به گزارش نما به نقل از سیب سبز، تنها در پنج درصد فیبرومها ممكن است تغییرات بدخیمی ایجاد شود بنابراین جای نگرانی وجود ندارد مگر اینكه در روند آزمایش مشخص شود كه فیبروم در مدت كوتاهی مثلا سه، چهار یا شش ماه رشد قابل ملاحظه‌ای داشته است چراكه احتمال بدخیمی وجود دارد.
فیبروم رحم آرزوی مادر شدن را به دل صاحبانش می‌گذارد یا اینكه رحم آنها را سرطانی می‌كند؟
معلوم نیست سر و كله‌اش از كجا پیدا می‌شود. توی رحم خانه می‌كند و گاهی تا ویران كردن این خانه هم پیش می‌رود. بعضی زن‌‌ها با درد احساسش می‌كنند و بعضی با تلاش‌های ناموفق برای مادر شدن متوجه حضورش در بدن خود می‌شوند. فیبروم رحم، مشكل شایعی است كه بسیاری از زن‌‌ها تجربه مبتلا شدن به آن را دارند؛ مشكلی كه گاهی با كمی دارودرمانی از بین می‌رود و گاهی تا نابارور كردن زن یا حتی سرطانی كردن رحمش پیش می‌رود.
اینكه فیبروم رحم چیست و چرا به وجود می‌آید را از دكتر شیرین نیرومنش، متخصص زنان و زایمان پرسیده‌ایم. او معتقد است خانمهایی که در مراحل اولیه رشد فیبروم برای درمانش اقدام نمی‌کنند، باعث می‌شوند که فیبروم به‌تدریج بزرگ شود و در سال نیم یا یك سانتیمتر رشد کند و باعث خونریزی و البته رفتن زیر تیغ جراحی شود. اگر شما هم به این مشكل مبتلا هستید یا نگرانید در آینده به آن دچار شوید در ادامه این مصاحبه راه‌های پیشگیری و درمان آن را بخوانید.
فیبروم‌های رحمی می‌توانند شكل و اندازه رحم خانم‌‌ها را تحت تاثیر قرار دهند؟
رحم عضوی عضلانی و توخالی است كه داخل لگن و بین مثانه و ركتوم قرار گرفته و از سه لایه جدا از هم تشكیل شده است. فیبروم رحمی، توده‌‌هایی است كه از بافت عضلانی جداره رحم سرچشمه می‌گیرد و تشكیل آن در خانم‌‌ها بسیار شایع است. اندازه فیبرومها از چند میلی‌متر است و ممكن است به 20 سانتیمتر هم برسد. گاهی اوقات می‌بینیم اندازه رحم خانمی به اندازه یك بارداری 9 ماهه بوده یا حتی به نظر می‌آید دو قلو باردار است. بررسی‌كه می‌كنیم می‌بینیم در رحم خانم بیش از 150- 100 فیبروم وجود دارد كه تا این حد باعث بزرگی رحم شده است.
فیبروم بیشتر در افراد متاهل دیده می‌شود یا مجرد و چه سنینی را بیشتر درگیر خود می‌كند؟
هر دو. هیچ فرقی نمی‌كند. از نظر سنی در بعضی از آمار‌ها گفته شده خانمهایی كه در محدوده سنی بین 40 تا 45 سالگی هستند، درگیر فیبروم می‌شوند اما در زنانی‌كه بین 50 تا 60 سال دارند، از شیوع بیشتری برخوردار است. البته گاهی اوقات این فیبرومها از زمان بلوغ نیز در فرد ایجاد می‌شود.
چه عواملی در به وجود آمدن فیبروم رحمی دخیل است؟
اولین عامل زمینه ژنتیكی است. ممكن است مادر فیبروم داشته باشد، احتمال دارد این مسئله در دختر خانواده نیز مشاهده شود. عامل دیگر چاقی افراد است كه فیبروم در آنها بیش از افراد لاغر دیده می‌شود اما لاغر‌ها هم از این امر مستثنا نیستند. عامل سوم، به وجود آمدن تغییراتی در هورمون‌های پروژسترون و استروژن و به‌خصوص استروژن است كه ممكن است با هر سیكل ماهانه‌ای كه فرد تجربه می‌كند ترشح شده و به تدریج باعث بزرگ شدن اندازه فیبرومها شود، چون وابسته به هورمون استروژن است. بزرگ شدن فیبرومها به‌خصوص در زمان بارداری بیشتر رخ می‌دهد چون میزان هورمون در سطح بالایی قرار دارد.
