توصیه رهبری برای تصویب یك طرح مهم

تصویب کلیات طرحی در مجمع تشخیص مصلحت نظام که حدود هشت سال بلاتکلیف مانده بود موجب شد تا یکی از بهترین روزهای طراح اصلی آن رقم بخورد. او سابقه ده ساله اش در مجلس را صرف مبارزه با مفاسد اقتصادی کرده و دو طرح مهم "رسیدگی به اموال مسئولان" و " تشکیل ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی" از جمله اقدامات او و تعدادی از همکارانش در خانه ملت است. خودش می گوید امیدی به تصویب این طرح در مجمع نداشته است چرا که برخی از اعضای مجمع مخالفان جدی اجرای این طرح بودند. او توصیه رهبر معظم انقلاب به برخی مسئولان در خصوص این طرح را مؤثرترین اقدام در تصویب کلیات آن در مجمع می داند و می گوید اگر این توصیه ها نبود معلوم نبود سرنوشت "طرح رسیدگی به اموال مسئولان" به کجا می انجامید. دکتر محمد دهقان عضو هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی، عضو کمیسیون حقوقی و قضائی مجلس، نماینده مردم چناران، طرقبه و شاندیز و عضو شورای مرکزی جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی است. دقایقی را به گفتگو نشستیم تا نظر وی را در خصوص مسائل جاری و مهم کشور بدانیم.

سرانجام زحمات شما و همکارانتان به عنوان طراحان اصلی طرح "رسیدگی به اموال مسئولان" به ثمر نشست و بعد از گذشت ۸ سال کلیات این طرح در مجمع به تصویب رسید؟ علت اینکه تصویب این طرح این قدر به طول انجامید چه بود؟

یکی از بهترین روزهای زندگی ام در طول ده سالی که در مجلس بودم زمانی بود که شنیدم کلیات این طرح در مجمع تشخیص مصلحت نظام به تصویب رسید. من و همکارانم این طرح را صادقانه برای حل مشکل کشور، اعتماد بیشتر مردم به مسئولان و جلوگیری از سوءاستفاده افراد اندک از موقعیت های خود پیگیری می کردیم و انگیزه دیگری هم نداشتیم.

در مجلس هشتم افراد سالم و ضد فساد در ميان همه سلايق سياسي از اين طرح حمايت كردند و هیچ شائبه سیاسی پشت سر آن نبود. این طرح کاملا ملی و مورد نیاز کشور بود. بعد از تصویب کلیات آن متوجه شدیم که رویکرد مثبتی نسبت به طرح در مجمع ایجاد شده است. در گذشته نیز رهبر انقلاب نسبت به تصویب این طرح اظهار خوشحالی کرده بودند. ایشان درمجلس هفتم در پاسخ به نامه اي كه آقاي دكتر حداد عادل رياست وقت مجلس راجع به تعدادي از طرح هاي ضد فساد از جمله طرح رسيدگي به اموال مسئولين نوشته بود، مرقوم فرموده بودند: مركز پژوهش ها اين طرح ها را پيگيري كند تا در مجلس به نتيجه برسد.(نقل به مضمون) در مجلس هشتم خوشحالیشان را نسبت به تصویب این طرح به آقای دكتر لاریجانی ابراز کردند.

اكنون كه اين طرح پس از هشت سال در مجلس مطرح شد مي توانم بگويم یکی از مصوبات مهم مجمع در طول سال های بعد از پیروزی انقلاب تصویب این طرح بود. اجرای طرح رسیدگی به اموال مسئولان باعث اعتماد بیشتر مردم به مسئولان خواهد شد. وقتی مردم مشاهده می کنند برخی مسئولان ظرف مدت کوتاهی به ثروت هنگفتی دست می یابند نسبت به سایر مسئولان خدوم کشور هم بدبین می شوند. اما وقتی مردم ببینند در کشور ساز و کاری وجود دارد و اکثریت مسئولان کشور پاکدست هستند و از مسئولیتشان برای خدمت بیشتر استفاده می کنند نه برای کسب ثروت بیشتر، اعتمادشان به مسئولان بیشتر می شود. در واقع یکی دیگر از مزایای این طرح پیشگیری از مفاسد اقتصادی است و نوعی نظارت حکومتی را بر مسئولان حکومتی و شفافیت مالی ایجاد می کند.

