اثرگزاری ایران در افغانستان

گروه ترجمه - روزنامه نیویورک‌تایمز 10 دسامبر 2013 (19 آذر) در مقاله‌ای به توافق‌نامه امنیتی آمریکا و افغانستان و نیز روابط ایران و افغانستان پرداخت و نوشت: در میانه تنش‌های علنی حامد کرزای، رئیس‌جمهور افغانستان، با آمریکا بر سر توافق امنیتی طولانی‌مدت، شاهد هستیم که رئیس‌جمهور افغانستان به‌دنبال روابط نزدیک‌تر با همسایه‌اش، ایران است. مطابق گفته مقامات افغان، تلاش اساساً به‌منظور آغاز گفت‌وگو در مورد تنظیم و تدوین «بسته دوستی اقتصادی و امنیتی» صورت می‌گیرد. حامد کرزای طی سفر یک‌روزه خود برای دیدار با حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران، نه‌تنها شانس نزدیکی به همسایه افغانستان را یافت، بلکه اقدامی معنادار برای متحدان غربی افغانستان بود که در هفته‌های اخیر با آن‌ها تنش‌هایی داشته است. در حالی که آقای کرزای و گروه وی بارها نیت خود را امضای نهایی توافق‌نامه امنیتی با آمریکا اعلام کرده‌اند؛ اما در عین حال، آقای کرزای شروطی را پیش از امضای این توافق‌نامه تعیین کرده است. مطابق این توافق‌نامه نیروهای آمریکایی اجازه می‌یابند پس از ضرب‌الاجل خروج در سال 2014 به حضور خود در افغانستان ادامه دهند.

در ادامه مقاله آمده است: با وجود آنکه به‌تازگی مجمع رهبران افغانستان (لویی جرگه) به امضای این توافق‌نامه از سوی آقای کرزای رأی مثبت داد، مقامات آمریکایی و افغان، شانس رسیدن به توافق کامل را تا پیش از پایان سال اساساً منتفی می‌دانند. در حال حاضر، با ادامه بن‌بست، آقای کرزای علناً بر تقویت روابط متمرکز شده است. آقای کرزای علاوه بر سفر به ایران، به‌تازگی با نواز شریف، نخست‌وزیر پاکستان نیز دیدار کرده است. اگرچه آقای کرزای به‌دنبال اعلام علنی عدم امضای توافق‌نامه امنیتی نبوده؛ اما حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران، روز یکشنبه به‌صراحت اعلام کرد که از نظر وی، تداوم حضور نیروهای خارجی در منطقه، خطر است. آقای روحانی گفت: «ما نگران تنش‌های ناشی از حضور نیروهای خارجی در منطقه هستیم و معتقدیم تمام نیروهای خارجی باید از منطقه خارج شوند و امنیت افغانستان باید به مردم آن کشور واگذار شود.» به‌طور کلی، مقامات ایرانی در عین حال که نارضایتی خود را از حضور نیروهای آمریکایی در همسایگی خود اعلام می‌کنند؛ اما علناً و بارها اعلام کرده‌اند که افغانستان کشوری مستقل است که می‌تواند با سایر کشورها توافق‌نامه امضا کند. در واقع، موضع‌گیری اخیر حسن‌ روحانی در مورد توافق‌نامه امنیتی با خط‌مشی رسمی ایران که به آن اشاره شد، تا حدی تفاوت دارد.

در پایان مقاله آمده است: سخنگوی آقای کرزای در توصیف توافق دوجانبه میان ایران و افغانستان تشریح کرد که این «توافق‌نامه دوستی و همکاری» است؛ شبیه تفاهم‌نامه‌هایی که افغانستان با هند، فرانسه و ایتالیا امضا کرده است. در حالی که چنین توافق‌نامه‌هایی تا حدی نمادین هستند؛ اما پایه‌ای برای دخالتی گسترده فراهم می‌کنند... اگرچه تجارت افغانستان با ایران به دلیل تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران با چالش جدی روبه‌رو شده؛ اما مشخص نیست که چند نوع همکاری اقتصادی ممکن خواهد بود. به هر حال، افغانستان به این امر واقف است که آمریکا و کشورهای اروپایی دورتر از مرزهای افغانستان هستند؛ اما ایران در همسایگی است و افغانستان باید با همسایه قدرتمند خود، ایران، تعامل کند.