پیامدهای شكل جدید انتقال قدرت سیاسی در عراق

به گزارش نما به نقل از قدس انلاین، صدها تن از این هواداران پیش از اعلان رسمی نامزد مکلف به تشکیل کابینه از سوی رییس جمهور به یکی از میادین اصلی پایتخت آمده بودند تا اعلام کنند از سومین دوره نامزدی مالکی برای تصدی نخست وزیری حمایت می کنند اما اقدام رییس جمهور و دیگر شرکای سیاسی ائتلاف دولت قانون و شخص نخست وزیر مکلف و حمایت دیگر جریان های سیاسی آنان را سخت غافلگیر کرد.
از صبح روز دوشنبه که دادگاه عالی عراق پس از مدتها کشمکش، دولت قانون را در نهایت به عنوان فراکسیون بزرگتر معرفی کرد نگاه ها مجددا به سمت رییس جمهور رفت تا ببیند آیا وی در نهایت مالکی را مکلف به تشکیل کابینه خواهد کرد یا خیر.
اعتقاد مالکی بر این است که براساس قانون و پس از حکم روز دوشنبه دادگاه رییس ائتلاف دولت قانون می بایست تا پیش از پایان وقت اداری آن روز شخصا حکم نامزدی گزینه مورد نظر ائتلاف را امضا و به رییس جمهور تقدیم می کرد اما آنچه اتفاق افتاد این بود که به جای دولت قانون، پیمان ملی یکی از نزدیکان مالکی و رییس دفتر سیاسی حزب الدعوه یعنی حیدر العبادی را به عنوان نامزد خود معرفی کردند. العبادی نیز که براساس اطلاعات موجود، حمایت تعدادی از رهبران حزب الدعوه و پیمان ملی را در اختیار داشت بدون توجه به اینکه باید از سوی دولت قانون و رییس آن به این سمت معرفی می شد و با بی اعتنایی به اینکه دولت قانون نیز از پیش تصمیم گرفته بود تا مالکی را برای این سمت انتخاب کند زمینه های برکناری خود را از حزب الدعوه فراهم نمود.
در نخستین واکنش، ائتلاف مالکی با توطئه خواندن و نقض قانون اساسی نامیدن آنچه روی داد متعهد به شکایت از العبادی و همه کسانی شد که به گفته آنها در این نقض خطرناک قانون اساسی دست داشتند. پس از آن نیز مالکی با انتقاد شدید از آمریکایی ها آنان را متهم به حمایت از این قانون شکنی کرد.
حزب الدعوه و بخشی از بدنه دولت قانون اقدام العبادی را خیانت شمرده اند و به طرفداران خود قول داده اند از طریق دادگاه عالی حق خود را پیگیری کنند.
از آن سو که به نظر می رسید آمریکایی ها دراین موضوع نقش داشته اند یا حداقل ازآن مطلع بوده اند نخستین کسانی بودند که به نخست وزیر مکلف تبریک گفتند و از مالکی خواستند تا تغییرجدید را بپذیرد. پس از آن بسیاری از کشورهای منطقه ای مانند عربستان، ترکیه، پایتخت های غربی و سازمان ملل و اتحادیه عرب به العبادی تبریک گفتند. و حتی لحن انتقادی شبکه های تلویزیونی سعودی که تا روز گذشته ارتش و پلیس عراق را نیروهای مالکی می نامیدند ازروز گذشته با تغییر موضعی آشکار این نیروها را مجددا ارتش و پلیس خطاب کردند.
همه آنچه که روز گذشته رخ داد نشان میدهد که اکثر شرکای سیاسی مالکی با چراغ سبز خارجی و همراهی اکثریت مقامات کشور نخست وزیر را در مقابل عملی انجام شده قرار دادند و به این ترتیب به دو هفته کشمکش شدید سیاسی که حتی اعتراض مرجعیت عالی شیعیان عراق را در پی داشت و نسبت به آن هشدار داده بود پایان دادند.
هرچند این شکل از انتقال قدرت می تواند منجر به پیامدهای منفی فراوانی برای فرآیند سیاسی موجود درعراق شود و خود را به شکل بی اعتمادی شرکای سیاسی واحزاب نسبت به یکدیگر، بی توجهی به قانون اساسی و ارکان نظام از جمله دادگاه عالی فدرال، و از همه مهم تر تزلزل اعتماد مردم رنجدیده عراق به فرایند سیاسی کشور و بی اهمیتی به انتخابات نشان دهد اما اصرار طولانی مدت مالکی بر ضرورت نخست وزیری مجدد خود و مخالفت با پیشنهاد رقبا و شرکا برای تعیین یک نامزد از درون خود دولت قانون یا حزب الدعوه و در نهایت بی اعتنایی به هشدارهای غیرمستقیم مرجعیت عالی در نجف مبنی بر رها کردن کرسی قدرت، از عوامل اصلی در خلق تحولات مهم روز گذشته عراق بوده است.
به نظر می رسد این اتفاقات برای جریان های سیاسی شیعی نیز نتایج خوبی را به ارمغان نخواهد آورد چرا که آنها را در مقابل احزاب سیاسی سنی و کردی ضعیف تر از گذشته و متشتت نشان خواهد داد، پیمان ملی را با خطر جدی انحلال یا انشعاب مواجه کند و همچنین بزرگ ترین وریشه دار ترین حزب سیاسی عراق یعنی حزب الدعوه را با دومین انشقاق خود در ده سال اخیر روبرو نماید.