دلایل تمایل به مدگرایی در جوانان

به گزراش نما، مادري 46 ساله هستم. فرزندم بيش از حد به مد اهميت مي دهد. لباس هايي مي پوشد که در شان خانواده ما نيست. مدل موهايش را هم عجيب و غريب مي کند. بايد در برابر اين کارهاي او، چگونه رفتار کنم؟

در گذشته تنها الگوي رفتاري جوانان، پدر و مادرهاي شان بوده اند و جوانان از نحوه گفتار و رفتار گرفته تا پوشش و ... تحت تاثير مستقيم والدين شان بودند اما امروزه شاهد هستيم که به دلايل مختلفي از جمله گسترش جوامع، فراگير شدن محيط هاي مجازي، دور شدن فرزندان از کانون خانواده ها و ... برخي از جوانان به ارزش هاي ديگري روي آورده اند. ارزش هايي که گاهي مخالف ارزش هاي خانوادگي آن هاست در انتخاب نوع پوشش، طرز صحبت کردن و ... با عنوان مد به مرحله بروز مي رسد.

آسيب هاي فردي مدگرايي

حسين محرابي، کارشناس و مشاور خانواده، معتقد است که مدگرايي افراطي مي تواند باعث از بين رفتن قدرت تعقل، ابتکار و تصميم گيري در افراد و همچنين موجب آسيب هاي اجتماعي و فرهنگي شود. مد يک رفتار اجتماعي است که به يک باره به تغيير سليقه ناگهاني در افراد منجر مي شود که ممکن است با فرهنگ و رسوم خانواده و جامعه اي که افراد بر حسب سابقه و قدمت از آن پيروي مي کنند، تناقض داشته باشد.

دلايل تمايل به مدگرايي در جوانان

اين کارشناس خانواده مي افزايد: مدگرايي، پناه براي رسيدن به آرامش ظاهري است، درباره دلايل گسترش مدگرايي در بين جوانان عوامل مختلفي بيان شده است که از جمله آن مي توان به طرد شدن يا مورد پذيرش قرار نگرفتن فرد از سوي خانواده، انطباق نداشتن نظام ارزشي خانواده با نظام فرهنگي جامعه و پاسخگو نبودن خانواده به نيازهاي فرزندان اشاره کرد. در ادامه چندين دليل ديگر در زمينه تمايل جوانان به مدگرايي مطرح مي شود که به پدر و مادرها براي شناخت بيشتر روحيات جوانان کمک مي کند.

تنوع طلبي: دوره جواني، فصل تازه اي در زندگي انسان است که جوان با ورود به آن، در پي تجربه اي جديد براي رسيدن به هويتي متمايز است. اين نياز در رفتار جوان به صورت مدگرايي خودش را نشان مي دهد.

همانند سازي: يکي ديگر از عوامل مدگرايي، همانند سازي با شخصيت هايي است که جوان آنان را الگوي خود قرار داده است مانند هنرپيشه هاي سينما، خوانندگان، قهرمانان و ورزش کاران و گروه هاي ديگر.

جلب توجه: بعضي افراد با روي آوردن به مد روز و تغيير هر روزه لباس و آرايش خود، در صدد جلب توجه ديگران هستند. استفاده از لباس، مدل مو و حتي کفش هاي عجيب و غريب، همه براي جلب توجه ديگران است. همچنين انگيزه رقابت با ديگران، از ديگر عوامل پيروي از مد در بين جوانان محسوب مي شود.

دخترها بيشتر تحت تاثير مدگرايي هستند

معمولا دخترها به لحاظ احساسي بودن واکنش هاي شان نسبت به محيط، عاطفي تر است و بيشتر تحت تاثير مد و مدگرايي قرار مي گيرند؛ بنابراين تقليد و گرايش به الگوهاي برتر با طبيعت بيولوژيکي زنان تناسب بيشتري دارد. همچنين دخترها بيشتر به روابط و ظاهر اشخاص توجه مي کنند و حس زيبا دوستي در آن ها بيشتر است. به همين علت است که گرايش به مد و تقليد از طرز لباس پوشيدن تا نحوه آرايش و نوع صحبت کردن در دخترها بيشتر و زودتر خودش را نشان مي دهد.

