آغاز مرحله دوم هدفمندسازی یارانه‌ها و اعلام قیمت‌های جدید سوخت در ایران، واکنش‌های متعددی را در رسانه‌های جهان به همراه داشته و بسیاری از شبکه‌ها و پایگاه‌های خبری به تحلیل اثرات این برنامه بر اقتصاد ایران پرداختند.
خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی که به همین بهانه منتشر کرده، تعدیل قیمت‌های سوخت را «آزمون پشتوانه عمومی» دولت جدید ایران دانسته و نوشته است: «یارانه‌ها موجب شده بود تا قیمت بنزین در این کشور عضو اوپک، به طور مصنوعی پائین نگه داشته شود و حتی گفته می‌شد که قیمت بنزین از یک بطری آب معدنی هم ارزان‌تر است.»
این خبرگزاری به مشاهدات میدانی خبرنگار خود در تهران نیز اشاره کرده و نوشته است که تغییر قیمت‌ها اعتراضی مشاهده نشده و چند شهروند تهرانی که مورد مصاحبه قرار گرفتند، «به نظر می‌رسید با این موضوع کنار آمده‌اند.»
خبرگزاری رویترز هم با انتشار گزارشی به این موضوع پرداخته و نظیر آسوشیتدپرس، مرحله دوم هدفمندی یارانه‌ها را آزمونی برای دولت «حسن روحانی» خوانده و نوشته است: «کاهش یارانه‌ها، با هدف آزادسازی سرمایه‌های دولت برای توسعه زیرساخت‌ها، کاهش استقراض دولتی از بانک‌ها که موجب افزایش توان وام‌دهی به بخش خصوصی می‌شود و همچنین تشویق به مصرف بهینه سوخت، صورت می‌گیرد.»
این خبرگزاری همچنین با اشاره به عزم دولت برای اجرای مناسب گام دوم برنامه هدفمندی، نوشته است: «اولین تلاش روحانی برای اجرای اصلاحات یارانه، فاجعه‌بار بود و حالا او مصمم است که نگذارد آن تجربه تکرار شود. در ماه فوریه دولت او بخشی از یارانه نقدی را با سبد کالا جایگزین کرد. تصاویر مردمی که ساعت‌ها برای دریافت چند کیسه خوار بار در صف ایستاده بودند، تصویر روحانی به عنوان یک مدیر شایسته را مخدوش کرده و او را در برابر حملات تندروها آسیب‌پذیر کرد. انتقادات به حدی بود که روحانی مجبور شد در تلویزیون از مردم عذرخواهی کند.»
شبکه یورونیوز هم به موضوع افزایش 75درصدی قیمت بنزین در ایران پرداخته و گزارش داده است: «حتی با این افزایش هم، سوخت در ایران همچنان یکی از ارزانترین نرخ‌ها در دنیا را دارد.»
این گزارش می‌افزاید: «هدف رسمی کاهش یارانه‌ها، انتقال منابع برای کمک به مبارزه با نرخ بالای بیکاری در ایران است. افزایش قیمت‌ها ممکن است تلاش‌ها برای کاهش تورم را با مانع مواجه کند، اما دولت امیدوار است که این برنامه در مجموع بتواند به بهبود شرایط اقتصادی که با تحریم‌های غرب مواجه است، منجر شود.»
شبکه «الجزیره» در گزارشی با موضوع آزادسازی قیمت سوخت در ایران، این اقدام را برای دولت ایران «پرمخاطره» توصیف کرده و نوشته است این مرحله از هدفمندی یارانه‌ها آزمونی برای حمایت عمومی مردم از رئیس‌جمهوری است که به آن‌ها وعده کاهش تورم را داده است. این گزارش با بیان اینکه «اگر روحانی بتواند ایرانی‌ها را متقاعد کند که می‌تواند وضعیت اقتصاد را بهبود بخشد، آن‌ها ممکن است او را به خاطر افزایش قیمت‌ها در میان‌مدت ببخشند»، به نقل از یک مهندس 30 ساله تهرانی، نوشته است: «قطعا من نمی‌خواهم قیمت‌ها بالا برود، اما واقعیت این است که قیمت‌ها باید واقعی شود. اما در عضو انتظار دارم خدماتی که دولت ارائه می‌کند، مثلا در حوزه سلامت و حمل و نقل، افزایش یابد.»
