احتمال حضور بیش از ده‌ها هزار داعشی در تركیه در آینده ای نزدیك

شاید در اوایل ظهور نامی به عنوان داعش كمتر كسی حدس می‌زد كه یكی از معروف‌ترین گروهای تروریستی در دهه اخیر كه حتی گوی شهرت را از طالبان برباید همین گروه باشد.

به گزارش نما به نقل از تابناک، ترکیه نیز در همین دام افتاد و نتوانست خطر داعش را پردازش کند و در ابتدای این وقایع، رویکرد دوگانه ای علیه داعش اتخاذ می‌کرد. این رویکرد به قدری دوگانه بود که حتی ابوبکر البغدادی پس از پیروزی اردوغان در انتخابات از وی خواست تا با داعش بیعت کند.

البغدادی در آن پیام تصویری یوتیوبی به مناسبت پیروزی حزب حاکم عدالت و توسعه در انتخابات محلی ترکیه از رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه خواست تا دست دوستی دراز کرده و پیش از دیر شدن، بیعت خود با داعش را اعلام کند. رهبر داعش همچنین در سخنانی تهدید آمیز گفته بود: اعضای داعش همه گوشت‌ها را چشیدند و گوشتی خوش طعم‌تر از گوشت ترک‌ها نیافته‌اند.

با این حال برای نزدیک به دو سال، نیروهای نظامی ترکیه بدون هیچ تحرکی در مرز مشترک این کشور با سوریه مستقر شده بودند، در حالی که داعش قلمرو خودش را گسترش می‌داد و در کنار مرز می‌جنگید. در ماه اکتبر، پارلمان ترکیه موافقت کرد ‌ارتش این کشور در نبرد علیه داعش مشارکت داشته باشد، اما اتفاقی رخ نداد. حال بعد از گذشت مدت زمان زیادی از این رویکرد، ترک‌ها هواپيماهای جنگی نيروی هوايی ترکيه از شامگاه جمعه و بامداد شنبه، مواضع (داعش) در سوريه و حزب کارگران کردستان (پ ک ک) در شمال عراق را بمباران کردند.

منتقدان رجب طيب اردوغان، رييس جمهوری ترکيه می‌گويند، حمله جنگنده‌های ترکيه به مواضع داعش، تنها بهانه ای برای سرپوش گذاشتن بر قصد واقعی دولت اين کشور برای حمله به مواضع گروه کارگران کردستان (پ ک ک) است.

در همين حال، احمد داو‌د اوغلو، نخست وزير ترکيه روز شنبه گفته است: تا زمانی که تهديد‌ها عليه ترکيه ادامه داشته باشد، اقدامات امنيتی ادامه خواهد داشت. نخست وزير ترکيه گفته است: «اين عمليات‌ها، عمليات عليه يک نقطه نيست، و تا زمانی که تهديد عليه ترکيه وجود داشته باشد، ادامه خواهند داشت‌».

برخی از تحلیل‌ها نشان می‌دهد که ترکیه بارها در پاسخ به دعوت آمریکا برای پیوستن به ائتلاف ضد داعش اعلام کرده بود که تنها در صورت اعلام منطقه پرواز ممنوع در سوریه به آن می‌پیوندد. اکنون بر خلاف بسیاری از تحلیل‌ها که معتقدند ترکیه بناچار وارد درگیری با داعش شده و شرط خود را زیر پا گذاشته است، باید گفت ‌عملا در مرزهای شمالی سوریه از طریق پایگاه انجرلیک و با حمایت آمریکا منطقه پرواز ممنوع برقرار شده است.

در واقع ترکیه با یک تیر دو نشان را هدف قرار داد؛ اول منطقه پرواز ممنوع را که خواسته اصلی خود بود محقق کرد (هر چند با شعاع محدود ۵۰ کیلومتر) و قطعا در ادامه درگیری‌ها به دنبال گسترش این منطقه خواهد بود.

دوم ترکیه تبعات حمله انتحاری هفته پیش در سوروچ که در کمتر از چند ساعت در حال تبدیل شدن به بحران ملی و شورش گسترده کردها بود را با حمله به داعش خنثی نمود. این شورش بالقوه به خصوص پس از ناکامی نسبی اردوغان در انتخابات پارلمان در صورت عدم مهار به بحران امنیت ملی جدی تبدیل می‌شد.

ترکیه هم از بروز یک بحران داخلی جلوگیری کرد و هم زمینه را ‌برای سرنگونی حکومت سوریه فراهم نمود. البته اعمال منطقه پرواز ممنوع لزوما همه شرایط را به نفع ترکیه جلو نخواهد برد!

