به گزارش نما به نقل از دیپلماسی ایرانی، سه هفته پس از اینکه باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا از توافق تاریخی بر سر تعلیق برنامه‌های هسته‌ای ایران به مدت شش ماه استقبال کرد، حال و هوای مقامات آمریکایی در مورد دور بعدی مذاکرات از چهره‌هایی بشاش به صورت‌هایی غمگین و حتی افسرده تغییر کرده است.
وندی شرمن، مذاکره‌کننده ارشد آمریکا در مذاکرات هسته‌ای می‌گوید شانس موفقیت مذاکرات را بیش از 50-50 نمی‌داند. همان توصیفی که اوباما هفته گذشته داشت. به گفته وی مقامات آمریکایی در مورد اینکه ایران درخواست‌های غرب را بپذیرد، بسیار دچار تردید هستند.
به گزارش لس‌آنجلس تایمز، این تغییر نتیجه درک فزاینده‌ای است که نسبت به امتیازهایی ایجاد شده که هر طرف باید برای دستیابی به توافق نهایی بر سر مجادله هسته‌ای ایران ارایه کند. مجادله‌ای که یک دهه از عمر آن می‌گذرد و در طول این سال‌ها غرب همواره نگران تسلیحاتی بودن برنامه‌های هسته‌ای ایران بوده و در مقابل تهران نیز درخواست لغو تحریم‌ها را داشته است.
اکنون مشکل ظهور کرده است. مذاکرات فنی در وین که به منظور اجرای توافق مقدماتی برگزار شد، به دنبال واکنش تهران به اضافه شدن نام 19 شخص حقیقی و حقوقی به فهرست تحریم‌های خزانه‌داری آمریکا در پنجشنبه گذشته نیمه کاره رها شد.
این گزارش می‌افزاید: حتی پیش از وقفه ایجاد شده در روز پنجشنبه نیز کارشناسان در حال جدال بر سر طراحی گام‌های بعدی بودند که بسیار پیچیده‌اند؛ ذخایر اورانیوم غنی‌شده با خلوص متوسط ایران و تعلیق اغلب بخش‌های فعالیت غنی‌سازی در مقابل دسترسی ایران به 4 میلیارد و 200 میلیون دلار اموال بلوکه شده در بانک‌های خارجی و تعدیل تحریم‌ها در بخش پتروشیمی و صادرات خودرو. تدوین یک توافقنامه جامع که برای تمامی کانون‌های قدرت سیاسی در ایران و واشنگتن و البته انگلیس، چین، فرانسه، آلمان و روسیه راضی‌کننده باشد، فراتر از یک چالش است.
براساس این گزارش توقعات غرب درباره تعطیلی سایت فردو و رآکتور آب سنگین با توقعات ایران در زمینه حفظ غنی‌سازی و لغو تحریم‌های مالی و نفتی ناسازگار است. دشوارتر از همه اینکه دو طرف نیاز به توافق بر سر بازه زمانی این معامله دارند. توافق جامع اغلب به یک توافق دایم یا نهایی اطلاق می‌شود. اما ایرانیان می‌خواهند این قرارداد به مدت پنج سال یا کمتر اجرا شود. مقامات آمریکایی نیز بازه زمانی 20 ساله یا بیشتر را برای آن تعریف می‌کنند.
رابرت آینهورن، که تا ماه می عضو تیم اوباما در مورد ایران بود و در مؤسسه بروکینگز عضویت دارد، می‌گوید: به طور حتم آمریکایی‌ها می‌خواهند این توافقنامه طولانی مدت‌تر باشد اما ایرانیان خواستار کوتاه مدت‌تر بودن آن هستند.
اوباما در اظهاراتی در 6 دسامبر گفت که می‌تواند توافق جامعی را با ایران تصور کند که شامل یک مکانیسم تایید و بازرسی‌های گسترده و محدودیت‌هاست، اما در عین حال به تهران اجازه می‌دهد از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای بهره‌مند شود. این در حالی است که تعریف انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای یکی از سخت‌ترین چالش‌های پیش رو به شمار می‌رود. ایران بر این نکته پافشاری دارد که نمی‌خواهد از غنی‌سازی با خلوص پایین در خاک خود دست بکشد.
اوباما نیز می‌گوید اینکه از ایران خواسته شود از تمامی برنامه‌های غنی‌سازی خود دست بکشد، واقع‌بینانه نیست، دست کم در تئوری. اوباما می‌گوید ایران می‌تواند ظرفیت غنی‌سازی اورانیوم محدود را تحت نظارت دقیق در اختیار داشته باشد.
مقامات آمریکایی امیدوارند ایران تعداد سانتریفیوژهای خود را از 19 هزار دستگاه به 6 هزار دستگاه کاهش دهد تا از این طریق زمان مورد نیاز برای تولید موادی که می‌تواند در ساخت سلاح هسته‌ای کارایی داشته باشد، افزایش یابد. اما مقامات تهران که می‌خواهند موضع قاطع خود را پای میز مذاکره حفظ کنند، بر ادامه فعالیت سایت فوردو و راکتور آب سنگین اراک تاکید دارند.
در پایان این گزارش آمده است: البته این احتمال وجود دارد که با توجه به مشکلات فنی در راکتور آب سنگین اراک، امکان مبادله این راکتور با یک راکتور آب سبک غربی وجود داشته باشد.
همچنین می‌توان سایت غنی‌سازی فوردو را نیز به یک سایت تحقیقاتی تغییر کاربری داد(!) اما کاهش شمار سانتریفیوژهای نسل اولی در نطنز دردسر سازتر است. ایران می‌خواهد برنامه هسته‌ای صنعتی خود را توسعه دهد و به این منظور به اورانیوم غنی شده با خلوص پایین نیاز دارد.
آلبرایت بر این باور است که باور این ایده که ایران به راحتی با کاهش شمار سانتریفیوژها موافقت می‌کند، دشوار است. به گفته وی ایران عقب‌نشینی نمی کند و مقاومت خواهد کرد. نکته مهم دیگر اینکه ایران تاکید دارد هرگونه توافق جامع باید شامل لغو تمامی تحریم‌ها باشد.
تردید لس‌آنجلس تایمز درباره توافق ژنو
یك روزنامه آمریكایی از افزایش تردیدها درباره پایبندی غرب به توافق ژنو خبر داد.
۱۳۹۲/۹/۳۰
