«كاترین اشتون» پیام نظام را در مورد ظریف به جهان منتقل می كند

به گزارش نما ، به نقل از تابناک، ایران میزبان بلندپایه‌ترین هیأت سیاسی اروپا از هشت سال گذشته تا به امروز است. به نظر می رسد با سفر کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا فصل جدیدی در مناسبات تهران و اتحاديه اروپا گشوده می‌شود. كاترین اشتون در پاسخ به دعوت محمدجواد ظریف، در حاشیه شصت و هشتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک به این سفر آمده است.
کاترین اشتون از سال ۲۰۰۹ ‌عنوان «مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا» را برعهده دارد، او عضو حزب کارگر انگلیس است، اما قبل از فعالیت سیاسی در کمپین خلع سلاح هسته‌ای فعالیت می‌کرد و به معاونت این سازمان هم رسید.
در زمان نخست‌وزیری تونی بلر، معاون وزیر بود و در دوره‌ای هم، کمیسرعالی اتحادیه اروپا در امور تجارت و بازرگانی بود. او از ۳ سال پیش، مسئولیت هدایت گروه ۱+۵ را در گفت وگوهای هسته‌ای با ایران عهده‌دار شد و نقش نماینده تام الاختیار غرب را در توافق هسته‌ای ژنو میان ایران و شش قدرت بزرگ ۱+۵ ایفا می‌کند.
در همین راستا «تابناک» در گفت و گو با دکتر علی خرم نماینده پیشین ایران در وین و کارشناس مسائل بین الملل اهداف سفر اشتون به تهران را مورد بررسی قرار داده است.
آقای دکتر خرم، خانم اشتون نزدیک به شش سال است که به عنوان مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا انتخاب شده اند. به نظر شما علل سفر ایشان به ایران در این مقطع زمانی چیست؟
تاریخ سفر خانم اشتون در حدود یک ماه و نیم قبل به ایران تعیین شده بود. در ایران مقامات توافق کردند این خانم به عنوان وزیر خارجه اتحادیه اروپا به ایران بیاید. این سفر چند حسن و هدف دارد.
1- ایشان در موضوع پرونده هسته ای از نزدیک با مقامات جمهوری اسلامی ایران علاوه بر دکتر ظریف ملاقات می کند و پیام پشتیبانی نظام را از آقای دکتر ظریف به بقیه منتقل می کند. این امر می تواند تاثیر بسیار زیادی برای تحکیم آنچه که آقای ظریف با گروه (5+1)تفاهم کرده است، داشته باشد.
2- ایران در صدد احیای روابط از دست رفته اش با اتحادیه اروپا است و می خواهد از فرصت حضور اشتون به عنوان وزیر امور خارجه اتحادیه اروپا در ایران برای ارتقاء روابط فی مابین استفاده نماید.
3- وجه دیگه حضور خانم اشتون بحث تحریم ها است. اروپایی ها نمی خواهند زیر بار امریکا بروند. انها دلشان می خواهد حالا که ترکی در ساختار تحریم ها افتاده است بتوانند تا انجایی که ممکن است تحریم های خودشان را سست کنند و از موقعیت ها استفاده کنند و آنها را لغو کنند.
چرا ایران درصدد گسترش روابط با اتحادیه اروپا است؟
بعد از انقلاب موقعی که آمریکایی ها از ایران رفتند و صنایع ملی شد؛ رابطه اقتصادی و صنعتی ما با امریکا قطع شد و مجبور شدیم به اروپا روی بیاوریم. تکنولوژی اروپایی ها نسبت به امریکایی ها در درجه دوم قرار دارد . این روند ادامه پیدا کرد تا اینکه در اثر هشت سال گذشته و قطعنامه های تحریمی که دامن ایران را گرفت باعث شد که دیگر اتحادیه اروپا از نظر سیاسی انگیزه خودش را برای اینکه با ایران معامله کند را از دست بدهد.
لذا از این بابت تقریبا از هشت سال پیش روابط ما از نظر اقتصادی، صنعتی ، بانکی با اتحادیه اروپا قطع شد. بعد از این رخ داد، آنچه را که ما از اتحادیه اروپا دریافت می کردیم، مجبور شدیم به تکنولوژی های درجه سوم ،چهارم و حتی درجه پنجم روسی ، چینی ، مالزی، هندی ،ترکیه و.... روی آوریم.
در نظام بین الملل و قتی که یک کشوری و با قدرت های بزرگ مشکل پیدا می کند قدرت های کوچکتر از این موقعیت سو استفاده می کنند و در قالب دوست و پشت پرده همکاری می کنند. در این حالت آنها سعی می کنند پول های این کشور را خارج کنند و آن کشور چون چاره ای ندارد مجبور است زیر بار این ظلم برود. ما در هشت سال گذشته یک چنین وضعیتی داشتیم. چینی ها بدترین تکنولوژی ها را به ما می دادند و ما هم مجبور بودیم پول نفت را به آنها بدیم و این ها را وارد کنیم.
