عیار شیعه بودنمان را بسنجیم

به گزارش نما ،پس از رحلت رسول گرامی اسلام (ص) آتش  فتنه‌انگیزی‌ها و ایجاد انحراف‌ها در جامعه اسلامی شعله ور شد. گروهی که تا زمان حیات پیامبر صبر کرده بودند حالا برای رسیدن به منافع دنیوی بیشتر دست به تحریف و  شبهه‌انگیزی و خارج کردن جامعه اسلامی از مسیر مستقیم شدند. همین کار‌ها و بدعت گذاری‌های گوناگون در طول سال‌های پس از پیامبر تا زمان امامت حضرت صادق (ع) باعث شد تا در رفتار و فرهنگ شیعیان تغییر و تحولاتی ایجاد شود. کار به جایی رسید که تعداد شیعیان حقیقی بسیار کمتر از آنانی شد که ادعای شیعه بودن داشتند. لذا امام صادق (ع) وارد عمل شدند و در گفتارهای متعدد صفات شیعیان را سلباً و ایجاباً بیان نمودند تا فرق شیعه زبانی و شیعه واقعی و راستین مشخص شود.

حضرت هم شیعیان را از برخی صفات ناپسند مبرا می‌دانستند و هم آن‌ها را موجد برخی صفات بر می‌شمردند. گاهی با بیان تند می‌فرمودند این افرادی که شما شیعه می‌نامید نه تنها شیعه نیستند، بلکه دروغ گویند! زیرا برای رسیدن به خواست ما اهل بیت تلاشی نمی‌کنند. حضرت بار‌ها می‌فرمود که هرکس مطیع و فرمانبردار خدا باشد، دوست ما است و هر کس خدا را معصیت کند، دشمن ما خواهد بود، و [بدانید کسی] به ولایت ما نمی‌رسد مگر با عمل و دوری از حرام. البته این بدان معنا نبود که هرکس گناهی مرتکب شد دیگر شیعه نیست بلکه مقصود این است که محبّ اهل بیت اصرار بر گناه ندارد و اگر اشتباهی می‌کند فوراً از آن توبه می‌نماید. یا در برخی روایات مقصود امام این است که چنین اشخاصی جزو گروه دوستان خوب و خواص ما نیستند.

امروز هم ضروری است تا که اوصاف حقیقی و راستین شیعیان را در گفتار حضرت صادق (ع) که بر اصلاح و سازندگی شیعیان سخت حساسیت و تأکید داشته است، بازخوانی کنیم تا بتوانیم خود و جامعه‌مان را با آن اوصاف مقایسه نموده و محک بزنیم و ببینیم عیار شیعه گی ما چقدر است؟

وجود افراد نفوذی

حضرت صادق (ع) به این نکته توجه نموده‌اند که گروهی درصدد تحریف کلام اهل بیت علیهم السلام هستند، آنجا که فرمودند: «ای پسر نعمان! ما خاندانی هستیم که همواره شیطان در میان ما فردی نفوذی داخل می‌کند که نه از ما است و نه از اهل بیت ما، پس وقتی شیطان او را پرآوازه ساخت به طوری که مورد توجه مردم قرار گرفت، به او فرمان می‌دهد که بر ما دروغ بندد. و وقتی که رفت، نفوذی دیگر می‌آید.»

مهم‌ترین صفت، مراقبت بر اوقات نماز

از «قرب الاسناد» حمیرى روایت است که حضرت امام جعفر صادق (ع) فرمودند: «شیعیان ما را در اول وقتهاى نماز امتحان کنید که چگونه است مراقبت و محافظت آن‌ها بر آن اوقات، و دیگر آنکه چگونه اسرار ما را در نزد دشمنان ما حفظ می‌کنند، و دیگر آنکه مواساتشان در اموال خود با برادران دینى آن‌ها چگونه است.»

سه صفت مهم را امام بر شمردند: - مراقبت بر نماز؛ - حافظ اسرار؛ - مواسات با برادران دینی.

در خصوص مواسات باید بدانیم که غیر از مساوات است. نفرمودند اموال شیعیان باید مساوی هم باشد بلکه شیعیان اهل مواسات و رسیدگی به اطرافیان و سایر مومنین هستند.

ائمه را وسیله درآمد خود قرار ندهید!

