فریادی كه آسمان ایران را شكافت

اختصاصی/به گزارش نما ،"از جان خود گذشتيم، با خون خود نوشتيم، يا مرگ يا خميني"؛ پایان بخش غم انگیزترین و به یادگارماندنی ترین روز تاریخ قم است؛ شعاری که نشانه عشق بی حد و اندازه مردم به رهبر کبیر انقلاب اسلامی بود؛ روزی که مردم قم در واکنش به توهین به امام راحل به صحنه آمدند و خونشان، بهای ارادت و علاقه اشان به رهبرشان بود.
رحلت و به عبارتی شهادت آیت الله سید مصطفی خمینی در آبان سال 56، از اهمیتی ویژه در جریان انقلاب اسلامی ایران برخوردار است و به حق می توان آن را نقطه عطفی در تاریخ نهضت اسلامی دانست.
اتفاقی که باعث شد مجالس یادبود گسترده ای در سراسر کشور برگزار شود و هر کدام از این مجالس فضایی بود برای نشان دادن خشم و انزجار مردم از رژیم دست نشانده پهلوی.
در همين محافل بود كه مردم به پاس مجاهدت ها و رنج هاي رهبرشان به ایشان لقب "امام" دادند؛ مساله ای که نشان از نفوذ چشمگیر حضرت امام در میان مردم داشت.

شاه نیز این مساله را به خوبی فهمیده بود، به همین جهت و در سالروز واقعه کشف حجاب تلاش کرد تا به خیال خود با توهین به ساحت حضرت امام خمینی رحمت الله علیه، چهره امام را نزد ملت بی اعتبار و مخدوش کند.
تصمیمی که با نوشتن مقاله "ارتجاع سرخ وسياه" به امضای فردی موسوم به "احمد رشیدی مطلق" در 17 دی ماه سال 56 که البته از سوی دربار به دفتر روزنامه اطلاعات رسیده بود آغاز شد.
صاحب امتیاز روزنامه که مفاد این مقاله را باعث تحریک و واکنش علما و مردم می دانست در تماسی با داریوش همایون، وزیر اطلاعات و آموزگار، نخست وزیر تلاش کرد که این مساله را گوشزد کند اما پس از این تماس متوجه شد که این مقاله به خواست شاه تدوین شده است.
موضوعی که همایون در خاطرات خود به آن اشاره کرده است: "مقاله از وزارت دربار سرچشمه مي گرفت؛ اين مطلب كه شاه روايت اوليه مقاله را نپسنديد و گفت بايد تندتر بشود، درست است."
بالاخره مقاله در روزنامه اطلاعات چاپ و به صراحت بر ضرورت بی حجابی تاکید و حجاب، کهنه پرستی و ارتجاع معرفی شد؛ مساله ای که البته دستاویز توهین به امام خمینی رحمت الله علیه قرار گرفته بود و در همین راستا هم قیام 15 خرداد توطئه استعمار سرخ عنوان شد.

همانطور که انتظار می رفت انتشار این مطلب واکنش روحانیون و مردم را در پی داشت؛ واکنش هایی که البته از قم شروع شد؛ شهری که به بیان مقام معظم رهبری ذخیره ای الهی برای اسلام بود: "براي ساختن يك بنا، اول بايد پايه هاي محكم آن را كار گذاشت. هر چه بنا بزرگ تر و سنگين تر و ماندگارتر باشد، پايه هاي آن محكم تر و قوي تر و شكست ناپذيرتر خواهد بود. اگر ما مبارزه ملت ايران را كه به طور عمومي و تعيين كننده، از سال 56 آغاز شد به يك بناي رفيع و مستحكم تشبيه كنيم، پايه هاي قوي و شكست ناپذير و ماندگارِ اين بناي مستحكم، در قم نشانده و كار گذاشته شد. قم يك ذخيره الهي براي اسلام بود."
در پی این اتفاق، مدرسین حوزه دروس خود را در روز 18 دی ماه تعطیل اعلام کردند و طلاب نیز به صورت منسجم و دسته جمعی به سوی منزل مراجع حرکت کردند.
مردم نیز همگام با روحانیون و طلاب به منزل مراجع مي رفتند و آمادگي خود را براي اقدام عليه اين حرمت شكني اعلام مي کردند؛ اقداماتی که با تسلی دادن مردم از سوی مراجع و البته تاکید آنان برای ادامه مبارزه با رژیم همراه بود.
حرکتی که به اجتماع بزرگ بازاریان و تعطیلی بازار قم در روز 19 دی ماه انجامید و جمعیت زیادی در مسجد اعظم گرد هم آمدند.
همچنان رفتن به منازل مراجع به عنوان اصلی مهم ادامه داشت و در این روز آقایان آيت الله ميرزا هاشم آملي، علامه طباطبائي، آيت الله وحيد خراساني و آيت الله مكارم شيرازي براي مردم سخنراني و از حضرت امام خميني رحمت الله علیه حمايت کردند.
این برنامه در بعد از ظهر هم همچنان ادامه داشت؛ بعد از سخنرانی آیت الله نوری همدانی مردم به سمت منزل آیت الله مشکینی راه افتادند، جمعیتی بسیار که با توصیه مراجع عظام به صورت آرام راهپیمایی می کردند و شعاری نمی دادند.
سکوتی که البته خشم را در درون عمال رژیم به شعله می کشید و آنان بالاخره تصميم به حمله گرفتند، ساعت حدود 4:30 بعد از ظهر مأموران شهرباني و ساواك كه در يكي از ميادين قم راه مردم را سد كرده بودند به دنبال يك برنامه ساختگي، با شكستن شيشه بانك به سوي مردم كه حتي شعار هم نمي دانند، تیراندازی کردند.