الگو بودن پدر و مادر براي فرزند

توجه نکردن به نياز جوانان به محبت و مهرباني، نياز به امنيت و آسايش، نياز به احترام و نياز به قدرداني و ... در خانواده، باعث مي شود جوانان براي پاسخ به نيازهاي ذکر شده به جمع هاي دوستانه پناه ببرند. جمع هايي که معمولا راهنماهاي دلسوزي نيستند. بنابراين وظيفه والدين که بيشترين ارتباط را با جوانان دارند، اين است که با ارائه الگوهاي مناسب و عيني جوانان و نوجوانان را در بحران ياري دهند. با اين حال ذکر اين نکته هم ضروري به نظر مي رسد که بهترين الگو براي جوانان، والدين شان هستند.

رفتار صحيح خانواده در برابر مدگرايي جوانان

به گزارش «مهر» مد به خودي خود ناپسند نيست و عجيب و غريب هم نيست، بلکه نوعي الگوي سليقه اي فرهنگي يا اجتماعي است. علاقه مندان به آن نيز گروه هاي سني ويژه اي نيستند بلکه با شدت و ضعف، در ميان همه طبقه هاي سني و اجتماعي ديده مي شوند. در اين ميان نوجوانان و جوانان به دليل شرايط سني، کنجکاوي و روحيه تنوع طلبي بيش از ديگر گروه هاي اجتماعي، مجذوب جاذبه هاي مد مي شوند. مد هر چه باشد، خوب يا بد، اخلاقي يا غير اخلاقي، ارزشي يا غير ارزشي، نکته مهم شيوه برخورد با آن است. در تاييد يا رد آن نبايد افراطي يا احساسي برخورد کرد. به ويژه رد يا مخالفت با آن بدون طرح پيشنهاد مناسب و اجرايي و متناسب با علايق و سلايق نسل جوان و نوجوان نه تنها موفقيتي در پي نخواهد داشت، بلکه خود مشکل ساز خواهد شد. بي شک برخوردهاي منفي و فيزيکي والدين با اين پديده نيز کارساز نخواهد بود و با گذشت زمان، به مشکلات در اين زمينه و مخالفت با خانواده منجر خواهد شد. با توجه به پيامدهاي گوناگون مدگرايي منفي، براي کاهش پيامدهاي ناگوار آن در جامعه، بايد به دنبال راهکارهايي براي تعديل آن بود. به يقين در اين ميان نقش فرد مدگرا و خانواده از همه بيشتر است.

مد و مدگرايي نوعي نماد است. نماد نيز وسيله اي براي انتقال پيام، هدف و باور فرد يا گروهي است که فقط در قالب گفتار نيست. گاهي مدل يک لباس، طرح، رنگ و نوشته آن مي تواند حاصل همان پيام گفتاري باشد. امروزه بسياري از گروه هاي غيراخلاقي براي خودشان نمادهايي دارند. استفاده آگاهانه يا نا آگاهانه از اين نمادهاي فرهنگي و تبليغي مي تواند به معناي علاقه و وابستگي و هم سويي فکري با آنان باشد و ما بايد با انتخاب پوشش مناسب، خود را از نمادهاي فرهنگي نامناسب دور سازيم.

برنامه ريزي مناسب براي اوقات فراغت: از جمله عواملي که جوانان و نوجوانان را به مدگرايي منفي يا پوچي و بيهودگي دچار مي کند، بي برنامگي و بيکاري است. بنابراين پدر و مادرها بايد با برنامه ريزي مناسب، برنامه هاي جذابي براي اوقات فراغت نسل جوان تدارک ببينند و همچنين جوانان و نوجوانان نيز بايد براي اوقات فراغت خود در زمينه هاي علمي، هنري، ورزشي و تفريحي برنامه ريزي سودمندي داشته باشند تا وقت ارزشمند خود را براي کارهاي غير ضروري مانند خودنمايي و جلوه گري يا پيروي از گروه هاي پوچ و بيهوده صرف نکنند.