به گزارش نما، سایت تحلیلی «المانیتور» در مطلبی به موضوع اختلافات سیاسی و همچنین ایدئولوژیک ترکیه و عربستان سعودی در سطح منطقه پرداخته و اشاره می کند که هر یک از این دو کشور، درصدد پیشبرد دستور کار خود جهت احیای خلافت اسلامی و به عبارت دیگر، یکپارچه کردن سرزمین های سنی نشین اسلامی زیر یک چتر واحد است.
اما به نوشته این سایت، وجود این دستور کارهای متناقض، سبب ناخرسندی علما و مفتیان وهابی عربستان شده و زمینه انتقادات شدید آن ها از دولت ترکیه را فراهم کرده است. المانیتور اشاره می کند که علمای وهابی، اصولاً از شنیدن اینکه دیگر کشورهای اسلامی درصدد احیای خلافت باشند، برآشفته می شوند. آن ها به طور جد به این مسئله اعتقاد دارند که دیگر مسلمانان، دارای عقاید انحرافی و مرتد بوده و از صلاحیت لازم برای احیای خلافت اسلامی برخوردار نیستند.
به عبارت دیگر، علمای وهابی ادعا می کنند که اگر قرار باشد روزی سرزمین های اسلامی زیر یک چتر واحد گرد هم بیایند، خود آن ها هستند که باید نقش اصلی و محوری را در این زمینه بر عهده بگیرند و دیگر مسلمانان حق ندارند در این زمینه ادعایی را مطرح کنند.
در همین زمینه، رئیس دانشگاه «امام محمد بن سعود» - مرکز شناخته شده ترویج آرا و افکار وهابی – کسانی را که معتقدند رجب طیب اردوغان، نخس وزیر ترکیه می تواند نسبت به احیای خلافت اسلامی اقدام کند، به شدت مورد حمله قرار داده است. وی با بیان اینکه کشور ترکیه «غرق در گناه» است، اظهار داشته چگونه یک فرد سعودی می تواند به خود جرأت دهد که اردوغان را احیاگر خلافت اسلامی بنامد؟
البته اختلاف علمای سعودی با ترک ها بر سر خلافت، امر جدیدی نیست و ریشه آن به قرن هجدهم و دوران امپراتوری عثمانی باز می گردد. وهابیون شبه جزیره عربستان از همان زمان ضمن انتقاد از قرائت عثمانی ها از اسلام، تنها خود را برای سلطه بر مسلمانان محق می دانستند.
اما آنچه که در شرایط کنونی زمینه انتقاد شدید علمای وهابی را از ترکیه فراهم کرده، حمایت این کشور از «اخوان المسلمین» است که به اعتقاد وهابیون، تهدید برای آن ها و به طور کلی، قرائت سلفیون از اسلام به شمار می رود. هراس از اخوان به ویژه در تحولات یک سال اخیر کشور مصر که به سقوط دولت اخوانی محمد مرسی منجر شد، قابل مشاهده بود.
از سوی دیگر، بر کسی پوشیده نیست که ترکیه – و البته قطر – واقعاً دستور کار ویژه ای را برای سلطه بر کشورهای اسلامی از طریق تقویت گروه های اخوانی داشته و همین سیاست را در کشورهای مختلف، از مصر گرفته تا سوریه دنبال کرده اند. به عبارت دیگر، هم عربستان و هم ترکیه، از طریق ایدئولوژی های وهابی و اخوانی، تلاش داشته اند تا دامنه نفوذ و قدرت خود را در منطقه توسعه دهند.
البته سوریه به عنوان یک نمونه مهم ثابت کرده که هیچ کدام از این دستور کارها نمی تواند با اقبال سرتاسری در منطقه مواجه شده و زمینه واقعی پیگیری اهداف این کشورها را فراهم نماید.
رقابت تركیه و عربستان سعودی برای «احیای خلافت اسلامی»!
از بیش از سه سال پیش و در پی وقوع تحولات منجر به انقلاب های عربی، سناریوهای مختلفی برای آینده منطقه خاورمیانه – و به طور كلی جهان اسلام – معرفی شد كه شماری از آن ها، از سوی كشورهایی چون عربستان، قطر و تركیه بوده و ماهیتاً اساساً سلطه جویانه داشتند. در همین راستا، برخی از تحلیل ها از رقابت تركیه و عربستان سعودی برای احیای «خلافت اسلامی» حكایت دارد.
۱۳۹۳/۲/۱۱