حضرت می‌فرمایند: شیعیان سه دسته‌اند، گروهی به وسیله ما زینت می‌یابند و گروهی به وسیله ما می‌خورند و گروهی از ما و به سوی ما هستند، با امنیت ما آرامش می‌یابند و با ترس ما ترسانند، بذر [های کاشته شده اسرار را] پخش نمی‌کنند و در برابر جفاکاران خودنمایی ندارند، اگر پنهان باشند کسی سراغ آن‌ها را نمی‌گیرد و اگر آشکار باشند به آن‌ها اعتنا نمی‌شود. آن‌ها چراغهای هدایتند.»

به عبارت دیگر گروهی اهل بیت را وسیله عزت و آبروی خویش قرار می‌دهند، گروهی ائمه را وسیله درآمد زندگی دنیایی خویش قرار می‌دهند و گروهی نیز شهرت گریز و بی‌نام و نشانند و اهل ریا و خودنمایی نیستند.

باز در عباراتی مشابه در جای دیگر فرمودند: شیعیان سه گروهند: دوست دار عمیق اهل بیت، پس او از ماست، و گروهی که به وسیله ما زینت می‌یابند و ما نیز زینتیم برای کسی که به وسیله ما زینت یابد. و گروهی که به وسیله ما از مردم می‌خورد (و ما را وسیله درآمد زندگی خود قرار می‌دهد) و کسی که به وسیله ما امرار معاش کند، فقیر می‌شود.»

مردم می‌گویند او جعفری مذهب است

ابی اُسامة بن زید از امام نقل می‌کند که حضرت فرمود: «سلام مرا به هر کس که پیرو ما است و به گفته‌های ما گوش می‌کند، ابلاغ کن و از طرف من بگو: شما را سفارش می‌کنم به

- تقوای الهی و پرهیزکاری در دینتان

- تلاش و کوشش در راه خدا

- راستگویی و امانت داری

- و سجده‌های طولانی و نیکو همسایه داری و...؛

زیرا هر‌گاه کسی از شما در دینش ورع داشته باشد و راست بگوید و امانت را رد کند و اخلاقش را با مردم نیکو گرداند، مردم می‌گویند: او «جعفری مذهب» است و این مرا شادمان می‌سازد و از بابت آن شادمان می‌شوم و می‌گویند: این است روش ادب و تربیت امام
صادق (ع)، ولی اگر برخلاف این باشد، گرفتاری آن به من می‌رسد و گفته می‌شود که این هم اثر تربیتی امام صادق (ع)!»

این حساسیت امام تا جایی است که در روایات آمده است اگر در شهری صدهزار نفره فقط یک نفر شیعه باشد و در آن صدهزار نفر یکی از او بهتر باشد، آن شیعه، شیعه واقعی نیست! حالا باید بسنجیم و ببینیم در دنیای امروز چقدر توانسته‌ایم برای امام آبروداری کنیم و چقدر باعث سرافکندگی مذهب جعفری شده‌ایم؟

مردم رفتار شما را می‌بینند

امام صادق (ع) در خصوص نوع رفتار اجتماعی و چگونگی دعوت مردم به دینداری فرمودند: «سزاوار‌ترین مردم به ورع و دوری از حرام، آل محمد علیهم السلام و شیعیان آنان هستند تا سایر مردم نیز به آنان تأسّی نمایند.» و در جای دیگر فرمود: «با رفتارتان دعوت کننده دیگران باشید تا آنان از شما پرهیزکاری و تلاش و نماز و نیکی ببینند، که این بیشتر دیگران را دعوت می‌کند.»

شیعه باید منشأ خیرات و خوبی‌ها باشد؛ امام می‌خواهد شیعیانی تربیت کند که بدون نیاز به دعوت کردن دیگران به امور خیر، آنقدر خوب و پسندیده و زیبا زندگی کنند که مردم تنها با دیدن رفتار آن‌ها و بدون هیچ حرفی مجذوب دین اسلام و مذهب تشیع شوند و صد البته که ما برای رسیدن به این خواسته امام راه زیادی در پیش داریم و خیلی از آن دوریم.

عفت شکم و دامن

از مشکلات جامعه امروزی ما، رواج بی‌حیایی، چشم چرانی، بی‌عفّتی، اختلاس، رباخواری و حرام خوری است. از جامعه شیعی انتظار این است که دارای عفت و حیا، و گریزان از حرام خواری باشند. حضرت در این زمینه فرمود: «همانا شیعه علی کسی است که عفت شکم و دامن دارد، تلاشش زیاد و عملش برای خدا باشد و امید ثواب از او داشته باشد و از عقابش بترسد. پس اگر چنین افرادی را دیدی آن‌ها شیعیان جعفر (ع) هستند.» یعنی اگر غیر از این بودید خود را شیعه امام صادق (ع) ندانید.