ایران برای اروپا چه اهمیتی دارد که خانم اشتون به ایران آمدند؟
ایران برای اتحادیه اروپا در منطقه خاورمیانه و به ویژه در منطقه خلیج فارس به عنوان یک کشور داری پتانسیل های بالا محسوب می شود. اتحادیه اروپا می تواند به ایران به عنوان یک شریک برای اروپا حساب باز کند. کشورهای دیگر که در خلیج فارس هستند فقط پول دارند ولی نیرو تکنولوژی ندارند. در حالی که ایران این گونه نیست.
در سند چشم انداز نیز اشاره شده است که ایران می بایستی تا سال 1404 اقتصاد اول منطقه بشود. در ایران عده ای با عدم درک واقعی موضوع می گویند، چرا این خانم به ایران می آید. این ها نمی فهمند که اگر این فرد نیاید صنعت و اقتصاد راه نمی افتد و پرونده هسته ای پیش نمی رود و روابط بانکی بهبود پیدا نمی کند.
شما گفتید که یکی از دلایل حضور خانم اشتون موضوع هسته ای است. همانطور که می دانید دور جدید مذاکرات کارشناسی در وین به اتمام رسید .شما روند اجرای توافق ژنو را چگونه ارزیابی می کنید؟
من البته به عنوان یک کارشناس سخن می گویم و با تیم هسته ای در تماس نیستم. اگر ما برگردیم به سال های پیش نگاه کنیم، متوجه می شویم که درخواست های طرف مقابل از ایران کاملا متفاوت با امروز بود. آنها در قبل از ایران مواردی را می خواستند از جمله:
1- ایران باید همه اورانیوم غنی شده 20 درصد را به خارج منتقل کند و در کشور ثالثی به امانت بگذارد که نمونه عینی آن توافق تهران بود . در آن زمان اقای احمدی نژاد با افتخار دست روسای جمهور برزیل و ترکیه را به نشان پیروزی بالا برد و جشن گرفتند و دستهای آنها را به علامت پیروزی بالا بردند. ایا آن توافق نقض حاکمیت ایران نبود. امروز در تفاهم ژنو این است که نه امریکایی ها ، نه روس ها ، نه فرانسوی و یا هیچ کس دیگری دخالتی در اورانیوم غنی شده بیست درصد ایران ندارد.
2- در سال های گذشته آنچه که( 5+1 ) در خواست می کرد بستن تمام تاسیسات هسته ای ایران بود. البته ایران زیر بار این حرف نمی رفت اما شما در خواست یک سال پیش با درخواست 6 ماه پیش را مقایسه کنید. بنابراین می بینیم در این تفاهم تفاوت از زمین تا اسمان بود. در ژنو احترام و حیثیت ایران محفوظ مانده است.
پس چرا ما هنوز در ادبیات امریکایی ها به خصوص اوباما همچنان تناقض گویی را شاهد هستیم؟
اوباما گفته اگر ما می توانستیم پیچ و مهره ای تاسیسات هسته ای را باز کنیم؛ می کردیم. اما آیا اوباما نمی توانست به جای این سخن در اسرائیل طور دیگری صحبت کند. من با ادبیات امریکایی ها آشنا هستم. مثلا اگر آقای بوش بود می رفت در اسرائیل می گفت خاطرتان جمع باشد ما حتی اگر این توافق را هم اجرا کنیم ما تا آخرین روز به دنبال پیاده کردن تاسیسات هسته ای ایران هستیم. اوباما با همین بیان اسرائیلی ها را خلع سلاح کرد.
غیر مستقیم به اسرائیلی ها می گوید در فکر این نباشید که ایران را بمباران کنید چرا که نمی شود پیچ و مهره تاسیسات ایران را از بین ببریم. باید خدا را شاکر بود چرا که وضع کاملا فرق کرده است. ما نباید نمک نشناس باشیم. همه باید کمک کنند تا کشور از این معرکه عبور کنند.
اصلا چرا امریکایی ها در کلامشان تناقض وجود دارد؟
مگر ما در جاهای مختلف داخل ایران به نحوه های مختلف صحبت نمی کنیم. ما از دیگران انتظار داریم یک جور حرف بزنند ولی خودمان صد طور حرف می زنیم. وزیر امورخارجه و رئیس جمهور اگر در نماز جمعه بروند با یک ملاحضه صحبت می کنند و لی اگر در جمع اساتید دانشگاهی بروند طور دیگری صحبت می کنند. بنابراین این یک امر طبیعی است .
امریکایی ها برای مصرف داخلی خودشان چیزهایی می گویند. ما هم باید تحمل کنیم. ما نباید از انصاف خارج شویم . باید امریکایی ها را در جای خودشان ببینیم. بدانیم که اوباما و کری برای مصرف داخلی حرف های می زنند که شکل شفاهی آن تند باشد، تا بتوانند از فشار مخالفان داخلی بکاهند.
عملکرد تیم مذاکراتی را در این چند مدت چگونه ارزیابی می کنید؟
تیم مذاکراتی تا اینجا موفق بوده است و توانسته است مذاکرات را به پیش ببرد. من با صمیمیت و صراحت می گویم من شخصا فکر نمی کردم با این سرعت این توافقات با طرف مقابل صورت بگیرد.