شیوه بازار خرید حاشیه خلیج فارس ساخته شده است که با بازارهای سرپوشیده و جذاب و اسلامی فاصله زیادی دارد.

وی می افزاید: این که مشهد باشیشلیک و مجتمع های آبی شهرت داشته باشد هم درشان مشهد نیست، و باید سمت گیری سرمایه گذاری تغییر جدی کند.

حرف پایانی:

به نظر می رسد مشهد دهه پیش رو باید جهش های مناسبی را با همکار مدیران ارشد کشور تجربه کند. اول به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام و بعد حضور بادوام به عنوان قطب زیارتی و سیاحتی ایران و این دو جز با تصمیمات جدی و همراهی مدیران ملی محقق نمی شود.