خبرهای ضد و نقیض درباره بازگشایی خانه احزاب

به گزارش نما؛ به نقل از قانون عبدالرضا رحمانی فضلی ، وزیر کشور، در آخرین دیدار با احزاب، تاکید داشت که بازگشایی خانه احزاب در اسفندماه صورت خواهد گرفت و بلافاصله بعد از آن حسن روحانی با احزاب دیدار خواهد داشت. این در حالی است که یکی از اعضای کمیته بازگشایی خانه احزاب در گفت‌وگو با «قانون» تاکید دارد ساز و کار بازگشایی این خانه زمان بر است. محمد جواد حق شناس پیش بینی کرد این خانه بعد از عید نوروز سال 93 باز خواهد شد. عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی اعتقاد دارد باید ظرفیت احزاب در پذیرش نظر‌های مخالف بالا برود تا سرنوشت خانه احزاب در مسیر گذشته قرار نگیرد و مجدد بسته نشود .
چرا دولت یا به عبارتی وزارت کشور، اصرار دارد خانه احزاب مجدد فعالیت خود را از سر بگیرد؟
دلیل عمده این کار، این است که خانه احزاب تبدیل به یک شاخص و نماد شد، شاخص عدم باور و عدم همکاری دولت قبل با مقوله احزاب است. شاید وزارت کشور و دولت علاقه مند هستند به نوعی تعامل با احزاب و باورشان به فعالیت احزاب را در قالب یک نماد دنبال کنند و این نماد می‌تواند بازگشایی خانه احزاب باشد. با این حال به نظر من بازگشایی خانه احزاب، بحث زیر بنایی در زمینه فعال شدن احزاب در کشور نیست. بلکه خانه احزاب تنها می‌تواند محلی برای حضور و فعالیت احزاب باشد تا در این خانه دور هم جمع شوند و به گفت‌وگو بپردازند. با این حال زمانی می‌توان از احزاب انتظار داشت درباره مشترکاتشان حرف بزنند که بستر احزاب در کشور فراهم شده باشد. همچنین به سمتی حرکت کرده باشیم که احزاب واقعی، با توانمندی های لازم و حداقل استاندارد‌ها ، در کشور شکل گرفته باشند. در چنین شرایطی است که می‌توان خانه‌ای برای گفت‌وگوی‌های مشترک آنها در نظر گرفت. اما به نظر می‌رسد فاصله زیادی تا رسیدن به فضایی مناسب برای فعالیت احزاب وجود دارد. اینجاست که دولت، مجلس و حتی احزاب باید برای فراهم کردن حداقل‌های مدنظر تلاش کنند.
خانه احزاب یکی از نقاط مثبت دولت خاتمی است. شاید همین مسئله عاملی است که دولت جدید نیز خواهان بازگشایی آن و تکرار تجربه فعالیت احزاب در دوران اصلاحات است.
به نظر می‌رسد توجه وزارت کشور و دولت به خانه احزاب بیش از وزنی است که خانه احزاب دارد. این توجه به هیچ وجه پاسخگوی نیاز واقعی احزاب و تفکر تحزب در کشور نیست.
چرا در کشور ما فعالیت احزاب هیچگاه پا نمی‌گیرد؟
بخشی از این مسئله ساختاری است. باید قانون احزاب از سوی دولت اصلاح و به تصویب مجلس برسد. موضوع دیگر، به فرهنگ حزبی در کشور بر می‌گردد. جامعه ما باید یاد بگیرد فعالیت سیاسی را در چارچوب احزاب پیگیری کند. البته نباید انتظار داشت که با تغییر قانون احزاب، یک شب در کشور شاهد تحول در زمینه احزاب و فعالیت سیاسی در جامعه باشیم. کار حزبی که غرب مهد آن است سابقه نزدیک به هفت قرن دارد. تحزب در غرب پیوند کامل و راهبردی با فعالیت پارلمانی دارد. این در حالی است که در کشور ما فعالیت پارلمانی بیش از 100 سال عمر ندارد. پس نباید توقع داشت احزاب کشور مانند غرب تاثیر گذار و فعال باشند. با این حال نیاز به نظریه‌ها و تئوری‌هایی در زمینه احزاب داریم. توصیه می‌کنم لایحه‌ای با نظر فیلسوفان، حقوقدانان و احزاب نوشته شود تا زیرساخت‌های لازم فراهم شود. در واقع گسترش فعالیت احزاب نیاز به کار همه جانبه دارد.
در حال حاضر، وزارت کشور در حال تهیه لایحه‌ای در زمینه قانون احزاب است. این لایحه آیا پاسخگوی نیاز احزاب هست؟
لایحه را مطالعه کردیم و نظراتی نیز به وزارت کشور ارسال شدند تا در آن اعمال کند. تصور می‌کنم این لایحه بتواند زمینه نقد و نقدپذیری در کشور را فراهم کند. با این حال توصیه می‌کنم قبل از اینکه لایحه برای تصویب به مجلس ارسال شود، وزارت کشور نشستی با حضور حقوقدانان و احزاب برگزار کند تا لایحه از زوایای مختلف مورد بررسی قرار گیرد تا در صورت وجود ایراد و اشکال، پیش از قانون شدن بر طرف شود. لازم است این لایحه قبل از تصویب از سوی کارشناسان چکش کاری شود.
