به گزارش نما - ایران نوشت: با گذشت بیش از 40 روز از قوت گرفتن نخستین شایعات نسبت به مرگ پلنگ رهاسازی شده در پارک ملی گلستان، حالا شایعه مرگ «هیرکان» ماده پلنگ دو سالهای که سوم شهریور ماه سال گذشته به دستور رئیس سازمان محیط زیست و با نصب گردنبند ردیاب ماهوارهای در این پارک رهاسازی شده بود، به واقعیت تبدیل شد.
مدیرکل محیط زیست استان گلستان دیروز در جمع خبرنگاران سرانجام واقعیتی را که رسانهها مدعی هستند 9 ماه پنهان کاری شده، برملا کرد و گفت: «مرگ هیرکان قطعی است!»
اعتراف به مرگ این ماده پلنگ از سوی عالیترین مقام اجرایی اداره کل محیط زیست استان گلستان در حالی اتفاق میافتد که مجتبی حسینی، معاون محیط طبیعی اداره کل محیط زیست استان گلستان دو روز قبلتر از این، در واکنش به انتقادات رسانهای مبنی بر پنهان کاری مرگ این حیوان اعلام کرده بود: «هیرکان زنده است و سیگنالهای حیاتی ردیاب نصب شده بر گردن حیوان همچنان قابل دریافت است!»
اما چند ساعت پس از انتشار این خبر برخی خبرگزاریهای رسمی کشور به نقل از محیطبانان پارک ملی گلستان اعلام کردند: هیرکان تنها 35 روز زنده بوده و گردنبند ردیاب این پلنگ، پس از کشف لاشه، از حیوان جدا شده و به دستور یک مقام مسئول توسط محیطبانان در منطقه جابهجا میشود تا مسیر حرکت ثبت شده و مستندی کاذب برای زنده بودن هیرکان به دست مسئولان بدهد.»
انتشار این خبر روز سهشنبه موجب شد تا دفتر بازرسی سازمان محیط زیست نیز دستور پیگیری ماجرا را صادر کند، در همین حال مرتضی فرید، مدیرکل دفتر بازرسی سازمان محیط زیست عصر دیروز و در حالی که اسماعیل مهاجر، مدیرکل محیط زیست استان گلستان مرگ هیرکان را تأیید کرده بود، درباره علت پنهان کاری محیط زیست استان گلستان گفت: هنوز نمیتوانم به طور قطع چیزی بگویم باید گزارشهایمان تکمیل شود، فعلاً در حال دریافت اطلاعات بیشتر و بررسی هستیم و به محض اینکه گزارشها تکمیل شود این موضوع را رسانهای میکنیم.
ماجرا از کجا آغاز شد؟
تابستان سال 93 بود که دو توله پلنگ که داخل سبد گذاشته شده بودند و بعدها هیرکان و ورکان نام گرفتند توسط یک فرد ناشناس در مقابل در اداره محیط زیست گذاشته شد. تولهها به گرگان منتقل شده و در یک فضای محصور حدوداً 20 متری به مدت دو سال نگهداری شدند تا اینکه اداره کل محیط زیست استان گلستان درخواست رهاسازی یکی از این دو حیوان را در پارک ملی گلستان به سازمان محیط زیست ارائه کرد. اما کارشناسان دفتر تخصصی حیات وحش سازمان و هوشنگ ضیایی، مشاور حیات وحش معاونت محیط طبیعی با این رهاسازی مخالفت کردند. کارشناسان میگفتند چون این پلنگها از تولگی در محیط محصور بودند و شکار و شیوه زندگی در طبیعت را نیاموختهاند احتمال از بین رفتن آنها در طبیعت زیاد است.
اما اصرار مدیرکل محیط زیست استان گلستان به جایی رسید که سرانجام در همایش مدیران محیط زیست کشور در گرگان او موفق شد امضای موافقت ابتکار را با این رهاسازی در گرگان دریافت کند و روز سوم شهریور ماه با تبلیغات رسانهای فراوان و در حالی که یک گردنبند ردیاب بر گردن پلنگ ماده نصب شده بود، در پارک ملی گلستان رهاسازی شد. اما یک مقام آگاه در اداره کل محیط زیست استان گلستان به «ایران» میگوید: لاشه این پلنگ 35 روز بعد و در حالی که یک میش شکار کرده بود در پارک یافت شد و احتمال داده شد که وارد قلمرو پلنگ دیگری شده و توسط همان پلنگ مورد حمله قرار گرفته و کشته شده باشد اما لاشه بدون بررسیهای بیشتر به فریزر اداره پارک منتقل شده و سپس در پارک دفن شد.
