تلاش روحانی برای آشتی محافظه‌كاران و اصلاح‌طلبان

گروه ترجمه - روزنامه واشنگتن‌پست 17 ژوئن 2013 (27 خرداد) در مقاله‌اي به سياست‌هاي جمهوري اسلامي ايران پس از انتخاب حسن روحاني به‌عنوان رئيس‌جمهور پرداخت و نوشت: روز يكشنبه پس از شب شادماني طولاني، آرام است. شادماني براي انتخاب حسن روحاني كه با ميانه‌روي خود در ميان مردم خواهان آزادي‌هاي سياسي و تغييرات سريع اجتماعي اميد آفريد؛ رضا مرعشي، مدير پژوهشي شوراي ملي آمريكايي‌هاي ايراني‌تبار در واشنگتن مي‌گويد: «پيروزي روحاني در سال 2013 مانند پيروزي اوباما در سال 2008 بود: رأي‌دهندگاني كه به‌طور گسترده به اميد و تغيير رأي دادند، درك مي‌كنند كه اين روند يك ماراتن است و نه دوندگي با سرعت.» روحاني روزهاي قبل از انتخاب خود متعهد شد كه ارزش ريال ايراني و احترام به گذرنامه ايراني را باز خواهد گرداند. روز يكشنبه، آقاي روحاني نخستين اقدام تأثيرگذار سياسي خود را با بحث‌هاي اقتصادي و معيشتي مردم با آقاي لاريجاني، رئیس مجلس ايران، صورت داد.
در ادامه مقاله آمده است: نشانه‌هاي اوليه وجود داشت كه پيروزي روحاني مي‌تواند نيروي ايجاد ثبات باشد. به اين ترتيب كه بهاي دلار و طلا در برابر ريال تا حدي كاهش يافت. روحاني هشدار داد كه اقتصادي كه به دليل سوء‌مديريت ثروت نفتي و تحريم‌هاي بين‌المللي آسيب ديده، فوراً احيا نخواهد شد. وي گفت:‌ «اگرچه مسائل ما يك‌شبه حل نخواهد شد؛ اما بايد به‌تدريج براي حل اين مسائل تلاش كنيم و با مشاوره با كارشناسان اين موانع را از سر راه برداريم.» حاميان روحاني مهارت‌هاي ديپلماتيك وي و چشم‌اندازهاي يكپارچه‌سازي فضاي سياسي دوقطبي ايران را ستودند؛ اما بايد گفت روحاني با توجه به مسئوليت‌هاي مهمي كه در جمهوري اسلامي داشته، مطابق معيارهاي تعريف‌شده در جمهوري اسلامي رفتار مي‌كند. اين موضوع سبب شده بتواند به بسياري از مراكز رقيب قدرت در ايران مشاوره بدهد.
در پايان مقاله آمده است: روز يكشنبه، تلويزيون دولتي گزارش داد كه رهبر ايران كه در سياست‌هاي ايران از جمله برنامه هسته‌اي حرف آخر را مي‌زند، به روحاني رهنمودهاي لازم را كرد. سپاه پاسداران انقلاب اسلامي نيز اعلام كرد آماده «همكاري كامل با دولت جديد در چارچوب مسئوليت‌هاي خود است.» در واقع، اين، پيامي مبهم به روحاني بود كه مادامي كه پاي خود را از حدود مشخص فراتر نگذارد، براي وي مانع ايجاد نخواهد كرد. جنبش اصلاحات كه در دهه 1990 آغاز شد و جريان محافظه‌كار كه هشت سال اخير كنترل قدرت را به دست گرفته، هيچ يك نتوانسته‌اند دستوركار روحاني را به‌طور كامل اجرا كنند. اقدامات اوليه روحاني ظاهراً راهبرد ترميم شكاف ميان اين دو جريان مهم در ايران خواهد بود. آقاي روحاني در بيانيه پيروزي خود گفت: «اميدوارم حتي آن‌هايي كه به ساير نامزدها رأي دادند، من را مناسب خدمت‌گذاري بدانند، زيرا من خود را حافظ حقوق تمام مردم ايران مي‌دانم.» ديدگاه روحاني نشان مي‌دهد كه وي ممكن است سرمايه سياسي براي ايجاد اتحاد داشته باشد. حتي محافظه‌كاران بر ميانه‌روي تأكيد مي‌كنند. علي مطهري، نماينده مجلس، گفت اميدوار است رئيس‌جمهور منتخب، محافظه‌كاران را در كابينه، خود دخيل كند و كابينه تركيبي از اصول‌گرايان ميانه‌رو و اصلاح‌طلبان ميانه‌رو باشد و كابينه تبديل به نمادي از ميانه‌روي شود.» اما ميانه‌روي ممكن است ده‌ها هزار ايراني را كه روز يكشنبه به خيابان‌ها آمدند، دلسرد كند؛ بسياري از آن‌ها نام‌ رهبران مخالفان را سر مي‌دادند.

تحلیل‌: رسانه‌ها و مقامات غربی به شکل رسمی از انتخابات آقای روحانی استقبال کرده‌اند؛ اما نشانه‌هایی هم وجود دارد که برای آن‌ها روشن نیست در داخل و خارج چه مشیی را پیش می‌گیرد. به همین سبب برخورد احتیاط‌آمیزی دارند تا با اظهارات وی بیشتر آشنا شوند و او رسماً‌ دولت را در اختیار بگیرد و دیدگاه‌هایش را در قالب برنامه‌های اجرایی ارائه کند. با این حال، غربی‌ها در لابه‌لای مواضعشان هشدارهای معنی‌داری به وی می‌دهند؛ مانند دو سطر انتهایی متن فوق.