در حال حاضر اختلاف نظری بین دو جریان اصلاح‌طلب و اصولگرا بر سر بازگشایی خانه احزاب وجود دارد. در این شرایط تصور می‌کنید خانه احزاب چه سرنوشتی خواهد داشت؟
اگر تعریف درستی از خانه احزاب داشته باشیم، این خانه نه تنها محل اختلاف نخواهد بود بلکه شرایطی برای تجمیع نظرهای متفاوت فراهم می‌شود. باید نسبت به تعریف ساختاری خانه احزاب دقت شود تا محل گفت‌وگو شود نه محل اختلاف.
البته برخی از احزاب اعتقاد دارند خانه احزاب محلی برای پیگیری و رسیدگی به مشکلاتی از جمله مسئله مالی و یارانه احزاب است اما شما اعتقاد دارید این خانه محلی برای گفت‌وگو و تجمیع نظرهای متفاوت است.
چنین ذهنیتی وجود داشت. در نشستی که احزاب با وزیر کشور داشتند احساس کردم وزارت کشور به خاطر محدودیت مالی و اجتماعی علاقه دارد خانه احزاب محلی برای تقسیم امکانات، منابع مالی و یارانه احزاب شود. وزارت کشور تصور می‌کند با واگذاری این مسئولیت‌ها به خانه احزاب تقسیم امکانات در بین احزاب عملیاتی می‌شود. البته خانه احزاب علاوه بر محل گفت‌وگو، می‌تواند پیگیر اینگونه مسائل نیز باشد.
می‌گویید خانه احزاب محلی برای گفت‌وگو است، با توجه به اختلافات اخیر بر سر بازگشایی خانه احزاب آیا احزاب کشور تحمل شنیدن نظر‌ها و دیدگاه‌های مخالف را دارند؟
این ظرفیت باید ایجاد شود. در وضع موجود حتی اعضای یک جریان سیاسی، تحمل شنیدن نظر‌های همدیگر را ندارند.عدم تحمل بیماری است که باید از منظر روانشناسی اجتماعی مورد بررسی قرار گیرد. متاسفانه در مجلسی که محل اظهارنظرهای مختلف است نمایندگان تحمل نظر متفاوت علی مطهری را ندارند. اگر در مجلس شاهد تحمل باشیم در جامعه خود به خود تزریق می‌شود. با این حال به نظر می‌رسد آرام آرام ظرفیت‌ها در حال افزایش است. در دانشگاه‌ها دانشجویان با دیدگاه‌های متفاوت در نشست‌ها بدون تعرض به یکدیگر در کنار هم قرار می‌گیرند. کم کم شاهد بلوغ اجتماعی و سیاسی هستیم.
در بین احزاب عزمی برای بازگشایی خانه احزاب وجود دارد؟
این علاقه را هم در جریان اصولگرا و هم در گروه اصلاح طلب دیدم. اگر مبنای اولیه خانه احزاب حفظ و توجه شود هر دو جریان تمایل دارند در این خانه حضور فعال داشته باشند. اما اگر دوباره خانه احزاب محلی برای اظهار نظرهای سیاسی شود، اقبالی نخواهد داشت.
بازگشایی خانه احزاب نفعی برای دولت دارد؟
خانه احزاب می‌تواند یکی از بازوهای دولت در تعامل اجتماعی باشد. همچنین احزاب با نقادی می‌توانند به کمک بیایند.
چه زمانی خانه احزاب بازگشایی می‌شود؟
به نظر من بعد از عید مقدمات بازگشایی خانه احزاب فراهم خواهد شد.
اما وزارت کشور در تلاش بود که اسفند ماه بازگشایی خانه احزاب صورت بگیرد.
بعید می‌دانم اسفند ماه شاهد بازگشایی خانه احزاب باشیم. بازگشایی این خانه نیاز به سازو کاری دارد که کمی زمان بر است. بعید می‌دانم ساز و کار بازگشایی به سرعت به نتیجه برسد.
مشکل خاصی وجود دارد؟ منظور شما از ساز و کار چیست؟
اکنون لازم است که احزاب دور هم جمع شوند و گفت‌وگویی در زمینه بازگشایی خانه احزاب داشته باشند تا به سازوکار مورد نیاز بازگشایی برسند. توجه داشته باشید در حال حاضر 228 حزب ثبت شده داریم که 178 حزب عضو خانه احزاب هستند. طبیعی است هم نظر کردن آنان در بازه زمانی کوتاه غیر ممکن است. اینطور نیست که امروز تصمیم بگیریم فردا شاهد بازگشایی خانه باشیم.
با این حساب دیدار آقای روحانی با احزاب که به بازگشایی خانه احزاب موکول شده بود، بعد از اسفند خواهد بود؟
دیدار روحانی با احزاب کشور نباید ربطی به بازگشایی خانه احزاب داشته باشد. از آنجا که خانه احزاب در قانون احزاب نیامده است، دیدار رئیس‌جمهور با احزاب هیچ ارتباطی با بازگشایی خانه احزاب ندارد و می‌تواند فارغ از موضوع این خانه، دیداری با احزاب داشته باشد.