شیعه بودن فقط به نماز و روزه نیست

برخی افراد در بعضی از عبادات مثل نماز و دعا نمره قابل قبولی دارند، ولی در مسائل مالی و انفاق به دیگران، رفت و آمد و... نقص دارند. این افراد قطعاً بدانند که در شیعه بودن آنان نقص است. امروز شاهدیم که تعداد نمازخوان‌ها خیلی بیشتر از پرداخت کنندگان خمس و زکات است! علت چیست؟ علتش این است که ما شیعیان کاملی نیستیم.

وقتی یکی از اصحاب، از گروهی از شیعیان در نزد امام تعریف و تمجید نمود و آن‌ها را پاک و پاکیزه خواند، حضرت فرمود: «عیادت ثروتمندانشان از فقرایشان چگونه است؟ عرض کرد: کم است. فرمود: دیدن (و سر زدن) ثروتمندانشان از فقرای آن‌ها چگونه است؟ عرض کرد: اندک است. فرمود: کمک نمودن ثروتمندانشان نسبت به فقرای آن‌ها چگونه است؟ عرض کرد: شما اخلاقی را بیان می‌کنید که نزد ما کم است. فرمود: پس چگونه آن‌ها خود را شیعه می‌پندارند!»

اینکه از شیعه فقط نام بدانیم بد است!

امام سفارش هاى مفصل و زیبایی به عبدالله بن جندب دارند. حضرت پس از هشدار شیعیان به دامهاى شیطان، ویژگى هاى برجسته دوستان حقیقى خود را بر مى‏شمرد. دو ویژگى ممتاز شیعیان از نگاه امام صادق (ع) عبارت است از:

- آخرت

آخرت در نگاه آن‌ها بسیار بزرگ است، به اندازه اى که چیزى را با آن عوض نمى کنند... و دنیا نزد آن‏‌ها همانند مار گزنده و دشمن بى زبان است.

- انس با خدا

آن‌ها با خدا انس گرفته‌اند و از آن‏چه که مال اندوزان به آن انس‏گرفته‌اند، در هراسند.

حضرت پس از برشمردن این دو ویژگى مهم، فرمود: آن‏‌ها دوستان حقیقى من هستند. به وسیله آن‌ها فتنه شکست مى‏خورد و هر گرفتارى‏ برطرف مى‏شود.

برخی دیگر از ویژگی‌های شیعیان در کلام امام در این روایت شریف به شرح زیر است:

- بر هر مسلمانى که مارا مى‏شناسد، سزاوار است که کردارش را در هر شبانه روز بر خود عرضه دارد و به محاسبه آن‌ها بپردازد... تا دچار ذلت و خوارى روز قیامت نگردد.

- اى پسر جندب! همانا شیعیان ما به چند خصلت‏شناخته مى‏شوند: به سخاوت و بخشش به برادران.

- خواندن پنجاه رکعت نماز و رعایت اوقات نماز

- شیعیان ما با دشمنان همسایگى نمى‏کنند و اگر از گرسنگى بمیرند، چیزى از آن‏‌ها نمى‏خواهند.

- اى پسر جندب! با کسى که از تو بریده، وصل کن؛ به کسى که چیزى به تو نداده، چیز بده؛ باکسى که به تو بدى کرده، خوبى کن؛ به‏کسى که به تو دشنام داده، سلام کن؛ باکسى که با تو دشمنى کرده، انصاف داشته باش و از کسى که به تو ظلم کرده، در گذر، همچنان‏که دوست دارى از تو در گذرند. پس از گذشت‏خداوند از خودت عبرت‏بگیر. آیا نمى‏بینى خورشید خداوند برخوبان و بدان مى‏تابد وبارانش بر صالحان و مجرمان نازل مى‏شود؟

حضرت در پایان سفارش‌هایشان فرمودند: «هر چیزى را پایه‏ اى است و پایه اسلام، محبت ما اهل بیت علیهم السلام است.»

این نه عشقی است برادر که به پیشانی ما است
این نه مهری است که تأیید مسلمانی ما است

اینکه از شیعه فقط نام بدانیم بد است
ما نمک گیر چنین لقمه بمانیم بد است

منبع:شما