به گزارش تراز در سوره مبارکه بقره چندین بار در خصوص انفاق سخن به میان آمده است. آیات ۲۶۱ به بعد این سوره نیز از چند منظر به این عمل خداپسندانه پرداخته اند. اشاره شد که در نقطه مقابل ربا که زمینه ساز بوجود آمدن طبقات اجتماعی و اختلاف طبقاتی است، انفاق و منع از اسراف بهترین راه حل برای از بین بردن این اختلاف است.
در آیه ۲۶۱ سوره بقره می خوانیم:
«مَّثَلُ الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ كَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنبَتَتْ سَبْعَ سَنَابِلَ فِي كُلِّ سُنبُلَةٍ مِّئَةُ حَبَّةٍ وَاللّهُ يُضَاعِفُ لِمَن يَشَاء وَاللّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ.»
«مثل (انفاقات) كسانى كه اموالشان را در راه خدا انفاق مى كنند مثل دانه اى است كه هفت خوشه بروياند، در هر خوشه اى يكصد دانه باشد (پس انفاق هر چيزى هفتصد برابر پاداش دارد) و خداوند براى هر كه بخواهد (و حكمتش اقتضا كند) چند برابر مى كند، و خداوند (از نظر وجود و توان و رحمت) داراى وسعت است و داناست.»
سه نکته کوتاه:
* انفاق جزو آن دسته از اعمال است که در کنار پاداش اخروی، تاثیر مستقیم روی رشد و تکامل روح انسان دارد. البته با توجه به اینکه فعل مضارع "ینفقون" در آیه دلالت بر استمرار دارد می فهمیم که انفاق اثرگذار باید دائمی و سیره همیشگی باشد و چه خوب که انسان ماهیانه مبالغی را برای این منظور در نظر بگیرد ولو اندک.
** اسلام، اخلاق و اقتصاد و را در کنار هم می داند. بر خلاف غرب که اقتصاد و سیاست را اموری جدای از دین به حساب می آورند. اقتصاد در اسلام می تواند بال رشد دهنده مسلمان باشد البته به شرطی که ثروت رادر راه خدا قرار بدهد نه به این معنا که همه دارایی اش را خرج خیرات کند بلکه یعنی در مواقع نیاز بخل نورزد.
*** یک نکته ای هم در خصوص دانه گندم و هفتصد برابر شدن آن وجود دارد. برخی تعبیر "مثل دانه اى است كه هفت خوشه بروياند و در هر خوشه اى يكصد دانه باشد" را تشبیه فرضی می دانند که وجود خارجی ندارد یا مثلاً می گویند منظور دانه های ارزن است. ولی جالب است بدانید در یکی از سالهای پرباران خبری منتشر شد که نشان می دهد این تشبیه نه تنها فرضی نیست بلکه کاملاً مبتنی بر واقعیت است! خبر این بود: در بعضى از شهرهاى جنوبى ، در پاره اى از مزارع بوته هاى گندمى بسيار بلند و پر خوشه ديده شده ، كه در بعضى موارد در يك بوته ، حدود چهار هزار دانه گندم شمارش شده است!
تشبیه قرآن كه چند سال قبل به واقعیت پیوست!
در یكی از سالهای پرباران خبری منتشر شد كه نشان می دهد این تشبیه نه تنها فرضی نیست بلكه كاملاً مبتنی بر واقعیت است! خبر این بود: در بعضى از شهرهاى جنوبى، در پاره اى از مزارع بوته هاى گندمى بسیار بلند و پر خوشه دیده شده، كه در بعضى موارد در یك بوته، حدود چهار هزار دانه گندم شمارش شده است!
۱۳۹۳/۶/۷
