عزم‌ جدی‌ اوبام ابرای‌ عادی‌ سازی‌ روابط‌ با تهران

"گری سیمور" در فاصله سال های 2009 تا 2013 میلادی در امور مرتبط با خلع سلاح هسته ای از مشاوران ارشد "باراک اوباما" رییس جمهوری امریکا بوده است. وی استاد مدرسه جان اف. کندی دانشگاه هاروارد است. سیمور اکنون مدیریت اجرایی مرکز "امور بین الملل " بلفر" در دانشگاه هاروارد را برعهده دارد.

به گزارش نما، دکتر "گری سیمور" در گفتگو با مهر به بررسی امکان حصول ایران و گروه 1+5 به توافق جامع هسته ای در 20 جولای پرداخت که ماحصل این گفتگو در ادامه می آید.

پیش بینی شما از توافق جامع هسته ای میان ایران و گروه 1+5 در تاریخ مشخص شده(20 جولای) چیست؟ آیا طرفین مذاکرات می توانند در این تاریخ به توافقی جامع دست یابند؟

به نظرم بعید است که ایران و گروه 1+5 بتوانند تا 20 جولای به توافق جامعی برسند چرا که دیدگاه طرفین در خصوص چند مسأله مهم و اساسی با یکدیگر اختلاف دارد. یکی از این موارد اختلافی، محدودیتهای فیزیکی درباره برنامه غنی سازی ایران است. موضوع دیگری که مورد اختلاف طرفین است بحث "مدت زمان" حصول به هر گونه توافق و مدالیته و زمان بندی درباره کاهش تحریمهاست.

به رغم این موضوعات و مشکلات اما معتقد هستم که دو طرف پیشرفتهایی در خصوص برخی مسائل داشته اند و در ماه جولای در خصوص تمدید مذاکرات تا شش ماه دیگر یعنی تا ژانویه 2015 با یکدیگر توافق خواهند کرد.



یکی از مباحثی که از طرف گروه 1+5 مطرح شده موضوع موشکی ایران و طرح آن در مذاکرات هسته ای میان طرفین است. بر اساس چه منطقی آمریکا خواهان طرح این موضوع در مذاکرات فیمابین است؟

دلیلی که باعث شده تا موضوع موشکی ایران در مذاکرات ایران با 1+5 مطرح شود قطعنامه شماره 1929 شورای امنیت مصوب 9 ژوئن سال 2010 است که از ایران می خواهد "نبایستی هیچ گونه فعالیت مرتبط با موشکهای بالستیک که قابلیت حمل سلاح هسته ای را دارد" انجام دهد.



اسرائیل در خصوص برنامه هسته ای ایران خواهان توقف کلیه فعالیتهای هسته ای است و در واقع مخالف داشتن تکنولوژی هسته ای از سوی ایران است. این در حالی است که مواضع اسرائیل در این خصوص با آمریکا متفاوت است. در این خصوص امریکا چگونه خواهد توانست نوعی توازن میان دیدگاههای خود و اسرائیل برقرار کند؟

آمریکا و اسرائیل(و برخی دیگر از شرکای منطقه ای آنها) در خصوص محدود شدن توانایی ایران در تولید مواد قابل شکافت به گونه ای که ایران قادر به تولید سلاح هسته ای نباشد توافق نظر دارند. اسرائیل می گوید که هر گونه توافق هسته ای با ایران باید به طور کامل برنامه غنی سازی ایران را حذف کند این در حالی است که بر اساس "برنامه اقدام مشترک" ایران برنامه غنی سازی ای که توسط طرفین مشخص شده را خواهد داشت. بر اساس "برنامه اقدام مشترک" برنامه غنی سازی ایران توسط پارامترهای مورد توافق طرفین مشخص می شود که این پارامترها سازگار با نیازهای عملی، سازگار با محدودیتهای توافق شده در خصوص میزان(scope) و سطح فعالیتهای غنی سازی، قابلیتها و مکانهای غنی سازی و ذخائر آن برای یک مدت مورد توافق باشد.

گروه 1+5 از ایران می خواهد که ایران موافقت کند که تعداد سانتریفیوژهای آن کاهش یابد و این تعداد کاهش یافته را برای یک دهه یا بیشتر حفظ کند. در مقابل، ایران پیشنهاد می دهد که برنامه غنی سازی موجود خود را در همین حد حفظ کند که مطابق آن تعداد 9 هزار سانتریفیوژ آن برای چند سال فعال باشد و سپس آنرا به 50 هزار یا بیشتر در مقیاس صنعتی گسترش دهد. این یکی از بزرگترین مسائل و موضوعات در مذاکرات پیش رو است.

به طور کلی پیش بینی شما از آینده مذاکرات ایران و گروه 1+5 چیست؟ برخی معتقد هستند اگر موضوع هسته ای ایران حل و فصل شود مسائل دیگری نیز وجود خواهد داشت تا غرب بر ایران فشار آورد. در این خصوص نظر شما چیست؟

با توجه به اختلافهای کنونی و آتی میان ایران و گروه 1+5 در خصوص برنامه غنی سازی حصول به توافق جامع در کوتاه مدت خیلی محتمل نیست اما باید توجه داشت که دو طرف خواهان تداوم گفتگوها و مذاکرات هستند.

حتی اگر موضوع هسته ای ایرانئ حل و فصل شود دو کشور ایران و آمریکا در خصوص موضوعات دیگری واگرایی دارند. از جمله این موضوعات می توان به حمایت ایران از حزب الله، مخالفت ایران با اسرائیل و جنگ در سوریه اشاره کرد.
اما شاید ایران و آمریکا بتوانند راهی برای حل و فصل مسائل فیمابین بگشایند. تصور می کنم که پرزیدنت اوباما برای عادی کردن روابط دوجانبه میان تهران و واشنگتن جدی است.