این بیماری چه علائمی دارد؟
نشانه‌های بیماری بسته به اینكه تعداد فیبرومها و اندازه‌شان چقدر است و در كجا رشد می‌كنند علامت جداگانه‌ای ایجاد می‌كند. به‌طور مثال اگر فیبروم داخل حفره رحم یا نزدیك حفره رحم و نزدیك مخاط آن‌كه آندومتر نامیده می‌شود، قرار گرفته باشد، باعث می‌شود فرد دچار خونریزی‌های غیرطبیعی و شدیدی شود. گاهی اوقات فیبروم بدون اینكه علامتی ایجاد كند به وجود می‌آید و باعث افزایش قطر شكم می‌شود گاهی اوقات هم ممكن است توده‌ای زیر ناف به وجود بیاید كه با دست زدن احساس می‌شود.
بعضی‌وقت‌ها فیبرومها در محل بیرونی رحم قرار گرفته‌اند كه باعث فشار به اعضای لگنی، روده، حالب و مثانه می‌شود. یكی از شكایات خانم‌‌ها هم همین است و می‌گویند احساس سنگینی و فشار، درد لگن و تكرر ادرار دارند و احساس می‌كنند مثانه‌شان زود پر می‌شود و زود به زود باید به دستشویی بروند. گاهی ممكن است فیبروم از دهانه رحم بیرون بزند و خانمهایی كه درگیر این نوع فیبروم هستند، معمولا از خونریزی بعد از مقاربت یا دردهای واژینال شكایت دارند كه بعد از تماس باعث زخم شدن دهانه رحم یا پولیپ دهانه رحم و سپس بزرگی آن می‌شود.
گاهی اوقات با خانمهایی مواجه می‌شویم كه در طی سال‌های متمادی خونریزی‌های شدیدی دارند. وقتی سونوگرافی واژینال انجام می‌دهیم می‌بینیم رحم بزرگ است كه به آن رحم میوماتو یا رحم فیبروماتو می‌گویند. مشخص می‌شود سطح رحم آنها پر از فیبروم است و با بزرگ شدن رحم، فرد دچار خونریزی شده است. در هر صورت به خانم‌‌ها توصیه می‌كنیم اگر با این نشانه‌‌ها مواجه شدند، حتما برای معاینه به پزشك مراجعه‌كنند.
آیا ممكن است خانمی فیبروم داشته باشد اما هیچ علامتی از خود نشان ندهد؟
بله. اگر فیبروم در قسمت خارجی حفره لگن باشد، ممكن است علامت واضحی از خود نشان ندهد.
آیا با وجود فیبروم امكان بارداری وجود دارد؟
بله. البته خانمهایی كه فیبروم دارند و فیبروم‌های‌شان در كنار مخاط رحم است، زمانی‌كه ازدواج می‌كنند، صلاح نیست كه جلوگیری داشته باشند چون جلوگیری باعث بروز مشكلات متعددی می‌شود. به آنها توصیه می‌كنیم ظرف یكسال اقدام به بچه‌دار شدن‌كنند اما اگر زنی با وجود فیبروم اقدام به جلوگیری كند و بارداری را به چند سال بعد موكول‌كند، پس از بارداری و در طول این دوران فیبرومها با هربار ترشح استروژن بزرگ و بزرگ‌تر می‌شوند و باعث درد، زایمان زودرس، سقط جنین، جدا شدن جفت، پارگی كیسه آب می‌شوند.
زنانی‌كه با وجود فیبروم باردار می‌شوند، در زایمان سزارین مشكل دارند و برای‌شان خطرناك است. اگر در زمان سزارین، فیبروم در محل برش زایمان باشد، سبب خونریزی می‌شود البته گاهی اوقات خانم‌‌ها می‌خواهند در زمان سزارین فیبروم نیز برداشته شود. اما چون رحم در دوران بارداری پرخون است، فیبروم هم پر خون است، گاهی برداشتن فیبروم موجب خونریزی شده و باعث تزریق مجدد خون می‌شود. بعضی وقت‌‌ها هم زمانی‌كه جراح می‌بیند خونریزی بیش از حد معمول است، رحم را به‌طور كامل خارج می‌كند. به همین علت برای خانمهایی كه دوران بارداری‌‌شان با وجود فیبروم طی شده است، بهتر است به شكل طبیعی زایمان كنند.
