در بوشهر بین مردم و محافظان روحانی چه گذشت؟

به گزارش نما به نقل از نابناک، رضا خاتمی تغییراتی در ساختار تحریم‌های ایران رخ داده که مهم‌ترین آن، بازگشت پژو به بازارهای ایران است و همین مسأله رنگ و بوی تازه‌ای به صفحه اقتصادی روزنامه‌های صبح امروز داده است. در کنار این موضوع، البته سفر رئیس‌جمهور به مناطق زلزله‌زده بوشهر و سخنان سید علی خمینی، از دیگر موضوعات مهم روزنامه‌های صبح امروز است.

روزنامه ایران در گزارش یک خود به خبر وزیر صنایع مبنی بر برداشته شدن تحریم صنعت خودرو از امروز خبر داد که در بخشی از آن می‌خوانیم: «دیروز تهران شاهد حضور مدیران و نمایندگان ۲۰ برند خودرو ساز جهان بود. این مدیران برای نخستین بار بود که در همایش بین‌المللی خودرو تهران شرکت می‌کردند. کشورهای فرانسه، ایتالیا، چین، آلمان و کره جنوبی از مهم‌ترین کشورهایی بودند که در این همایش حضور داشتند.‌

وزیر صنعت، معدن و تجارت در حاشیه مراسم نخستین همایش بین‌المللی صنعت خودرو خبر داد که از اول دسامبر (امروز) تحریم‌های صنعت خودرو برداشته می‌شود و خودروسازان می‌توانند در شرایط بهتری نسبت به تولید و همکاری مشترک خود گام بردارند. وی با بیان این‌که برندهای رنو و پژو تمایل زیادی برای حضور در ایران دارند افزود: همکاری‌های ایران با سایر کشور‌ها برای تولید خودرو گسترش پیدا می‌کند‌».

روزنامه دنیای اقتصاد در یک سطح بالا‌تر در گزارش مفصلی، ساختار تحریم‌ها را پش از توافقات ژنو بررسی کرده است. در این گزارش تلاش شده، ‌وضعیت ایجاد شده پس از توافق با وضعیتی که پیش از توافق ‌بود، مقایسه شود.

این گزارش همچنین به بررسی این گزینه پرداخته ‌که در صورت ‌‌توافق نکردن، روند تحریم‌ها‌‌ چگونه ادامه می‌یافت؛ برای نمونه، در بخش «تحریم‌های مربوط به صنعت هوایی و اتومبیل» می‌خوانیم: «بخش دیگری از تحریم‌ها که در «برنامه کاری مشترک» در خصوص کاستن از آن‌ها توافق شده است، تحریم‌های مربوط به صنعت هوایی و اتومبیل هستند. در رابطه با صنعت هوایی، گروه ۱+۵ متعهد شده است که «مجوز عرضه و نصب قطعات یدکی ایمنی برای ایمنی پروازهای غیر نظامی و خدمات مرتبط با آن را صادر کند». این امر استثنایی بر محدودیت‌هایی است که تاکنون در این رابطه وجود داشته‌اند؛ محدودیت‌هایی که پیش از این در این زمینه وجود داشته‌اند، ریشه در قانون اختیارات اضطراری اقتصادی بین‌المللی (IEEPA) دارند. این قانون به رئیس‌جمهور اجازه می‌دهد در مواردی که وضعیت اضطراری بین‌المللی وجود دارد، یکسری محدودیت‌های تجاری را برقرار کند ارائه قطعات یدکی هواپیماهای غیرنظامی نیز یکی از مواردی بوده است که در دستور اجرایی مزبور ممنوع شده بود.

با این حال رئیس‌جمهور آمریکا در مواردی، مجوز صدور قطعات هواپیما به ایران را صادر کرده بود که از آن جمله می‌توان به مجوز صادره توسط رئیس‌جمهور آمریکا در ۱۶ مارس ۲۰۱۱ برای فروش برخی قطعات هواپیما به ایران اشاره کرد. ضمنا دولت آمریکا در تاریخ ۲۳ ژوئن ۲۰۱۱ شرکت هواپیمایی ملی ایران را با این ادعا که به تکثیر تسلیحات در ایران کمک می‌کند طی دستور اجرایی شماره ۱۳۳۸۲ مشمول تحریم قرار داد.