مردم نيز كه ترسي به دل نداشتند با چوب و پرتاب سنگ، در برابر تير و گلوله مقاومت كردند. با مشاهده اولين شهيد، خشم و نفرت مردم نسبت به رژیم بيش از پيش شد؛ جمعيت با شعار «اللّه اكبر» و «لا اله الا اللّه» و با در دست داشتن سنگ و چوب به سوي عمال شاه سرازير شد و درگيري به اوج خود رسيد.
شمار مجروحان بسيار زياد بود، اما تنها نام پنج شهيد از این حادثه در حافظه تاریخ ماند؛ شهدایی که سه تن از آنان طلبه، يك نفر جوان و ديگري نوجواني 13 ساله است.
مقام معظم رهبري در زمان رياست جمهوري خود در سالروز قيام 19 دي پيامي صادر كردند كه عمق حادثه و قیام مردم قم در 19 دی ماه سال 56 را نشان می دهد: "نوزدهم دي ماه يادآور قهرماني هاي مردم ايثارگر قم، شهر قيام و شهادت، و روز آغاز مبارزه قاطع و مستمر امت اسلامي با رژيم منحوس پادشاهي است. در نوزدهم دي ماه 1356 و در اوج قدرت رژيم شيطاني پهلوي، در روزهايي كه استبدادِ به جنون كشيده شاه خائن ،كار عمال و كارگزاران رژيم را به گستاخي و وقاحت كشانده و اختناقِ حاكم همه فريادهاي ملت محروم و دربند را در سينه خفه كرده بود يك باره فرياد پرخروش و هماهنگ مردم قم آسمان ايران را شكافت و خواب دژخيمان پهلوي را بر آشفت. مقاله توهين آميزي كه به دستور شاه خائن عليه امير مستضعفان و مرجع شيعيان جهان به چاپ رسيده بود، همچون جرقه اي باروتِ خشم مردم مسلمان قم را منفجر ساخت. رژيم نامردمي حاكم نيز بنا به ماهيت ضد خدايي و ضد خلقي خويش دستور داد تا مزدورانش به روي مردم بي دفاع آتش گشودند و خون پاك و مطهر مسلمانان مبارز را به زمين ريختند. قيام دليرانه مردم قم نقطه شروع مبارزه اي بي امان بود كه تا لحظه سقوط حكومت رجّالگان رژيم پهلوي ادامه يافت و پس از آن نيز تا امروز در جبهه هاي داخلي و خارجي ادامه دارد و خواهد داشت."

رژیم دست نشانده شاهنشاهي تا پيش از قيام مردم در 19 دي، مسئله مبارزه و خشم و نفرت مردم از حكومت طاغوت را جدّي نمی گرفت اما فراگير شدن نهضت و قيام هاي پي در پي، پايه هاي كاخ و بيداد ستم شاهي را به لرزه در آورد و رژیم دريافت كه در معرض خطر نابودي قرار دارد، از این رو تمام توان خود را براي سركوب مبارزات و قيام ها به كار گرفت.
تلاش بیشتر اما ناکامی افزون تر را در پی داشت چرا كه خون شهدا و نفس طیبه امام راحل كار خود را كرده بود و هيچ سدي نمي توانست راه بر سيل خروشان نهضت اسلامی ببندد. رژیم با تمام قدرت به ميدان آمد و روحانيت و مردم نيز به رهبري امام و با توكل به خداي متعال، به مقابله با حكومت پرداختند. مقابله ای که نزدیک به یک سال بعد نتیجه داد و نهضت به رهبری امام راحل به پیروزی رسید.