فیبرومی كه در بدن وجود دارد، ممكن است نیاز به جراحی و درمان نداشته باشد؟
بله. اگر اندازه فیبرومی كه در بدن تشكیل می‌شود، قابل ملاحظه نباشد به جراحی و درمان نیاز ندارد اما لازم است خانم هر شش ماه یا سالی یك‌بار آزمایش بدهد تا مشخص شود آیا فیبرومش به اندازه تقریبی سال گذشته باقی مانده است یا خیر. اگر این‌طور باشد كه نیازی به جراحی و درمان وجود ندارد اما اگر اندازه فیبروم خیلی بزرگ شده و همچنین باعث درد و خونریزی غیر طبیعی شود، حتما به جراحی نیاز دارد.
از زمان تشكیل فیبروم تا زمانی كه ممكن است خطرناك شود، بیمار چقدر فرصت دارد تا جلوی بدتر شدن وضعیت را بگیرد؟
تنها در پنج درصد فیبرومها ممكن است تغییرات بدخیمی ایجاد شود بنابراین جای نگرانی وجود ندارد مگر اینكه در روند آزمایش مشخص شود كه فیبروم در مدت كوتاهی مثلا سه، چهار یا شش ماه رشد قابل ملاحظه‌ای داشته است چراكه احتمال بدخیمی وجود دارد.
قبل از اینكه فیبروم به وجود بیاید، آیا نشانه هشدار‌دهنده‌ای وجود دارد كه یك خانم با مشاهده آن به پزشك مراجعه كند؟
به جز نشانه‌های بیماری كه به آن اشاره شد و لازم است خانم‌‌ها به آن توجه داشته باشند، راه دیگری وجود ندارد و این پزشك است كه با انجام سونوگرافی می‌تواند وجود فیبروم را تشخیص دهد و پس از تشخیص هم فرد باید زیر نظر پزشك باشد.
درمان قطعی برای فیبروم وجود دارد؟
خیر. چون فیبروم وابسته به هورمون است، درمان قطعی برای آن وجود ندارد و این‌طور نیست كه به بیمار بگوییم قرصی را یك هفته 10روز مصرف كن، خوب می‌شوی. به شرایط بیمار بستگی دارد؛ یعنی بسته به اینكه بیمار چه سن و سالی دارد، اگر متاهل است از چه علامت بیماری شكایت دارد، تمایل به بچه‌دار شدن مجدد دارد یا خیر و تعداد فرزندانی كه دارد كافی است یا نه، نوع درمانی كه برایش تجویز می‌كنیم، فرق می‌كند.
با این وجود فیبرومها ممكن است سبب ناباروری فرد شوند؟
بله. اگر فیبروم باعث بسته شدن مجرای دهانه رحم یا لوله‌های رحمی شود امكان ناباروری وجود دارد.
فیبرومها می‌توانند شكل خطرناك به خود گرفته و در بدترین حالت سرطانی شوند؟
بیش از 95 درصد فیبرومها خوش‌خیم هستند و نگرانی ایجاد نمی‌كنند اما در مواردی مثل خانمهایی كه بالای 40 تا 45 سال دارند، تعداد فرزندانی كه دارند كافی است و تمایلی به باروری دوباره ندارند، اگر یك‌دفعه فیبروم برای‌شان مشكل ایجادكند، درد و خونریزی شدیدی داشته باشند و در فاصله زمانی كوتاهی فیبروم بزرگ شود، یعنی مثلا قبلا فیبروم سه سانتیمتری داشته اما بعد از یكسال اندازه آن به 10 سانتیمتر رسیده است، ما دیگر احتمال نمی‌دهیم فیبروم از نوع خوش‌خیم باشد.
با جراحی و خارج كردن كامل فیبروم، امكان رشد مجدد آن از بین می‌رود؟
این مسئله قابل پیش‌بینی نیست و ممكن است فیبروم دوباره عود كند؛ یعنی ممكن است كسی فیبروم 10، 15 سانتیمتری‌اش را با جراحی بردارد اما دو، سه سال بعد دوباره عود كند. خانمی‌كه با این مشكل مواجه است و فیبرومش دوباره عود می‌كند، حتما باید سالانه مورد معاینه قرار بگیرد و شكل و اندازه فیبرومش اندازه‌گیری شود.
فیبروم رحم، از ناباروری تا سرطان
فیبروم رحم، از ناباروری تا سرطانفیبروم رحمی، توده‌‌هایی است كه از بافت عضلانی جداره رحم سرچشمه می‌گیرد و تشكیل آن در خانم‌‌ها بسیار شایع است.
۱۳۹۴/۴/۹