این امر باعث شد تردیدهایی در رابطه با وضعیت آتی مجوزهای مربوط به فروش قطعات هواپیما به وجود آید و این امر در هاله‌ای از ابهام قرار گیرد. اتحادیه اروپا اگرچه صنعت هوایی ایران را ‌تحریم نکرده، اما برخی از شرکت‌های فعال در صنعت هوایی ایران را در فهرست اشخاص و نهادهای تحریم‌شده خود قرار داده است. نام شرکت خدمات هوایی پارس، شرکت خدمات هوایی س‌ها و صنایع کامپوزیت‌های هوایی فجر در فهرست‌های منضم به مقرره ۲۰۱۲/۲۶۷ مشاهده می‌شود.

بر اساس «برنامه کاری مشترک» گروه ۱+۵ این تعهد را بر عهده گرفته است که قطعات مربوط به ایمنی هواپیماهای غیرنظامی را در اختیار ایران قرار دهد. این امر شامل اصلاح دستورهای اجرایی شماره ۱۲۹۵۹ و ۱۳۳۸۲ می‌شود و علاوه بر این، شرکت خدمات هواپیمایی سها نیز نمی‌تواند به طور کامل مشمول تحریم باشد و باید فهرست تحریم‌های اتحادیه اروپا به نحوی اصلاح شود که این شرکت نیز بتواند قطعات مورد نیاز خود را دریافت کند.

علاوه بر این موارد، ایالات متحده آمریکا بر اساس «برنامه کاری مشترک» متعهد شده است که تحریم‌های خود را بر صنعت اتومبیل ایران و خدمات مرتبط با آن به حالت تعلیق درآورد. این تحریم‌ها بر اساس دستور اجرایی شماره ۱۳۶۴۵ مصوب ژوئن ۲۰۱۳ برقرار و از تاریخ اول جولای‌‌ همان سال لازم‌الاجرا شده‌اند. بر اساس این تحریم، هر شرکتی که کالا‌ها و خدمات مربوط به صنعت اتومبیل ایران را ارائه کند، مشمول مجازات‌‌ مقرر در قانون تحریم‌های ایران (ISA) خواهد شد. همین مجازات در رابطه با بانک‌های خارجی اعمال خواهد شد که به تأمین مالی معاملات مرتبط با صنعت اتومبیل ایران بپردازند.

این دستور اجرایی از نظر حقوق ایالات‌متحده آمریکا نیز مورد تردید قرار داشت. چرا که با صدور آن، عملا رئیس‌جمهور دامنه قانون تحریم‌های ایران را گسترش داده بود، حال آنکه تغییر یا توسعه قوانین، از اختیارات کنگره است. در هر حال، آمریکا با پذیرش «برنامه کاری مشترک» مکلف به لغو دستور اجرایی یادشده است. البته لغو این دستور اجرایی و دستورهای اجرایی مشابهی که در بالا مورد اشاره قرار گرفتند، به طور موقتی است و در حال حاضر، حالت «تعلیق» دارد و در صورتی که گام‌های نهایی مربوط به توافق هسته‌ای از سوی طرفین برداشته شود، حالت دائمی پیدا خواهد کرد‌».

اما سفر رئیس‌جمهور به مناطق زلزله‌زده بوشهر و دیدار با مردم مصیبت‌زده این مناطق، موجب شد تا روحانی هم سهمی در صفحه نخست روزنامه‌های امروز داشته باشد. جالب‌ترین تیتر شاید مربوط به حاشیه این سفر باشد که روزنامه قانون با تیتر «درگیری ‌فیزیکی ‌میان‌ نماینده دشتستان و تیم حفاظتی روحانی» در صفحه نخست خود آن را جا داده که در آن می‌خوانیم: «پس از زلزله برازجان حسن روحانی رئیس جمهور ایران طی سفری قصد بازدید از مناطق زلزله‌زده را داشت. به همین دلیل از بدو ورود رئیس جمهور به بوشهر تدابیر شدید امنیتی برقرار شد و ماشین رئیس‌جمهور قبل از رسیدن به بیمارستان شهدای خلیج فارس بوشهر تعویض شد. گفتنی است که پس از ورود رئیس جمهور به بیمارستان مردم که علاقه‌مند بودند با ایشان دیدار کنند به سمت وی رفتند ولی با برخورد نا‌مناسب تیم حفاظتی ایشان مواجه شدند.