به نظر می رسید برخی اعضای مجمع مخالف تصویب این طرح بودند. چه شد که نظر این افراد تغییر کرد و به یکباره کلیات طرح در مجمع تصویب شد؟

همانطور که گفتم رهبر معظم انقلاب از تصویب این طرح مهم در مجلس خوشحال بودند. از آنجا که تصویب این طرح در مجمع تشخیص مصلحت به طول انجامید احتمال مي دهم ایشان مجدد توصیه ای به برخي مسئولان مجمع داشتند که تصویب این طرح به مصلحت کشور است.

معمولا در دولت ها افرادی به عنوان مشاور و اتاق فکر در اطراف روسای جمهور حضور دارند که بسیاری از حاشیه های دولت مربوط به آنهاست. ظاهرا دولت آقای روحانی هم از این امر مستثنا نبوده و بعضی اوقات اظهارات شاذی از سوی اطرافیان رئیس جمهور شاهد هستیم. چه توصیه ای به آقای روحانی در این خصوص دارید؟

متاسفانه در دولت قبل نیز شاهد چنین موضوعی بودیم و سرانجام آن را هم دیدیم. در دولت فعلی نیز خطی توسط برخی اطرافیان آقای روحانی دنبال می شود که به ضرر دولت است. مثلا یکی از مشاوران آقای روحانی اظهاراتی در خصوص آرم شیر و خورشید داشتهیا اینکه اخیرا فردی که کاملا با نظام و امام مخالف است و این مخالفت را به زبان هم می آورده است در یکی از دانشگاه های کشور منصوب شد. هرچند که وی را از این سمت برداشتند ولی این نوع کارها به جایگاه دولت و جریان اعتدال لطمه خواهد زد. اظهارات اخیر وزیر نفت در خصوص صادرات گاز ایران به اروپا نیز از جنس همین اظهارات و اقدامات است. به محض اینکه بین روسیه و اروپا بر سر اوکراین چالش ایجاد شد وزير نفت دوبار اعلام کرد که ایران آمادگی صادرات گاز به اروپا را دارد. این رفتار دولت در چنین موقعیتی رفتار سیاستمدارانه نبود. در این موقعیت طرح چنین موضوعی وادادگی نسبت به غرب و اروپا را نشان می دهد. با توجه به فشارهایی که از سوی غربی ها و اروپایی ها بر کشور ما است، مصالح کشور اقتضا می کند که ما رابطه مان را با شرق به هم نزنیم. در چنین شرایطی که روسیه با غرب درگیر است اگر ما بخواهیم منافع طرف غربی را تامین کنیم که مشکل ما با اروپا را حل نمی کند، بلکه رابطه ما و روسیه را خراب می کند که به مصلحت کشور نیست. من نمی دانم بر اساس چه سیاستی این موضع گرفته شد. دولت نباید اجازه دهد نوعی وادادگی در برابر غرب ایجاد شود.

مذاکرات مهمی در خصوص مسائل هسته ای بین ایران و گروه ۱+۵ در روزهای اخیر انجام گرفت. برخی همکاران شما در مجلس نسبت به این مذاکرات ماننده تیم مذاکره کننده خوش بین هستند و برخی هم بدبین، شما جزء کدام دسته هستید؟

مذاکرات هسته ای با یکی از دشمنان اصلی کشورمان در حال انجام است. نگرانی که در داخل کشور وجود دارد به این خاطر است که احساس می شود یک خوشبینی در مذاکره کنندگان ایرانی نسبت به طرف غربی حاکم است. درست است که مذاکرات با تصمیم نظام بوده و ما هم از تیم مذاکره کننده که فرزندان این انقلاب هستند دفاع می کنیم اما در عین حال وقتی متوجه می شویم که برخی مسئولان ما خوشبینی مفرطی دارند نگران می شویم.