شبکه بی‌بی‌سی نیز با اشاره به اینکه قیمت بنزین در ایران جزو پائین‌ترین قیمت‌ها در جهان است، نوشته است که دولت ایران امیدوار است با واقعی کردن قیمت بنزین، بتواند «اقتصادی را که از تحریم‌های غرب، ضربه خورده» بهبود بخشد.
روزنامه «واشنگتن‌پست» نیز در گزارشی به قلم «جیسون رضائیان» مسئله تغییر قیمت سوخت در ایران را بررسی کرده است. در بخشی از این گزارش آمده است: «هرچند ایرانی‌ها به طور سنتی به سرعت بدون آنکه تغییر محسوسی در الگوی مصرفشان ایجاد شود، خود را با قیمت‌ها بالاتر وفق می‌دهند، اما افزایش اخیر آزمونی است برای صبر افکار عمومی که حدود یک سال است که در انتظار احیای اقتصاد» است.
در بخش دیگری از این گزارش آمده است: «افزایش قیمت‌ها در جایگاه‌های عرضه سوخت در راستای مجموعه تلاش‌های دولت روحانی برای کاهش میزان یارانه‌ها و کم کردن هزینه‌های بیهوده‌ای است که سالانه 50 میلیارد دلار برای دولت تعهد مالی ایجاد می‌کند.»
واشنگتن‌پست همچنین با بیان اینکه «از زمان ملی شدن صنعت نفت در ایران در سال 1951، همه دولت‌های این کشور کاری کرده‌اند که شهروندان تصور کنند بنزین ارزان جوز حقوق اولیه است»، به نقل از «کیوان هریس» جامعه‌شناس دانشگاه پرینستون، نوشته است: «ارزان بودن بنزین موجب مصرف بیش از اندازه می‌شود، آن هم در حالی که می‌شود یارانه‌هایی را که برای بنزین پرداخت شده، برای سرمایه‌گذاری‌های مولدتر و سالم‌تر، هزینه کرد. این امر همچنین موجب می‌شود تا ایران یکی از اصلی‌ترین موارد صادراتی خود را در داخل مصرف کند.»
روزنامه «فایننشال‌تایمز» هم هدف از آغاز گام دوم هدفمندی یارانه‌ها را «مبارزه با کسری بودجه رو به رشد» دولت خوانده و نوشته است: «با وجود افزایش نارضایتی‌ها (به واسطه افزایش قیمت‌ها)، دولت توانسته تورم را از تابستان سال گذشته حدود 5درصد کاهش داده و در عین حال نرخ بهره بانکی را افزایش دهد. دولت همچنین توانسته در بازار ارز، پس از آنکه ارزش ریال به واسطه تحریم‌های بین‌المللی علیه برنامه هسته‌ای 50درصد کاهش یافت، ثباتی نسبی ایجاد کند. مقامات ایرانی وعده داده‌اند که سیاست‌های جدیدشان به کاهش تورم تا 25درصد تا ماه مارس سال آینده منجر شود.»
این گزارش می‌افزاید: «با وجود افزایش اخیر، هنوز یارانه سنگینی برای سوخت پرداخت می‌شود، که همین امر زمینه را برای قاچاق سوخت به کشورهای همسایه فراهم کرده است. تحلیلگران می‌گویند حدود یک سوم بنزین تولیدی در ایران، به خارج قاچاق می‌شود.»
منبع: فارس
بازتاب گام‌دوم هدفمندی دررسانه‌های جهان
آغاز گام دوم هدفمندسازی یارانه‌ها و افزایش بهای سوخت در ایران بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های مختلف جهان داشت و اغلب آن‌ها این مرحله را محك و آزمونی جدی برای دولت «حسن روحانی» دانسته‌اند.
۱۳۹۳/۲/۶
