محمدرضا سعیدآبادی دبیر کل کمیسیون ملی یونسکو در گپ و گفتی که با ما داشت ابتدا به معرفی سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (UNESCO) پرداخت و سپس نقش کمیسیون ملی یونسکوی ایران را در ارتقای همکاری‌های ایران با یونسکو در زمینه‌های فرهنگی، علمی، آموزشی، ثبت آثار میراث جهانی، ثبت آثار میراث معنوی، ثبت آثار مکتوب در حافظه جهانی، ثبت مشاهیر ایرانی و تأسیس مراکز منطقه‌ای یونسکو و کرسی‌های دانشگاهی یونسکو تشریح کرد.
سعیدآبادی که در حوزه حقوق بین‌الملل هم در دانشگاه تدریس می‌کند با بیان اینکه سازمان یونسکو در جهان برای ایجاد صلح و آرامش جهانی و همچنین زندگی بهتر برای مردم ایجاد شده است، افزود: این سازمان به حوزه‌های متعددی همچون فرهنگ، آموزش، علوم طبیعی، علوم اجتماعی و ارتباطات ورود کرده است.
عضو هیئت علمی دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران دارای دکترای ارتباطات بین‌الملل از دانشگاه ملی استرالیاست، با تأکید بر پنج کار ویژه اصلی یونسکو، تشریح کرد: این سازمان آزمایشگاه عقیده و ایده برای تبادل اطلاعات در حوزه های فرهنگ و آموزش و علوم، ظرفیت‌سازی در حوزه‌های مختلف، و کمک به تعاملات بین‌المللی و ... است.
نویسنده «تعارضات منطقه‌ای: چالشی در همکاری‌های بین روسیه و امریکا» و «اعتراض سیاسی و تغییر اجتماعی» در بخش دیگر صحبت‌هایش گفت: هر کاری که یونسکو انجام می‌دهد بر مبنای یک تصمیم جمعی دولت‌هاست مثل ثبت جهانی مشاهیر یا میراث معنوی. بنابراین یونسکو دارای یک کنوانسیون جهانی با نام میراث معنوی است که هر کشور براساس آن یک اثر معنوی خود را هر ساله می‌تواند ثبت جهانی کند. بنابراین بر اساس کنوانسیون میراث معنوی، یونسکو به دنبال ریشه‌یابی میراث معنوی در کشورها نیست بلکه مهم، تنوع فرهنگ‌ها و آئین‌ها و میراث معنوی است که در کشورهای مختلف به شکل آئین‌ها، جشنواره‌ها، سنت‌ها و مراسم مختلف جلوه‌گری می‌کند. لذا همه کشورها و از جمله ایران با توجه به غنای فرهنگی و تمدنی خویش به صورت ایجابی باید از طرق مختلف در پاسداری و حفاظت از میراث معنوی و مشاهیر خویش عمل کنند.
دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو در ایران درباره جوایز بین‌المللی یونسکو با نام مشاهیر ایرانی گفت: ما در حال حاضر تنها جایزه‌ای که داریم جایزه ابن سینا با موضوع اخلاق در علم و فناوری است که هر دو سال یک‌بار به نام جمهوری اسلامی ایران برگزار می‌شود. با توجه به اهمیت مشاهیر ایرانی دو جایزه دیگر با نام شیخ بهایی و فردوسی در حوزه کارآفرینی و فن‌آوری و میراث مکتوب به یونسکو ارائه کردیم که مراحل نهایی آن در دست اقدام است.
وی درباره حضور «ایرینا بوکووا» مدیرکل یونسکو در ایران گفت: معاونت بین‌الملل وزارت علوم، متولی این بازدید بود که با هدف دیدار از ایران و آشنایی با میراث فرهنگی و تمدنی و دستاوردهای ایران در حوزه‌های آموزشی و علمی و همچنین دیدارهای مختلف و بازدید از شهرهای ایران انجام شد. همچنین چند کرسی دانشگاهی یونسکو افتتاح و تفاهم‌نامه آن با حضور ایشان امضاء شد.
*جناب سعیدآبادی پیش از اینکه وارد مباحث اصلی درباره سازمان یونسکو شویم بفرمایید ما برای اینکه یک سازمانی را همچون یونسکو «بین‌المللی» بدانیم باید چه ویژگی‌هایی را در آن سازمان مشاهده کنیم؟
- سؤال خوبی است چون دراین رابطه نکاتی وجود دارد که اگر آنها را ندانیم وارد اقیانوسی از روزمرگی می‌شویم. سازمان‌های بین‌المللی همچون یونسکو یکی از سازه‌های حکمرانی جهانی (Global government) هستند مسائلی چون فقر، تبعیض، تروریسم، ایدز، بازارهای اقتصادی، محیط زیست و ... همه مسائلی هستند که برای سیاست گذاری و حل آنها نیازمند هم‌گرایی و حکمرانی جهانی هستیم، این حکمرانی سازه‌های مختلفی دارد که یکی از این سازه‌ها سازمان‌های بین‌المللی‌اند، بنابراین کشورها برای ورود به سازمان‌ها تلاش می‌کنند تا در موضوعات مختلف به صورت جمعی به نتیجه برسند.
