نظرسنجی همان صندوق رای است که در فاصله زمانی کوتاه و درباره موضوعات مختلف به میان مردم آورده میشود. اغراق نیست اگر بگوییم نظرسنجی، هیچ جایگزین دیگری ندارد. نظرسنجی اگر با رعایت موازین علمی و بهصورت بیطرفانه انجام شود، بازتابی دقیق از افکارعمومی و خواست عمومی مردم است. اکنون که دولت به این روش روی آورده است و میخواهد یکی از مهمترین مسایل پیشروی کشور را با اتکا به این روش علمی جلو ببرد، ضروری است به مقتضیات و پیششرطهای لازم آن توجه کند تا این تصمیم، اثربخش و کارآمد شود. تنها انجام نظرسنجی کافی نیست، آنچه نظرسنجی را به ابزاری دقیق در سیاستگذاری تبدیل میکند، استقلال، بیطرفی علمی و امکان گفتوگو درباره نتایج است.
وقتی مردم به پرسشنامههای نظرسنجی پاسخ میدهند، انتظار دارند از نتایج آن باخبر شوند. محرمانه کردن نتایج موجب تمایل به تفسیر افراطی نظرسنجی میشود. محرمانه کردن فقط میلِ شنیدن «سخنان مگو» را افزایش میدهد و راه را بر درست شنیدن نتایج نظرسنجی میبندد. مردم درباره مسایل مختلف داوری خود را دارند، اگر نظرسنجیها منتشر شوند و درباره نتایج آن گفتوگو شود، هم اعتمادشان بهنظرسنجی افزایش مییابد و هم زمینهای برای اتفاقنظرملی را فراهم میکند. انتشار نتایج نظرسنجیها میتواند به جریان گفتوگوی عمومی دامن بزند و از این طریق فهم ما را از دیگرانی که با ما متفاوتند و نظراتی مخالف دارند، افزایش دهد. در عین حال، اعضای جامعه و گروههای مختلف خود را در آینه نظرسنجیها میبینند و آگاه میشوند که دیگر گروهها و افراد نیز به اندازه آنان نسبت به سرنوشت جامعه حساسند. نتایج نظرسنجی، آینهای است در برابر جامعه تا خود را بنگرد و عیب و حسن خویش را ببیند. تصورات خود را معقول کند و واقعی بیندیشد.
شرق در یادداشت دیگری به قلم بهروز گرانپایه از مسئولان رسانه ای دولت اصلاحات نوشته است:
11سال پیش در چنین روزهایی انتشار نتایج نظرسنجی از شهروندان تهرانی درباره روابط ایران و آمریکا توسط خبرگزاری رسمی ایرنا، التهاب شدیدی را در جامعه برانگیخت. نظرسنجی به سفارش مرکز پژوهشهای مجلس و همزمان توسط سه موسسه وابسته به وزارت ارشاد، جهاد دانشگاهی و اطلاعات انجام شد و یافتههای هر سه نظرسنجی که بر نظر مردم نسبت به انجام مذاکره و برقراری رابطه با آمریکا متمرکز بود، با تفاوتهایی دوتا سهدرصدی یکدیگر را تایید میکردند. در آن مقطع، بین 68 تا 76درصد شهروندان تهرانی موافق انجام مذاکره با آمریکا بوده و برقراری رابطه را در جهت منافع عمومی ارزیابی میکردند.
انتشار نتایج نظرسنجیها در رسانههای عمومی اما با واکنشها و مخالفتهایی روبهرو شد. افراد و جریانهایی که موافق انعکاس این یافتهها نبودند، در مقام نفی و انکار نتایج نظرسنجیها برآمدند و قاضی معروف تهران که اینروزها ظاهرا متواری است، ماموریت یافت تا با شیوههای اختصاصی خود جعلی و نادرستبودن نظرسنجی را به اثبات برساند.
نظر11سال قبل مردم درباره رابطه با آمریكا چه بود؟
اخیرا رییسجمهور محترم به دو موسسه نظرسنجی دستور داد تا درباره رابطه ایران و آمریكا از مردم ایران نظرسنجی كنند. این دستور بهمعنای تمایل دولت برای شنیدن نظرات گروههای مختلف مردم است و میخواهد بداند مردم درباره یكی از مهمترین مسایل كشور و اقدامات دولت چگونه فكر میكنند، تا چه حد موافق یا مخالفند و میزان موافقت و مخالفت در میان گروههای مختلف اجتماعی چگونه است.
۱۳۹۲/۷/۱۳