معمولا در تقویم ها برخی از روزها دارای مناسبت هستند، مناسبتی که ریشه دارد، از ولادت و شهادت اهل بیت گرفته تا روزهایی که سبقۀ ملی دارند، مثل روز ملی شدن نفت، روز قلم و روز خبرنگار که بهانه اش شهادت شهید صارمی خبرنگار ایرانی است. از سال 76 عدهای از سینماگران و دغدغه مندان این حوزه تصمیم گرفتند تا در تقویم یک روز سینما داشته باشند. تاریخ پیشنهادی این دغدغه مندان 31 اردیبهشت بود! اما در بهمن سال 78 ، روز ملي سينما 21 شهريور ماه اعلام شد. این اعلام باز خورد های متفاوتی داشت از جمله این که عده ای می خواستند با این روز ملی معضلات زیر بنایی و مشکلات مالی سینما را هم مرتفع کنند. این روز ملی روزی شد که جشن های بزرگ سینمای ایران و تقدیر از هنرمندان شایسته در آن برگزار شود و هر ساله سينماگران از دغدغههايشان بگويند.
از سال 79 این برنامه ها به همین مناسبت ملی (که تقریبا کسی مناسبت آن را نمی داند که چرا 21 شهریور و نه 23 خرداد) برگزار می شد. سال گذشته تقریبا نزدیک به چنین مقطعی، خبری روی خروجی رسانه ها رفت که عده ای آن را سر آغاز دعوای خانه سینما و سازمان سینمایی ارشاد می دانند؛ «روز ملی سینما از تقویم حذف شد». البته این اتفاق هیچ ارتباطی به مدیران سینمایی هم نداشت، اما اوج گیری اختلافات بین سازمان سینمایی و خانه سینما باعث شد تا خیلی ها ردپای این حذف را در همین اختلافات جستجو کنند.
در همان روزهای ابتدایی، سید علیرضا سجادپور معاون وقت امور فعالیت های سازمان سینمایی در اظهار نظری در خصوص این اتفاق گفته بود: «انتخاب یک روز برای روز ملی سینما باید یک دلیلی داشته باشد. قطعا سینما مقوله بسیار مهمی است و باید به عنوان یک عنصر فرهنگی به آن توجه شود. بعد از انتخاب 21 شهریور به عنوان روز ملی سینما این سئوال مطرح شد که اصلا چرا باید این روز را به عنوان روز ملی سینما انتخاب کرد؟ عده ای اعلام کردند چون در این روز تقویم خالی بوده، در همین راستا و برای خالی نبودن عریضه این روز را به عنوان روز ملی سینما انتخاب کرده اند! بر فرض اینکه اگر این روز از تقویم ها حذف شود، با تلاش های مان روز دیگری را به عنوان روز ملی سینما انتخاب خواهیم کرد.»
ولی ماجرا به همین جا ختم نشد، تا این که دبیر شورای فرهنگ عمومی در گفتگو با یکی از خبرگزاری ها گفت: «ما روزی را از تقویم حذف نکردیم و تنها روز سینما از متن تقویم به ضمیمه منتقل شده است. روز 21 شهریور را به عنوان «روز سینما» در تقویم داریم؛ اولا این روز هیچ گاه به عنوان روز ملی سینما نبوده و از ابتدا که مصوب شد، 21 شهریور به عنوان روز سینما نام گذاری شد. واعظی به تاریخچه مصوبه اشاره کرد و گفت: در سال 1389 مصوبه ای داشتیم که در آن شورای عالی انقلاب فرهنگی تاکید کرد به دلیل حجم زیاد مناسبت ها، این روزها مجددا باید مورد بازبینی قرار گیرد و مواردی که جنبه ملی داشته و برای عامه مردم مهم است باید در «متن» تقویم قید شود و موضوعاتی که تنها برای بخشی از اقشار مهم است در «ضمیمه» تقویم قرار گیرد، بر این اساس در سال 85 این بررسی انجام شد، به این دلیل 5 مناسبت را از متن تقویم و 6 مناسبت را از ضمیمه تقویم حذف کردیم و 36 مناسبت را از متن تقویم به ضمیمه تقویم رسمی کشور منتقل کردیم که یکی از این 36 مورد مربوط به «روز سینما» بود.
حال تفاوت این که مناسبت در متن باشد یا در ضمیمه در این است که همه تقویم هایی که در کشور ما منتشر میشود موظف هستند در همان روز مربوطه مناسبتهای متن تقویم را درج کنند، اما درباره ضمیمه تقویم این الزام وجود ندارد یعنی ناشر می تواند همه مناسبت های ضمیمه را در روز خود و یا در چند صفحه در ابتدای تقویم چاپ کند.
این روزها که دوباره با 21 شهریور نزدیک می شویم، به جای این که فکر کنیم این روز در متن بماند یا در ضمیم،ه به نظر می رسد لازم تر این است که فکر کنیم، آیا نمی شود روز و مناسبتی برای این موضوع پیدا کرد که بهانه ای برای سینماگران باشد برای دور هم جمع شدن و از دغدغه هاشان گفتن؟
مناسبتی بدون مناسبت
سید مجتبی مومنی
۱۳۹۲/۶/۲۱