شایعترین علت عقب ماندگی ذهنی در نوزادان

به گزارش نما به نقل از مهر، هفته جهانی تیروئید 4 تا 10 خرداد است و البته در خراسان رضوی طرح غربالگری و تشخیص به موقع کم کاری تیروئید نوزادان از سال 85 آغاز شده و تا کنون با اجرای این طرح در دانشگاه علوم پزشکی مشهد بیش از هزار و 400 بیمار شناسایی و با درمان به موقع راه بر ابتلای این کودکان به عقب ماندگی ذهنی بسته شد.

انجام غربالگری در 3 تا 5 روز بعد از تولد در مراکز بهداشتی خراسان رضوی روشی برای مقابله با شایعترین علل قابل پیشگیری عقب ماندگی ذهنی در نوزادان است. فراخوان موارد مشکوک و ارجاع جهت انجام آزمایشات، شناسایی نوزادان بیمار و ارجاع به متخصصین جهت درمان، تشکیل پرونده مراقبت و درمان زیر نظر متخصصین اطفال و کنترل مراقبتها از مهمترین اقدامات در خصوص غربالگری و تشخیص به موقع کم کاری تیروئید نوزادان است.

غربالگری 751 هزار 665 نوزاد در دانشگاه علوم پزشکی مشهد

محمدرضا جویا مدیر پیشگیری و مبارزه با بیماریهای معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: طرح غربالگری کم کاری تیروئید نوزادان در دانشگاه علوم پزشکی مشهد از سال 85 همزمان با همه دانشگاههای علوم پزشکی کشور با هدف شناسایی نوزادان مبتلا به کم کاری مادرزادی تیروئید شروع و تاکنون تعداد 751665 نوزاد غربالگری شده اند.

وی افزود: پس از انجام آزمایشات تاییدی تعداد 1441 بیمار شناسایی و تحت درمان قرار گرفته اند.

مدیر پیشگیری و مبارزه با بیماریهای معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه در حال حاضر تعداد 449 مرکز نمونه گیری در مجموعه دانشگاه علوم پزشکی مشهد فعال هستند، عنوان کرد: آموزش مادران باردار در دوران بارداری، انجام غربالگری متولدین در تمامی مراکز بهداشتی درمانی در 3 تا 5 روز بعد از تولداز مهمترین راهکارها برای مبازه با این بیماری است.

جویا با بیان اینکه این بیماری باعث عقب ماندگی ذهنی در کودکان می‌شود افزود: فراخوان موارد مشکوک و ارجاع جهت انجام آزمایشات، شناسایی نوزادان بیمار و ارجاع به متخصصین جهت درمان، تشکیل پرونده مراقبت و درمان زیر نظر متخصصین اطفال و کنترل مراقبتها از اقدامات برای تشخیص به موقع کم کاری تیروئید نوزادان است.

ازعلائم ابتلا به کم کاری تیروئید بروز خشکی پوست

عضو مرکز تحقیقات غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: یکی از علائم ابتلا به کم کاری تیروئید بروز خشکی پوست است.

مژگان افخمی‌زاده به عوارض دیگری که ممکن است کم کاری تیروئید در برداشته باشد اشاره کرد و تاکید کرد: این عارضه سبب کند شدن متابولیسم کل اعضای بدن می شود و به عنوان مثال در افراد موجب بروز خواب آلودگی و چاقی می شود .

این متخصص غدد و متابولیسم عنوان کرد: همچنین این کم کاری در غده تیروئید می تواند اختلالات قلبی و عروقی به همراه داشته باشد.

وی با اشاره اختلالات دیگری که ممکن است در تیروئید بروز کند؛ تصریح کرد: پرکاری تیروئید، بزرگی کل تیروئید و بزرگی قسمت هایی از تیروئید که اصطلاحا به آن گره در تیروئید می گویند از دیگر اختلالاتی است که ممکن است در تیروئید بروز کند .

استادیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد عوارض این اختلالات را اینگونه توضیح داد: بزرگی تیروئید که به علت کبود ید و اختلالات ایمنی بدن به وجود می آید عوارض خاصی ندارد ولی ممکن است در موارد حاد تنگی نفس، مشکلات بلع، اثرات فشاری و تغییرات صدای قلب را به همراه داشته باشد.

به گفته این عضو مرکز تحقیقات غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی مشهد، اگر فرد دچار پرکاری تیروئید باشد به عوارضی مانند ضربان زیاد قلب، کاهش وزن، مشکلات قلب، تعریق زیاد، اشتهای زیاد و در طولانی مدت پوکی استخوان دچار می شود.

عوارض بیماری گره های تیروئید

افخمی‌زاده در رابطه با عوارض بیماری گره های تیروئید بیان کرد: این بزرگ شدگی‌ها باید بررسی شود زیرا درصد کمی از این گره ها بدخیم هستند و باید به سرعت تشخیص داده شود تا اقدامات مقتضی برای درمان فرد انجام شود.

وی در ارتباط با عوامل این عوارض اضافه کرد: دلیل اصلی اختلالات تیروئیدی مشخص نیست ولی عواملی وجود دارد که می تواند احتمال ابتلا به این بیماری ها را افزایش دهند و یا موجب تشدید عوارض این بیماری ها شود.

استادیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد؛ افزود: عواملی مانند استرس، کشیدن سیگار و یا قرار گرفتن در معرض دود سیگار از جمله عواملی هستند که می تواند علائم این بیماری را تشدید کند.