من معتقدم بايد از تيم مذاكره كننده حمايت كرد اكنون اينها در خط مقدم حركت ديپلماتيك نظام در برابر ابرقدرتها مشغول مذاكره هستند و ما هم نبايد پشت آنها را خالي كنيم و نبايد بي اعتمادي به تيم مذاكره كننده در جامعه منتشر شود. فرض كنيم اكنون ما آقاي ظريف را از كار بركنار كنيم يا او را در حين مذاكرات تضعيف كنيم اين چه سودي براي كشور دارد؟ قطعا اين به ضرر كشور است. اين البته يك طرف قضيه است. طرف ديگر مطلب اين است كه تيم مذاكره كننده نبايد نسبت به دشمن خوشبين باشد. يك وقت ما با دوست مذاكره مي كنيم بايد بدون نگراني با او روبرو شويم يك وقت ما با يك دشمن شيطان صفت مواجه مي شويم خوب تيم مذاكره كننده در عين اعتماد به نفس بايد نگران دشمن هم باشد مانند رزمندگان و فرماندهاني كه در عين اعتماد به نفس در برابر دشمن نگران وضعيت جبهه و جان رزمندگان بودند وقتي اينها وانمود مي كنند كه نگراني ندارند انسان نگران مي شود بنابراين بنده نمي خواهم نگران باشم اما از عدم نگراني برخي دوستان نگران مي شوم.

اخیرا دبیرخانه شورای عالی امنیت از دو تن از نمایندگان مجلس شکایت کرده و آنها را از ورود به برخی مباحث منع کرده است. آیا این دبیرخانه به لحاظ قانونی چنین اجازه ای دارد؟

بنده به عنوان رئیس کمیته حقوقی مجلس شکایت دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی را وارد نمی دانم. حتی کتبا هم برای هیأت نظارت بر نمایندگان نوشتم که شورا به لحاظ حقوقی حق شکایت از نماینده را ندارد. شورای عالی امنیت ملی شان بالایی در نظام جمهوری اسلامی ایران دارد و به لحاظ سیاسی هم به صلاح شورا نیست که شان خودش را تنزل دهد و کارش شکایت از نمایندگان باشد. ضمن اینکه مستندی که دبیرخانه شورای عالی امنیت مبنای شکایت قرار داده بود، مصاحبه نمایندگان است که هیچ عنوان مجرمانه ای ندارد. به همین خاطر ما هم به بازپرس این پرونده نامه نوشتیم که دبیرخانه شورا نمی تواند در خصوص مصاحبه و یا اظهار نظر نماینده ای از وی شکایت کند. نماینده حق دارد در خصوص هر موضوعی اظهار نظر کند و هیچ کس حق شکایت از او را ندارد مگر اینکه به کسی توهین شده باشد که در این صورت فرد توهین شونده می تواند شکایت کند. به نظرم اینطور موارد اگر رسم شود به نوعی بستن دهان نمایندگان است که به صلاح کشور نخواهد بود.

تکلیف سؤال آقای نادران در خصوص کرسنت که گفته می شود به دلیل ورود شورای عالی امنیت ملی به این موضوع، قابل طرح در مجلس نیست، چه می شود؟

در خصوص سؤال آقای نادران رئیس مجلس گفته بود چون موضوع در شورای عالی امنیت ملی مطرح شده قابل طرح در مجلس نیست. در این خصوص هم قاعده داریم. اصل ۱۷۶ قانون اساسی تصریح دارد و می گوید مصوبات شورای عالی امنیت ملی در صورتی اعتبار دارد که به تایید مقام معظم رهبری برسد. لذا نه شورای امنیت و نه هیچ مقام دیگری حق ندارد بگوید سوال نماینده مطرح شود یا خیر، الا اینکه مصوبه شورا به تایید رهبر انقلاب برسد. در این صورت حتی اگر ما تلویحا هم بفهمیم رهبری مخالف طرح این سوال هستند آن را دنبال نمی کنیم. به همین خاطر قرار شد رئیس مجلس استعلام کنند که آیا این تصمیم شورای عالی امنیت ملی مورد تأیید رهبر انقلاب است یا خیر؛ اگر مورد تایید نباشد و فقط مصوبه داخلی شورا باشد نمی توان برای نمایندگان منعی ایجاد کرد.