با این حال اسماعیل مهاجر این موضوع را تکذیب کرده و میگوید: اینکه عدهای اعلام میکنند هیرکان تنها ۳۵ روز زنده بوده کذب است و بیشتر جوسازی و غوغاسازی برای انتخاب هیأت دولت است! او درباره زمان مرگ این پلنگ میگوید: تعیین زمان مرگ پس از حضور کارشناسان بینالمللی و مؤسسه تولیدکننده قلاده که پایان خرداد به ایران میآیند اعلام میشود و با نصب سیستم ردیاب به نرمافزار و تجزیه و تحلیل دادهها علت مرگ هیرکان و زمان آن اعلام خواهد شد!
ضد و نقیض گوییهای مسئولان محیط زیست
اکنون سؤالات بیشماری بیپاسخ مانده است. ضمن اینکه زمزمههای مرگ هیرکان عملاً از اوایل فروردین ماه بر سر زبانها افتاده بود سرانجام در تاریخ 28 فروردین سالجاری منجر به اظهارنظر مدیر روابط عمومی اداره کل محیط زیست این استان شد. احمد دباغیان 45 روز قبل اعلام کرد: «هیرکان زنده است و ما نقشه حرکتی او را به صورت روزانه داریم. »
او همچنین گفته بود «ردیاب ماهوارهای که به هیرکان متصل است این قابلیت را داراست که اگر هیرکان بمیرد از کار میافتد و کارشناسان اداره کل متوجه عدم حرکت این گونه میشوند!»
اما یافتهها نشان میدهد سیگنال مرگ هیرکان در مهر ماه سال گذشته ارسال و ثبت شده با این حال معاون این اداره کل در تمام این ماهها همچنان از وضعیت خوب هیرکان به رسانهها گزارش میکرد. مجتبی حسینی 29 دی ماه سال گذشته با انتشار نقشه حرکت این پلنگ اعلام کرد: هیرکان در پارک ملی گلستان زندگی طبیعی خود را میگذراند.
اما با اینکه گزارشهای تصویری منتشره و اخبار خبرگزاریها به نقل از مقامات آگاه اداره کل محیط زیست استان گلستان در یک هفته اخیر عملاً حکایت از مرگ قطعی این حیوان در سال گذشته و پنهان کاریها داشت معاون این اداره کل باز هم خبر از زنده بودن این پلنگ در روز سهشنبه داد که در کمتر از 24 ساعت مدیر کل محیط زیست استان سرانجام مرگ این حیوان را تأیید کرد اما مهاجر حالا میگوید نه زمان مرگ مشخص است و نه لاشهای یافت شده است. اوحتی نمیگوید گردنبند ردیاب چه زمانی یافت شده است!
دره شوری: دروغ چرا؟
حالا اما در شرایطی که طرح رهاسازی هیرکان عملاً با شکست مواجه شده و مشخص نیست این همه پنهان کاری به چه دلیلی صورت گرفته مدیرکل محیط زیست استان گلستان از رهاسازی برادر هیرکان یعنی پلنگ نری که ورکان نام دارد در طبیعت خبر میدهد!
بیژن فرهنگ دره شوری، از کارشناسان قدیمی و صاحبنام حوزه حیات وحش درباره رخداد اخیر میگوید: در شرایطی که یک پلنگ بالغ و تجربه دار سالها در کنار مادرش زندگی میکند و شکار و رویارویی با دشمن را میآموزد اما باز هم میبینیم که نمیتواند در طبیعت خودش را از دست شکارچیان انسانی و رقبایشان برای کسب قلمرو و شکار نجات دهد دیگر چه انتظاری از پلنگی است که از تولگی در یک اتاق 20 متری محبوس بوده و نه تجربه شکار داشته و نه طبیعت دیده.
او افزود: اما الان موضوع مرگ پلنگ به عقیده من اینقدر مهم نیست که اگر ثابت شود محیط زیست دروغ گفته، این مهم و اسف انگیز است؟ اگر ثابت شود که گردنبند را در منطقه میچرخانیدند تا سیگنالهای آن را ثبت کنند واقعاً نمیدانم چه بگویم. دره شوری افزود: من در تمام 50 سالی که تجربه کار با حیات وحش و سازمان محیط زیست را داشتم یاد ندارم توانسته باشیم یک پلنگ را که از تولگی آن هم در فضای محصور زندانی بوده باشد به طبیعت معرفی کرده باشیم.
از سال 1376 هم که خودم از محیط زیست فرار کردم (بازنشسته شدم) تا امروز نیز سعی کردم تا شعاع 500 کیلومتری این سازمان، فاصلهام را با سازمانی که بسیار به آن انتقاد دارم، حفظ کنم.