همین موضوع باعث شد تا سید مهدی موسوی‌نژاد نماینده مردم دشتستان در مجلس شورای اسلامی دخالت کرده و نسبت به رفتار مأموران اعتراض کند. گفتنی است که این اعتراض به برخورد فیزیکی بین موسوی‌نژاد و یکی از محافظان رئیس‌جمهور منجر شد. بنابر گزارشات واصله این درگیری با دخالت نیروهای امنیتی پایان یافت و رئیس‌جمهور به سرعت از بین مردم خارج شد و به‌صورت زمینی به سمت مناطق زلزله‌زده دشتستان حرکت کرد. در این بین ماشین ویژه رئیس‌جمهور و همراهان وی در طول مسیر توقف کرد و مسیر با ترافیک سنگینی رو به رو شد. در همین لحظه نماینده دشتستان مجددا از ماشین پیاده شد و دو باره با تیم امنیتی درگیر شد که این بار نیز به یقه‌گیری منجر ولی موضوع ختم به خیر شد‌».

این البته تنها موضوع مربوط به روحانی در روزنامه‌های امروز نبود و شرق هم سخنان روحانی در گفت‌وگو با «فایننشال‌تایمز» را ‌‌تیتر یک خود کرده که روحانی با عبارت «"اوباما" را مؤدب و باهوش یافتیم» رئیس جمهور آمریکا را تحسین نمود که در آن می‌خوانیم: «آیا آماده هستید که شاید در آینده اوباما را به تهران دعوت کنید؟ درباره وی به‌ عنوان یک شخصیت اصلاح‌طلب چه ‌فکری دارید؟

در گفت‌وگوی تلفنی [ماه سپتامبر] که داشتیم، وی را فردی بسیار مودب و باهوش یافتیم. همان‌ گونه که قبلا نیز گفتم، مسائل ایران ـ آمریکا بسیار پیچیده هستند و در یک بازه زمانی کوتاه نمی‌توانند حل شوند. با وجود پیچیدگی‌ها، گشایشی در صد روز گذشته پدید آمده است که می‌تواند بعدا گسترش یابد.

آیا شما وارد مذاکراتی بی‌سروصدا با آمریکایی‌ها و قدرت‌های غربی درباره سوریه شده‌اید؟
نه با آمریکایی‌ها، اما [در حال مذاکره] با اروپایی‌ها هستیم. اگر ایران در گفت‌وگوهای ژنو۲ شرکت کند، به‌صورت بی‌طرفانه‌ای با تمام اعضایی که در آنجا حاضر خواهند بود گفت‌وگو خواهد کرد.

‌گفته می‌شود که شما از یک خوشبینی ذاتی برخوردار هستید، اما باید خیلی خوشبین باشید که باور کنید بشار اسد در یک انتخابات عادلانه و آزاد از قدرت کنار خواهد رفت.
‌من خوشبین نیستم، اما بدبین نیز نیستم. نمی‌توانم آینده سوریه را پیش‌بینی کنم، اما زمینه باید برای تصمیم مردم آماده باشد. اگر مردم به آقای اسد رأی ندهند، مشکلی نخواهد بود. مردم هرکسی را که انتخاب کنند ما به انتخاب آن‌ها احترام خواهیم گذاشت.

آیا فایننشال‌تایمز می‌تواند امیدوار باشد که در دیدار بعدی از تهران بتواند مانند شما و رهبر و دیگر اشخاص مهم در این کشور «توییت» کند؟ هم‌اکنون هم می‌توانید این کار را انجام دهید، مسأله‌ای نباید باشد‌».

در آستانه سالگرد تشکیل حزب مشارکت، که منحل اعلام شد، روزنامه اعتماد به سراغ محمدرضا خاتمی، دبیر کل مستعفی این حزب رفت که گفت‌وگوی آن‌ها با این پاسخ جالب روحانی آغاز شد: «صبحتان به ‌خیر، گزارش آقای روحانی را دیدید؟
بله، از اندک وقت‌هایی بود که تلویزیون ایران را دیدم. ا‌ن‌شاءالله از این پس بیشتر هم بشود تلویزیون ایران را دید‌».

