پزشكان در لباسی دیگر و عطش محرومان

اختصاصی/به گزارش نما ،سلامتی نعمت بزرگیه، که گاهی فراموش میکنیم چه نعمتی داریم و شکرش را به جا نمی آوریم ولی همینکه خدایی نکرده پامون به درمانگاه و بیمارستان باز بشود تازه می فهمیم که چه چیز با ارزشی داشتیم و قدرش رو ندونستیم، این روزها "جان" قیمت زیادی دارد و باید به خوبی از آن مراقبت بشود.
گزارش: سیده الهام جوادی

تو باور همه آدمها پزشک آدم مقدسیه، گاهی همه زندگی یه شخص به عملکرد اون بستگی داره،  خیلی دور نبود اون زمانها که اگر انسانی در بستر بیماری افتاده بود پزشک از هر طریقی که ممکن بود خودش را به بالای سر بیمار می رساند و برای نجات جانش هر کاری که از دستش بر می اومد رو انجام می داد و سر قسمی که خورده بود وایمیستاد ولی این داستان اون زمانها بود که هنو ز طعم شیرین و دوست داشتنی پول زیر زبون این انسانهای شریف نرفته بود، داستان طبابت این روزها به طور عجیبی غریب شده، ماجراهایی که بیمارها از رفتار پزشکان تعریف میکنند بیشتر شبیه افسانه می ماند، قصه زیر میزی و گرفتن دستمزدهای بالا و ملاحظه نکردن حال مریض و کار نکردن تو شهرستان ها و گرفتن ویزیت کلان و غیره و غیره خود سر دراز دارد...
قرار نیست تا همه متخصصان در کلانشهرها جمع شوند و شهرها و روستاهای دورافتاده از وجود آنان محروم باشند اما این اتفاق برای کشور ما افتاده است به طوری که پزشکان نه تنها برای درآمد بیشتر بلکه برای دسترسی به امکانات بیشتر به شهرهای بزرگ و کلانشهرها هجوم آورده اند و این گونه میشود که در شهرهای بزرگ کلینیکها و ساختمان پزشکان در همه کوچه پس کوچه ها دیده میشوند و در شهرستانها و روستاها گاهی حتی یک پزشک متخصص نیز دیده نمی شود تا کمکی به بهبود بیماران کند.
به اعتقاد یک عضو کمیسیون بهداشت کمبود امکانات رفاهی و درآمد کم، پزشکان را به سمت شهرها سوق می دهد. «شهلا میرگلو بیات» خاطرنشان می سازد: اگر پزشکان عمومی به گونه های تربیت شوند تا چندین کار را مانند گذشته انجام دهند مناطق محروم کمتر با مشکل نبود پزشک مواجه می شوند. اما بهترین راه توزیع به اندازه پزشکان در همه استانهای کشور است.

کمبود پزشک متخصص زنان در شهرستان ها
کمبود پزشک متخصص در برخی از شهرها معضلات فراوانی را برای بسیاری از زنان و خانواده‌هایشان ايجاد كرده و تمرکز خدمات پزشکی در پایتخت و یا مراکز استان‌های بزرگ موجب شده است تا اهالی بسیاری از استان‌ها از دسترسی به خدمات پزشکی مناسب محروم باشند. در ‌این میان، یکی از مشکلاتی که موجب رنجش بیشتر مردم ‌این مناطق می‌شود، نبود پزشک زن است که موجب شده تا زنان به راحتی از کنار بیماری‌های زنانه خود بگذرند و یا علی‌رغم میل باطنی خود برای درمان به پزشکان مرد مراجعه کنند.
توزیع نامناسب پزشکان متخصص که مشکلات زیادی را بر همه جامعه و بالاخص زنان متحمل کرده در گلایه‌های مردم، مسئولین سازمان‌های مردم‌نهاد و رئیس شورای آموزش پزشکی تخصصی شنیده می‌شود.