پوشش صد درصدی غربالگری تیروئید در خراسان رضوی

نصرت قائمی پزشک فوق تخصص غدد کودکان دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز در گفتگو با مهر در این زمینه گفت: غربالگری کم کاری تیروئید نوزادان در خراسان رضوی هم اکنون پوشش 100 درصدی دارد.

قائمی افزود: بدین طریق تمامی نوزادان3 تا 5 روزه نسبت به بیماری ارثی کم کاری تیروئید در مراکز بهداشتی غربالگری می‌شوند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد عنوان کرد: کم کاری تیروئید هنگامی ایجاد می‌شود که غده تیروئید که در ناحیه گردن قرار داشته، نتواند به اندازه نیاز بدن هورمون مربوطه که نقش مهمی در رشد مغزی کودک را دارد تولید کند.

قائمی گفت: طرح تشخیص کم کاری تیروئید نوزادان در خراسان رضوی، تشخیص این بیماری از طریق آزمایش خون از کف پای نوزاد انجام می شود.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به عواقب سنگین فقدان تشخیص کم کاری تیروئید در نوزادان گفت: تاخیر در رشد، کاهش ضریب هوشی و عقب ماندگی ذهنی کودک از تبعات عدم تشخیص این بیماری است.

وی تاکید کرد: این در حالی است که اگر کم کاری تیروئید در سنین نوزادی تشخیص داده شود به طور قطعی درمان می شود.

شیوع کم کاری تیروئید نوزادان در خراسان رضوی یک در هزار نفر جمعیت است

وی شیوع کم کاری تیروئید نوزادان در خراسان رضوی را یک در هزار نفر جمعیت عنوان کرد و افزود: منابع علمی شیوع کم کاری تیروئید در جوامع مختلف را بین یک در هزار تا یک در شش هزار پیش بینی کرده اند.

وی گفت: در گذشته کمبود ید مهم‌ترین علت کم کاری تیروئید نوزادان در کشورمان بوده است اما با افزایش مصرف ید در نمک و رژیم غذایی، اکنون اختلال در تشکیل ساختمان غده تیروئید به طور اتفاقی عمده ترین علت این بیماری است.



سرطان تیروئید شایعترین بدخیمی سیستم غدد درون ریز

به گفته متخصصان مرکز تحقیقات پزشکی هسته‌ای دانشگاه علوم پزشکی مشهد کانسرهای تیروئید (سرطان تیروئید) شایع‌ترین بدخیمی سیستم غدد درون ریز به شمار می‌رود، این بیماری به صورت توده گردن بدون علامت ظاهر می شود و اکثر بیماران به طور اتفاقی متوجه بیماری خود می شوند

بر اساس اعلام مرکز تحقیقات پزشکی هسته‌ای دانشگاه علوم پزشکی مشهد، انواع مختلف کانسرهای تیروئید شامل پاپیلری، فولیکولر، مدولاری و آناپلاستیک است و در مواردی توده های ایجاد شده در گردن ممکن است همراه با درد، گرفتگی صدا، احساس فشار در گردن و یا ورم توده‌های لنفاوی گردن نیر باشد.

این بیماری با استفاده از نمونه برداری تیروئید تشخیص داده می شود، گاهی از آزمایشهای تیروئیدی ،‌سونوگرافی و اسکن تیروئید نیز برای تشخیص کمک گرفته می شود .

درمان این بیماری جراحی و ید درمانی است؛ کانسر تیروئید در صورت درمان صحیح اغلب به خوبی کنترل می شود و این درمان مانع از کاهش عمر بیمار می‌شود.

بیشتر از 95 درصد این بیماران در صورت درمان صحیح 20 سال بعد زنده هستند و مشکل عمده ای نخواهند داشت .

درمان سرطان تیروئید باجراحی و برداشتن تمام تیروئید شروع می شود و در صورتی که نمونه برداری اولیه نتیجه قطعی نداشته باشد جراحی در دو مرحله انجام می شود که در مرحله اول توده تیروئیدی حذف می شود و پس از بررسی آسیب شناسی توده فوق و اطمینان از بدخیم بودن، بقیه تیروئید نیر جراحی می شود .

مهارت و دقت در جراحی تیروئید نقش بسیار مهمی در بهبود بیماری دارد و جراحی نقش عموما با عود مکرر بیماری همراه است .

بر اساس اعلام این مرکز، پس از تکمیل جراحی تیروئید، بیمار لازم است به بخش پزشکی هسته ای ارجاع شود تا بقایای میکروسکوپی کانسر تیروئید توسط درمان با ید رادیواکتیو از بین برود .

در این روش مقداری ید رادیو اکتیو به صورت مایع به بیمار خورانده می شود، ید رادیو اکتیو در سلولهای تیروئید و کانسر تیروئید تجمع پیدا کرده و با تشعشع به آنها باعث از بین رفتن این سلولها می شود .

این درمان باعث می شود تا عود بیماری به طور قابل توجهی کاهش یابد و در برخی از بیماران از کاهش طول عمر بیمار جلوگیری می کند .

بنابر تحقیقات، در گذشته کمبود ید مهمترین علت کم کاری تیروئید نوزادان در کشورمان بوده اما با افزایش مصرف ید در نمک و رژیم غذایی، اکنون اختلال در تشکیل ساختمان غده تیروئید به طور اتفاقی عمده ترین علت این بیماری است.

در حالیکه تاخیر در رشد، کاهش ضریب هوشی و عقب ماندگی ذهنی کودک از تبعات عدم تشخیص این بیماری است؛ اگر کم کاری تیروئید در سنین نوزادی تشخیص داده شود به طور قطعی درمان خواهد شد.