اخیراً نیز گروه تروریستی داعش در واکنش به اقدامات اخیر ترکیه در شبکه‌های اجتماعی تهدید کرد، کشتارهایی را در سواحل و هتل‌های ترکیه به راه خواهد انداخت و اهدافش هزاران گردشگری خواهند بود که در آنتالیا و کِمِر حضور می‌یابند.

به نظر می‌رسد این اقدام ترکیه در تقابل با داعش اقدامی تاکتیکی است و جزء استراتژی ترکیه در تقابل با داعش نخواهد بود. در همین راستا تابناک در گفت و گو با سعدالله زارعی کارشناس مسائل خاورمیانه به ارزیابی از رویکرد اخیر ترکیه در قبال داعش پرداخته است.

وی در ابتدا درباره تغییر رویکرد ترکیه در قبال داعش بیان داشت، بعد از یک دوره طولانی که ترکیه امیدوار بود ‌از طریق گروه‌های مثل داعش و جبهه النصره می‌تواند شرایط داخل سوریه را تغییر بدهد؛ امروز به این جمع بندی رسیده ‌که دوره استفاده از داعش به پایان رسیده ‌و شرایط در ‌سوریه به گونه ای است که خواه ‌ناخواه پرونده داعش بسته می‌شود.

زارعی تأکید کرد، به همین خاطر شاهد هستیم که ترکیه از چند ماه پیش فاصله با داعش را در دستور کار خودش قرار داد و متعاقب آن گفت و گوهایی بین دولت ترکیه و بعضی از دولت‌های عضو جبهه مقاومت در منطقه شروع شد. داعش با پی بردن به این نکته که ترکیه تغییر جهت داده است و امید به داعش از بین رفته است، برای اینکه دولت ترکیه را وادار به تجدید نظر در این چرخش بکنند، مناطقی از ترکیه را در معرض حمله قرار دادند که از جمله شهر مرزی سروج بود که در ۱۵ کیلومتری کوبانی و یکی از شهرهای مهم ترکیه به حساب می‌آید. بعد از این اقدامی که داعش در مناطق کردی شهر سروج انجام داد، دولت ترکیه درگیری‌های را متوجه داعش در مناطق مرزی و از جمله در شهر کوبانی کرد.

این کارشناس مسائل بین‌المللی ادامه داد: ‌درباره اینکه عملیات‌های چند روز اخیر دولت ترکیه علیه داعش هست یا در تدوام سیاست ایجاد منطقه آزاد در شمال سوریه تردیدهایی وجود دارد و دولت سوریه هم نگران تحرک فعلی ارتش ترکیه است.

وی همچنین افزود: ‌نکته بسیار مهمی که در این مقوله حائز اهمیت است، بازگشت داعش به ترکیه و نقل مکان داعش از عراق و سوریه به ترکیه است. در این صورت ممکن است ترکیه طی ماه‌های آینده، شاهد حضور دست کم ده هزار نفر از عناصر تروریستی داعش باشد که این مسأله می‌تواند امنیت ترکیه را به مخاطره بیندازد. این موضوع به خصوص از آنجا اهمیت دارد که ارتش ترکیه یک ارتشی است که طی صد سال گذشته هیچ گاه در هیچ جنگی مشارکت نکرده ‌و یک ارتش بکر تجربه ندیده ای در عرصه درگیری‌های نظامی است. همینطور این ارتش فاقد تجربه مواجه با گروه‌های نامتقارنی مثل داعش است؛ بنابراین کاملا واضح است که ترکیه در معرض یک آسیب پذیری شدید امنیتی قرار گرفته است.

این کارشناس مسائل خاورمیانه در این باره که آیا این حملات برای سرپوشی به پ ک ک است یا خیر پاسخ داد؛ ترکیه از ناحیه پ ک ک احساس ناامنی می‌کند و مماشات دولت اردوغان با داعش طی چهار سال گذشته ـ که مخصوصا در پرونده کوبانی ما شاهد تنش سنگین بین ترکیه و پ ک ک از یک طرف و بین دولت ترکیه و سازمان کردی سوریه از طرف دیگر ـ‌ چالش‌های سنگینی به وجود آمد. در شرایط فعلی که ترکیه خودش را ناچار می‌بیند ‌در یک شرایط متفاوتی نسبت به داعش قرار بگیرد، این مسئله مطالبات کردها را افزایش می‌دهد و بر تحرک کردی می‌افزاید.، زیرا کردها مایلند ‌در بخش‌های از منطقه که داعش حضور دارد به طور متمرکز در مجموعه کردی نگه دارند. این مسئله سبب مشکلاتی برای ترکیه می‌شود.

در حال حاضر ترکیه در شرایط بد امنیتی است و این نگرانی وجود دارد که ترکیه هم مانند سوریه دچار مسائل امنیتی ناگوار شود.

۱۳۹۴/۵/۵

اخبار مرتبط