اصلا سؤال‌کنندگان می‌خواهند فساد در این پرونده را مطرح کنند که در دادگاه لاهه به ما کمک می کند و صدور رأی را به نفع ما تمام خواهد کرد. اینکه عده ای تلاش کنند تا فساد در این پرونده را پنهان کنند در دادگاه لاهه به ضرر ما خواهد بود. به نظرم کسانی که مخالف طرح این سؤال هستند باید نماینده سؤال کننده را دعوت کرده و در این خصوص با وی صحبت کنند. این طور نمی شود که شورای امنیت یک طرفه بخواهد مانع از سؤال نمایندگان شود.

برخی نمایندگان مجلس در خصوص نحوه اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه ها توسط دولت انتقاداتی دارند و معتقدند این دولت هم در اجرای این طرح مانند دولت سابق قانون را اجرا نکرده است. شما هم با این نظر موافقید؟

در اجرای مرحله دوم هدفمندی یارانه ها انتظار این بود که دولت به قانون عمل کند. این دولت به دولت قبل اشکال می گرفت که در اجرای هدفمندی یارانه ها به قانون عمل نکرده و البته حرف درستی هم است. این دولت پیشنهاد جدیدی برای فاز دوم هدفمندی به مجلس آورد که تصویب هم شد. انتظار ما این بود که به این مصوبه عمل شود. قسمتي از پیشنهاد كه با تيم اقتصادي دولت هماهنگ بود این بود که افراد متوسط به پایین یارانه بگیرند و افراد ثروتمند یارانه دریافت نکنند. اما آنچه در دولت برای اجرای فاز دوم هدفمندی غالب شده یک نگاه مصلحت اندیشانه و سیاسی است.

دولت نگران است که مبادا بخشی از جامعه از آنها ناراحت شوند. در حالی که این قانون برای نجات دولت و کشور از وضعیت موجود است. دولت باید با عدد و رقم توضیح دهد که چقدر درآمد کسب می کند و چطور می خواهد پول های مربوط به سلامت و تولید و بخش های دیگر را پرداخت کند. اگر قرار باشد پاشنه در بر همان روال سابق بچرخد که مشکلی حل نمی شود. تصویب پیشنهاد دولت در مجلس برای نجات دولت از تنگنا بود. قانون این است که دولت حدی از درآمد را برای خانوار مشخص کند تا خانوارهایی كه درآمدشان بالاتر از این حد است حق ثبت نام نداشته باشند و اگر یارانه دریافت کردند سه برابر جریمه شوند؛ این پیشنهاد مشترك برخي نمايندگان و دولت بود اما این اتفاق نیفتاد.

به نظرم تیم اقتصادی دولت در این زمینه ملاحظه کارانه و دست به عصا حرکت کرد و قانون را اجرا نکرده است. این برای دولت و نظام مشکل ایجاد می کند. ما گفتیم کشور به یک جراحی نیاز دارد تا از این وضعیت نجات پیدا کند و گرنه مگر مجلس و دولت بیکار بودند که ساعت ها وقت بگذارند و قانون تصویب کنند؟ آخرش هم دیدیم که حدود یک میلیون نفر انصراف دادند و بعد وقت ملت گرفته شود و موج ديگري از گراني مردم را آزار دهد و دوباره همه ثروتمندان يارانه دريافت كنند. هدف اين نبود.

دولت آمار انصرافی ها را ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر اعلام کرد.

از این تعداد بیش از یک میلیون یعنی حدود یک میلیون و سیصد هزار نفر ایرانیان خارج کشور بودند که برای فاز دوم اصلا نمی توانستند در سایت ثبت نام کنند. یعنی در اصل با این همه تبلیغات دولت حدود یک میلیون نفر از مردم داوطلبانه انصراف دادند.