بنابراین ما هم باید شناختی از حکمرانی جهانی و کار ویژه‌های آن داشته باشیم تا جمهوری اسلامی درست یا غلط بتواند در حکمرانی جهانی دخالت داشته باشد البته چه ما در این حکمرانی حضور داشته یا نداشته باشیم این روند ادامه دارد اما ما می‌توانیم با حضور مؤثر در سازمان‌های بین‌المللی و سپس شناخت کار ویژه‌های آن روند فعالیت‌های جهانی را به نفع خود تمام کنیم.
*یونسکو در ابتدا با چه هدفی تأسیس شد و آیا به اهدافش نزدیک شده یا خیر؟
-سازمان جهانی یونسکو برای دو هدف مهم صلح و آرامش جهانی و زندگی بهتر مردم از طریق پنج حوزه فرهنگ، آموزش، علوم طبیعی، اجتماعی ـ انسانی و ارتباطات ایجاد شد همان دو هدفی که سازمان ملل برای آن ایجاد شده است اما به نتیجه مطلوب در این زمینه نرسید بنابراین اگر می‌خواهیم زندگی بهتر داشته باشیم هر چقدر تبادلات و شناخت فرهنگی بیشتر داشته و ملت‌ها از لنز فرهنگ، تمدن، ادبیات و مشاهیر به هم نگاه کنند نه لنز سیاسی، قطعاً جهان بهتر از گذشته خواهد شد.
هر چقدر وضعیت آموزش بهتر و بی سوادی کمتر شود قطعاً زندگی بهتر خواهد شد، بسیاری از این بحران‌ها و مشکلات به خاطر تعصبات و بی سوادی است، آموزش از کودکی تا دانشگاه و یادگیری مادام العمر کیفی و کمی باید در جوامع وجود داشته باشد. محیط زیست، اقیانوس، آب، دانش سنتی و ... از موضوعاتی است که اگر هدایت شود به درد جامعه و مردم می‌خورد و خیلی از اینها بالقوه خاصیت بحران سازی دارند نظیر آب که اگر مدیریت نشود به دعواهای بسیاری در کشورها می‌انجامد بنابراین مطالعه حوزه علوم طبیعی باعث زندگی بهتر و صلح و آرامش می‌شود.
حوزه علوم اجتماعی و انسانی حوزه سومی است که موضوعاتی چون جوانان، مشارکت و مدیریت دگرگونی‌های اجتماعی را مدنظر دارد، جوامع در حال صیرورت هستند و مدرنیته باعث می‌شود که جوامع تغییر کنند این جوامع هنجارهای متفاوتی پیدا می‌کنند در نهایت دگرگونی‌های اجتماعی را می‌توان مدیریت کرد، حوزه اخلاق هم دراین حوزه قرار دارد.
آیا علم و فناوری و تکنولوژی ضرورتاً برای جامعه انسانی آرامش ایجاد می‌کند؟ علم و تکنولوژی اگر به همراه خود خرد و اخلاق نداشته باشد، نتیجه‌اش مشخص نیست. بنابراین خرد و اخلاق باید با علم و فناوری همراهی کند، موضوعاتی چون اخلاق زیستی و علم و فناوری، ورزش و صلح همه در همین حوزه بحث می‌کند. در نهایت هم حوزه ارتباطات وجود دارد و مسائلی از جمله اینکه چگونه اطلاعات همگانی می‌شود؟ آیا اطلاعات جزئی لاینفک برای زندگی اجتماعی است یا خیر؟ آیا این اطلاعات باید در اختیار همه قرار بگیرد یا فقط عده خاصی؟ رسانه‌ها چطور باید متکثر شوند؟
منبع: فارس
شرایط ثبت جهانی مشاهیر و شخصیت‌ها
دبیر كل كمیسیون ملی یونسكو در ایران می‌گوید: منكر سیاسی‌كاری نیستم اما یونسكو برایش مهم نیست اثری كه از كشورها ثبت می‌شود ریشه‌اش در خود آن كشورهاست یا خیر، كما اینكه ما هم می‌توانیم چوگان ایرانی را با اسب تركمن ثبت كنیم.
۱۳۹۳/۳/۲۴
