خاطره ای از اهمیت فضای مجازی برای مقام معظم رهبری

به گزارش نما، ابلاغ حکم تشکیل شورایعالی فضای مجازی در اسفندماه 1390 همزمان با جریان به‌روزرسانی مداوم اخبار ریز و درشت داخلی و بین‌المللی، توجه اهالی حوزه فناوری و شهروندان فعال در فضای مجازی را به خود جلب کرد. این شورا به دستور مقام معظم رهبری و به‌منظور راه‌اندازی مرکز ملی فضای مجازی در اسرع وقت تشکیل شد و رئیس‌جمهور، ریاست آن را برعهده دارد. حضور رؤسای نهادهای فرهنگی، قضایی، نظامی و انتظامی در شورا علاوه بر رؤسای سه قوه، تحلیل کاربران از آینده فضای مجازی را با سؤالات جدی مواجه می‏کند. آیا این فضا رو به هر چه امنیتی‌تر کردن فضای مجازی خواهد رفت؟ آیا اینترنت داخلی، جایگزین دسترسی به اینترنت خارجی خواهد شد؟ چه نیازی به ایجاد شورا داشتیم؟ آیا وزارت فناوری اطلاعات و ارتباطات و دیگر نهادهای مسؤول، قادر به ساماندهی فضای مجازی نیستند؟ در بیست‌وپنجمین شماره ماهنامه مدیریت ارتباطات، زینب کوهیار در گفت‏وگو با دکتر علیرضا طالب‌پور، شرایط کنونی فضای مجازی، چرایی نیاز به شورایعالی فضای مجازی و راهکارها و آسیب‏های آن را بررسی کرده است. دکتر طالب‌پور از پیشگامان فناوری اطلاعات کشور بوده و از سال 1366 درگیر فعالیت‏های فرهنگی و فناورانه است. وی درجه کارشناسی ارشد و دکترای هوش مصنوعی و پردازش تصویر را از دانشگاه سوری انگلستان دریافت کرده و در حال حاضر، مدیریت مؤسسه فرهنگی و اطلاع‌رسانی تبیان را برعهده دارد.

وی در بخشی از این مصاحبه در پاسخ به پرسشی پیرامون ضرورت تشکیل این شورا می‌گوید: در بحث فرهنگی راه‌اندازی چنین شورایی بسیار مؤثر خواهد بود. ببینید، فضای مجازی ظرفیت‏های بسیاری دارد. متأسفانه فاصله بین استفاده‏های ما از این فضا و ظرفیت‏هایش بسیار زیاد است. این فاصله زیاد، ناشی از ناهماهنگی در عملکرد نهادهای درگیر و تصمیم‏گیر در بعد فرهنگی فضای مجازی است. شورایعالی اطلاع‏رسانی، وزارت آی‌سی‌تی، وزارت ارشاد و دیگر نهادها، همه نیت خیر داشتند و تلاش کردند اما دستاوردهای چشمگیری نداشتند. من می‏دانم که رهبری حتی پیش از مطرح شدن فضای مجازی و از همان سال‏های اول ورود رایانه به ایران، به فناوری اطلاعات و ارتباطات توجه داشتند که همین توجه منجر به راه‏اندازی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی شد. تأکید ایشان بر استفاده از این فضا و استفاده از فرصت‏ها همیشگی بوده و همیشه می‏خواستند یک تحول جدی در این زمینه صورت بگیرد. من خاطره‏ای عرض می‏کنم که به درک این توجه کمک کند. سال 1368 به واسطه مدیرعاملی مرکز تحقیقات کامپیوتر علوم اسلامی، خدمت ایشان بودم. برای جلسه‏ای به دلیلی که دست ما نبود، دیرتر از موعد تعیین شده رفتیم. وقتی رسیدیم به ما عتاب کردند و گفتند هر روز که بگذرد و ما از این فناوری در منابع اسلامی استفاده نکرده باشیم، ضایعه جبران‏ناپذیر است. این توجه ایشان از سال 1368 مطرح بود و حالا هم که سال 91 است، متأسفانه مسؤولان متناسب با توجه ایشان کار نکردند وگرنه خیلی بیشتر از اینها می‏توانستیم از فرصت‏های فضای مجازی و فناوری استفاده کنیم. درحال حاضر حوزه فضای مجازی چندین متولی دارد که هر کس، هر طور که می‏خواهد کار را پیش می‏برد. این مسأله به ناهماهنگی‏ها دامن می‏زند. درباره یک‌سری مسائل ابتدایی معطلی ایجاد می‏شود و کار جلو نمی‏رود در حالی‌که با یک امعان نظر و تصمیم جمعی خوب، می‏توان قدم‌های ارزشمندی در این زمینه برداشت. این شورا می‏تواند معضل ناهماهنگی در این زمینه را حل کند. به علاوه برخی تحولات سیاسی اجتماعی در سال‏های اخیر، مثلاً فتنه 88، جنبه‏های منفی که بحث فضای مجازی می‏تواند داشته باشد را نشان داد و اینکه اگر ما از فرصت‏های فضای مجازی استفاده نکنیم، دیگران طور دیگری استفاده می‏کنند.
منبع:ماهنامه مدیریت ارتباطات