کنگره هایی که تنها در تهران برگزار می شود
فرقی نمیکند چه شغل و تخصصی داشته باشید مهم این است که در کلانشهری مثل تهران ساکن باشید. این روزها کلانشهرها به منبعی برای کسب درآمد تبدیل شده اند و همین موضوع تعداد زیادی از افراد در تخصصهای مختلف را به این شهرها کشانده است به طوری که بقیه شهرهای کوچک به خصوص روستاها از این تخصصها محروم هستند. این موضوع درباره پزشکان بیشتر صدق میکند به طوری که کمتر پزشکی با مدرک تخصص و فوق تخصص در مناطق محروم حاضر به طبابت دایمی است. یک متخصص مغز و اعصاب که یک سال است از استان ایلام به تهران آمده است درباره علت مهاجرت خود میگوید: امکانات رفاهی برای زندگی در شهرستانها فراهم نیست بنابراین باید برای زندگی بهتر به کلانشهرها برویم. به گفته وی همه کنگره های علمی نیز در تهران برگزار میشود و پزشکان مجبورند برای شرکت در این کنگره ها که برای حاضران رتبه علمی به همراه دارد، به پایتخت سفر کنند که این موضوع مشکلاتی را برای پزشکان ایجاد میکند. البته «مهری موسوی» معتقد است که فرهنگ حاکم بر جامعه اشتباه است به طوری که وی زندگی کردن در کلانشهرها را ترجیح میدهد زیرا تفکر حاکم بر این است که کودکان در کلانشهرها بهتر تربیت میشوند و امکاناتی که در این شهرها وجود دارد قابل مقایسه با هیچ جای دیگر در کشور نیست. البته برخی تخصصها در شهرستانها با مراجعان بیشتری مواجه هستند که بر اساس آن درآمد نیز بیشتر خواهد بود.
وی میگوید: بسیاری از شهرستانها آزمایشگاههای مجهزی ندارند بنابراین برای برخی آزمایشها بیماران باید به شهرهای بزرگ مراجعه کنند و این موضوع تشخیص پزشکان را به تأخیر میاندازد. در این میان درمان نیز به تعویق میافتد و نتیجه خوبی به دنبال نخواهد داشت. البته این موضوع موجب میشود تا فقط برخی از پزشکان قدیمی و بومی در روستاها و شهرهای کوچک مستقر شوند و بقیه به محض اتمام دوره طرحشان به تهران و شهرهای بزرگ مهاجرت کنند.

پزشک است اما در لباسی دیگر
بیشتر مردم در انتظار کسب رفاه بیشتر و زندگی آرامتر سعی میکنند تا در شهرهایی که میشود این رفاه را به دست آورد، زندگی کنند. اما غافل از اینکه ساکنان روستاها از وجود چنین تخصصهایی محروم هستند اگرچه روستاییان درآمد زیادی ندارند اما گاهی مجبورند برای دستیابی به خدمات مورد نظر بخصوص امکانات درمانی به هر سختی که شده به شهرها بروند تا روند درمانی خود را آغاز کنند. البته براساس نظر یکی از اعضای کمیسیون بهداشت مجلس این موضوع شامل پزشکان عمومی نیز میشود به طوری که درآمد کم؛ آنان را مجبور میکند تا بیشتر جذب مراکز خصوصی، ترک اعتیاد یا مشاغلی خارج از حیطه پزشکی شوند، بنابراین پزشکان در جایگاه خود نیستند و این موضوع زنگ خطر را برای وزارت بهداشت به صدا در میآورد.«شهلا میرگلو بیات» خاطرنشان میکند: باید سیاستی از سوی وزارت بهداشت و درمان اتخاذ شود تا پزشکانی که با پول بیت المال تحصیل کرده اند به همه مردم کشور از جمله مردم مناطق محروم خدمت کنند. بنابراین باید تعهدی از این افراد گرفته شود تا در ازای دریافت خدمات آموزشی، در مناطق محروم نیز برای مدت زمان زیاد حاضر شوند.

 متخصصان بیشتر مشکل دارند
البته «میرگلو بیات» معتقد است در سالهای اخیر بیشتر صندلی های دانشگاههای پزشکی توسط دختران پر شده است آنان پس از ازدواج با محدودیتهایی برای رفتن به مناطق محروم همراه هستند.  البته این پذیرش در رشته های دندانپزشکی 4 برابر است. بنابراین این موضوع یکی از دلایل مهم برای مهاجرت پزشکان به کلانشهرهاست.  وی مشکل متخصصان را چندین برابر سایر پزشکان میداند و در این باره میگوید: باید دولتمردان این موضوع را مدیریت کنند به طوری که تخصصهای مختلف به اندازه کافی در همه جای کشور حضور داشته باشند این در حالی است که میتوان با افزایش درآمد این افراد را جذب بیمارستانها کرد.

 ضعف مدیریت ها دلیل نبود پزشک
«میرگلو بیات» به این نکته مهم نیز اشاره میکند که در کشور ما پزشک به اندازه کافی تربیت میشود اما به دلیل ضعف مدیریت این تخصصها به درستی در کشور پخش نشده اند و همین موضوع موجب شده است تا اهالی برخی شهرستانها بخصوص شهرها و روستاهایی که کم جمعیت هستند مجبور شوند برای جراحیهای کوچک به شهرها مراجعه کنند. این نماینده مجلس برای رفع این مشکل پیشنهاد می کند که در صورت امکان پزشکان عمومی در چندین کار فعالیت کنند مانند: جراحی عمومی، جراحی زنان، سونوگرافی و کارهایی که آموزش اولیه آن را دیده اند. از این راه نه تنها پزشک عمومی درآمد بیشتری کسب میکند بلکه بیماران مجبور نیستند تا با کوچکترین بیماری به شهرها برای درمان مراجعه کنند.  میرگلو بیات در حالی این پیشنهاد را مطرح میکند که امروزه همه این تخصصها در رشته های مختلف از یکدیگر تفکیک شده اند به همین دلیل گاهی با کمبود پزشک مواجه میشویم.


گزارش: سیده الهام جوادی