و در ادامه در بخشی از پاسخ به این پرسش که «سایه فضای امنیتی از سر اصلاح‌طلبان و شما در جبهه مشارکت برداشته شده؟» می‌گوید: «اگر فضای سیاسی و فرهنگی در دوران احمدی‌نژاد بسته شده بود این تنها به سبب دولت احمدی‌نژاد نبود بلکه قوه مجریه در آن دوران هماهنگ شده بود با دیگر ارگان‌ها و جریان‌ها در بستن فضا اما فشار اصلی در‌‌ همان دوران هم روی فعالان، در حقیقت از سوی ارگان‌هایی به جز دولت بود، خب دولت احمدی‌نژاد هم با آن‌ها همراهی می‌کرد؛ برای نمونه، همین هیأت نظارت بر مطبوعات را ببینید، سهم دولت در آن چقدر است، چند نفر آن را دولتی‌ها تشکیل می‌دهند؟ قوای دیگر و نهادهای دیگر به‌ شدت بر این مسائل تأثیرگذارند. آنچه در ۲۴ خرداد اتفاق افتاده، تنها تغییر قوه مجریه است و روی کار آمدن دولتی که به آن سیاست‌ها اعتقادی ندارد و در پی این است که رویه‌ها را تغییر دهد اما ما باید در انتظار بنشینیم تا ببینیم که نهادهای دیگر تا چه میزان این پیام را دریافت کرده‌اند. امیدواریم پیام ۲۴ خرداد در این دستگاه‌ها هم کارآمد و تاثیرگذار باشد. البته نمی‌توان این را هم نادیده گرفت که دولت در تقابل با نهادهای دیگر می‌تواند آن‌ها را از مشی‌های تند و افراطی باز‌بدارد و با خود همراه و مشی آن‌ها را تعدیل کند اما در هر حال این واقع نگری را باید داشت که هنوز هم این قوا و سایر نهاد‌ها می‌توانند در راه توسعه فرهنگی چوب لای چرخ دولت بگذارند و اجازه ندهند آن چیزهایی که به دنبال آن‌ها هستیم، محقق شوند‌».

و در پاسخ به این سؤال که «فکر می‌کنید که تلاش اصلاح‌طلبان برای عبور از گردنه ۸۸، با مرافقت و موافق موسوی و کروبی هم همراه است؟» می‌گوید‌: «بی‌تردید همین گونه است. براساس اطلاعاتی که من دارم هر دو این بزرگواران، آقایان موسوی و کروبی، از شرایط پیش‌ آمده خشنودند، از شرایط خودشان ناراضی‌اند اما گفته‌اند که از شرایط به وجود آمده در ۲۴ خرداد راضی هستند‌».

روزنامه وطن امروز هم در صفحه فرهنگ خود به بررسی پدیده شبکه نمایش خانگی پرداخته که در گزارش این روزنامه با تیتر «شبکه نمایش خانگی؛ مرداب یا قله؟!» می‌خوانیم: «شبکه نمایش خانگی، چند سالی است ‌به رقابت با صدا و سیما برخاسته و در این راستا، از هیچ تلاشی دریغ نکرده است. استفاده از نام ستاره‌های محبوب سینما و تلویزیون، جذب کارگردانان نامی و کارکشته، تبلیغات گسترده شهری، افزایش کیفیت تصاویر، افزودن بخش‌هایی تحت عنوان ضمایم و... مسائلی بود که مسئولین این عرصه سعی داشتند با بهره بردن از آن‌ها، رقیبی سرسخت و کاربلد، برای صدا و سیمایی باشند که مدتی است روی به بازپخش سریال‌های قدیمی و افتتاح شبکه‌های موازی‌کار آورده است.

با نگاهی به پرونده سریال‌سازی در شبکه نمایش خانگی، به سه نام بزرگ در این عرصه فراخ برمی‌خوریم: مهران مدیری، محمدحسین لطیفی و داود میرباقری‌». در بخشی از نقد این گزارش بر عملکرد مهران مدیری می‌خوانیم: «مدیری اما بار دیگر و با اعتمادسازی و ارائه تضمین به سبک خاص خودش، قدم در این عرصه سودآور نهاد و قول داد تا پخش منظم سریال «ویلای من» را خود برعهده گیرد. موضوعی که شاید از لحاظ زمانی رعایت شد اما این سریال نیز کم رمق‌تر از آن بود که بتواند بینندگان سختگیر و مشکل پسند این روز‌ها را راضی کند.

«ویلای من» که با اضافه کردن تدریجی شخصیت‌هایش سعی داشت تا بینندگان را تا آخرین لحظه امیدوار نگه داشته و حفظ کند، مشکلاتی اساسی داشت. تکیه بی‌حد و اندازه به تکیه کلام‌های منسوخ شده و اداهای بازیگران، مکث‌های بیهوده و اضافه کردن موقعیت‌های غیرضروری برای سیر روایت (که حذفشان نیز تاثیری بر روند داستان نداشت) و استفاده از کلیشه‌های کهنه شده در صحنه‌های کمیک، از جمله مواردی بود که سبب شد مدیری که به خلاقیت، نوآوری، بداهه‌پردازی‌های منحصر بفرد و مخاطب‌شناسی مشهور بود، اینچنین ناموفق ظاهر شده و به سمتی برود که گویا باید او را مهره سوخته طنز ایران دانست‌».