آتش مذاكرات ژنو سرد شد؛ ماجرا چیست؟

کری قبل از ورود به ژنو به تل آویو می رود و بعد از دیدار با نتانیاهو احتمالا با ماموریت جدید وارد مذاکرات می شود. نشانه این ماموریت را باید در تغییر و جهت پیشرفت مذاکرات دید. با ورود کری به مذاکرات روند توافقات کند و بحث ها چالشی و همراه با تنش افزایش می یابد.

از طرفی فرانسه نیر ضمن همراهی با آمریکائیها به تعبیر رسانه های غربی به مانع اصلی مذاکرات تبدیل می شود.
اخبار امروز شنبه حاکی از آن است که برخلاف پیش بینی ها این دور از مذاکرات نیز بدون توافق پایان خواهد یافت. علیرغم ابراز خشنودی انگلیس و آلمان از پیشرفت مذاکرات، اما اخبار جسته و گریخته رسانه های داخلی و خارجی نشان می دهد که طرف غربی-آمریکائی انعطاف طرف ایرانی را نمی بیند و حاضر نیستند هیچ سطحی از حقوق حقه جمهوری اسلامی را بپذیرد.

طرف ایرانی دو ملاحظه جدی دارد. اول اینکه فارغ از درصد و تعلیق و زمان آن باید طرف مقابل حق غنی سازی برای جمهوری اسلامی بپذیرد. همچنین مقابل نرمش و انعطاف ایران، گام متقابل و هم وزن در کاهش تحریم ها بردارند. تعدیل تحریم ها باید از طریق تغییر نظام حقوقی تحریم ها باشد نه اعانه و یا کمک های موقتی.

از اینرو اخبار داغ وصول به توافقات که تا دیروز تیتر اصلی رسانه های داخلی و خارجی بود به یکباره رو به سردی نهاد. پیشتر همه اخبار حول و حوش یک توافق ۶ ماهه بود. اخباری که ابتدا تلگراف و بعد هم گاردین منتشر کردند و به دلیل شباهت آن به یادداشت موسویان-مشاور سابق روحانی- در شرق الاوسط قابل اتکا و مورد استناد قرار گرفتند. مهمترین محورهای این توافق تعلیق غنی سازی ۲۰ درصد و پذیرش محدودیت هایی درباره نوع و تعداد سانتریفیوژ است. یعنی مطالباتی بیش از آلماتی.

اما طرف مقابل در ازای آن چه می خواست بدهد؟
اولا طرف غربی اصرار دارد که ایران در گام نخست باید اقدام اعتماد ساز انجام دهد و این اقدام اعتماد ساز نیز ارتباطی به مذاکرات هسته ای ندارد. مذاکرات هسته ای بعد از برداشتن این گام ها آغاز می شود. از طرفی این اقدام اعتماد ساز را نیز تعلیق غنی سازی ۲۰ درصد می داند. از سوی دیگر حاضر نیست هیچ حقی برای غنی سازی ایران قائل شود. همچنین طرف غربی حاضر نیست هیچ توافقی درباره واپسین گام ها داشته باشد. توافقی از این حیث که در ازای تعلیق غنی سازی ۲۰ درصد و پذیرفتن پروتکل چه اقدام متقابلی حاضر است بردارد.

اما از سوئی غربی ها و آمریکا کاملا از وضع داخلی ایران و کمبود اعتبارات و جیب و خزانه خالی دولت آگاه هستند. به همین دلیل کمی بیش از پیشنهاد آلماتی، حاضرند مشکل موقت کمبود اعتبار در ایران را با آزادسازی بخشی از اموال بلوکه شده برطرف سازد.

نگرانی نیز همین جا است. اینکه بجای دست زدن به زیر ساخت های حقوقی تحریم ها، مشکل مالی دولت ایران را به صورت موقت برطرف سازند. مراجعه شود به اظهارات دیروز معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا و سخنان شرمن که بر قابل بازگشت بودن تحریم ها در صورت توقف موقت آنها تاکید کرده اند.

بازکردن راه نفس برای طرف ایرانی اگرچه از سوی تیم مذاکره کننده ایران پذیرفته نمی شود، اما ممکن است بدلیل برخی جذابیت ها مورد اعتنا قرار گیرد. که در این صورت عواقب جبران ناپذیری خواهد داشت.

در صورت توافق احتمالی دو نتیجه ظاهری برای طرف ایرانی دارد.
اولا، مشکل مالی عمیقی که این روزها بر گردن دولتی هاست برطرف می شود. دوما نیز در داخل به یک توفیق کم سابقه دست یافته است که منجر به بالارفتن امید اجتماعی و البته سطح انتظارات می شود.

اما این پیشنهاد فریبنده بازی با هدف برد برد را به باخت فوری تیم ایرانی تبدیل می کند. چون گام اعتماد ساز در قبال هیچ و مسکنی در حد آزادسازی پول بلوکه شده است. اما پیش بینی ها این است بعید است توافق معناداری در ژنو صورت گیرد.