این روزها انتقادات به عملکرد و رویکرد فرهنگی دولت بیشتر شده است. در حالی که انتظار مردم از آقای روحانی به عنوان فردی که لباس روحانیت به تن دارد بیشتر از اینها بود؟ آیا در حوزه فرهنگ هم به رئیس جمهور مشاوره غلط می دهند یا اینکه رویکرد دولت به این شکل است؟

در این دولت که یک روحانی در راس آن قرار گرفته انتظار متدینین بیشتر از گذشته است تا در مسیر اعتقادی بیشتر گام بردارد و نسبت به مسائل حجاب که یک قانون است بیشتر حساس باشد، یا اینکه حداقل در خصوص اصل هشتم قانون اساسی که امر به معروف و نهی از منکر است یک لایحه به مجلس بیاورد. البته آقای روحانی دوبار در خصوص حجاب صحبت کرده که من به شخصه در یک جلسه از ایشان تشکر کردم.

مردم و به ویژه متدینین که عمده رای دهنگان به روحانی هستند اصلا انتظار ندارند که آقای روحانی بگوید ما ممیزی كتاب لازم نداریم و یا اینکه مسائل فرهنگي را به مسائل سياسي گره بزنند و بگويند اهالی فرهنگ گشت ارشاد لازم ندارند. از آقای روحانی انتظار نداریم که بفرمايند هنر ارزشی و غیر ارزشی نداريم. ما هنری که حق، فرهنگ و ارزش را تقویت کند را ارزشی و هنری که اینها را تضعیف کند غیر ارزشی می دانیم. به نظرم کسانی که به روحانی مشاوره می دهند دقیق عمل نمی کنند. این موضوع برای خود رئیس جمهور که لباس روحانیت به تن دارند هم مناسب نیست. رئیس جمهور باید از مشاوران خوبی که در دولت حضور دارند مشاوره بگیرد. من فکر می کنم فعلا باید به این چند جمله، در کنار جملات خوبی که آقای روحانی گفتند با اغماض نگاه کرد.

انتخابات هیأت رئیسه مجلس نزدیک است. آیا فراکسیون اصولگرایان کاندیدایی برای ریاست مجلس یا نواب رئیس دارد؟

جبهه بندی دو فراکسیون اصولگرایان و رهروان ولایت در برابر هم برای انتخابات هیأت رئیسه زیاد پررنگ نیست. احتمالا تنها کاندیدای ریاست مجلس آقای لاریجانی خواهد بود. در خصوص نواب رئیس هم فراکسیون اصولگرایان تا به حال گزینه ای معرفی نکرده و به احتمال زیاد بازهم آقایان ابوترابی و باهنر در صحنه هستند.

شنیده شده برخی می خواهند شما را در این دوره جدید از هیأت رئیسه مجلس حذف کنند. خودتان از این موضوع اطلاع داشتید؟!

بعید می دانم جریان خاصی در مجلس به دنبال حذف من باشند چرا که خوشبختانه بنده با اکثر نمایندگان رابطه دوستانه و خوبی دارم. البته برخی در مجلس تمایل ندارند که صدای متفاوتی هرچند غیر رسانه ای در هيأت رئيسه شنیده شود.

اخیراً آقای احمدی نژاد به حركت درآمده است. می گویند ایشان سودای مجلس و ریاست جمهوری در سر دارد. نظر شما چیست؟

من قبلا هم گفته ام پرونده احمدی نژاد بسته شده است. خود ایشان هم باید بداند و بیشتر از این برای نظام هزینه درست نكند. مردم هم ثابت كرده اند به گذشته بر نمی گردند. ایشان نباید فریب برخی جریانات سیاسی كه می خواهند دو قطبی هاشمی ـ احمدی نژاد را دوباره احیا كنند بخورد. بهترین وضعیت برای جریان تندروی اصلاحات این است كه احمدی نژاد را در میدان نگه دارند و رقیب فرضی خودشان را احمدی نژاد و پیروان او قرار دهند تا از این طریق مجلس آینده را تصاحب كنند. متأسفانه ایشان و برخی پیروانش برای مطرح كردن دوباره خود بدشان نمی آید این دو قطبی را ادامه دهند.
منبع: جهان