به گزارش نما به نقل از شهروند: همه پروازهای خارجی به منطقه کردستان از روز جمعه لغو میشود مسعود بارزانی: جهان باید به نتیجه همهپرسی احترام بگذارد.
کمیسیون انتخابات اقلیم کردستان عراق میگوید بیش از ۹۲ درصد کسانی که در همهپرسی برای استقلال کردستان عراق شرکت کردند، به آن رای مثبت دادهاند. با اعلام نتیجه همهپرسی استقلال کردستان عراق، نزاعهای لفظی و واکنشها نسبت به آن بالا گرفته است. با این حال در میان همه این ابراز نگرانیها، مشاور مسعود بارزانی اما بسیار خوشبینانه سخن میگوید: «بعید است همهپرسی به جنگ بینجامد.»
این در حالی است که دولت ترکیه شمشیر را از رو بسته و دولت عراق، برای کنترل فرودگاههای اقلیم کردستان به مسعود بارزانی، ضربالاجل ٣ روزه داده است. پارلمان عراق نیز با تصویب مصوبهای مسعود بارزانی را تحت پیگرد قضائی قرار داد.
«کفاح محمود» مشاور رئیس اقلیم کردستان عراق در مصاحبه با روزنامه «عکاظ» گفته است: «اقلیم کردستان روند مسالمتآمیز دموکراسی را در پیش گرفته و در آن به عهدنامهها و منشورهای بینالمللی تکیه کرده است. نتایج این همهپرسی یک مسأله اصلی برای مذاکره با شرکایمان در بغداد و همسایگانمان در آنکارا و تهران است.»
کفاح محمود همچنین با بعیددانستن اینکه ترکیه جنگی راه بیندازد یا نیت واقعی برای به راه انداختن خشونت داشته باشد، گفت: «آنچه که میشنویم صرفا هیاهوی رسانهای و صرف اظهارنظر است و هرگز به اقدام عملی منجر نخواهد شد.»
رجب طیباردوغان، رئیسجمهوری ترکیه، روز دوشنبه و سهشنبه در سخنرانیهای تندی با محکومکردن همهپرسی استقلال کردستان عراق، آنها را به اقدام نظامی تهدید کرد و گفت که اجازه تشکیل چنین کشوری را در مرزهای ترکیه نمیدهد. با این حال، مشاور مسعود بارزانی معتقد است که چنین اتفاقی نخواهد افتاد: «اظهارات اردوغان و تهدیداتش درباره به قحطیکشاندن کردها تنها اظهارات رسانهای و تبلیغات است.»
سخنان خوشبینانه مشاور مسعود بارزانی در حالی مطرح میشود که دولت بغداد، بامداد چهارشنبه به اقلیم کردستان عراق ٣روز مهلت داد تا کنترل فرودگاههای این منطقه را به دولت مرکزی تحویل بدهد. حیدر العبادی، نخستوزیر عراق هشدار داد: «اگر اقلیم کردستان تا ساعت ۳ بعدازظهر (به وقت محلی) روز جمعه، کنترل فرودگاههایش را واگذار نکند، با تحریم پروازی بینالمللی مواجه خواهد شد.»
اقلیم کردستان عراق اما کمتر از نصف روز بعد از اعلام این اولتیماتوم، در بیانیهای با رد این درخواست، آن را «غیر قانونی» خواند.
به دنبال بیانیه اقلیم کردستان و رد درخواست دولت مرکزی عراق به منظور واگذاری کنترل فرودگاههایش، سازمان هواپیمایی عراق به شرکتهای هواپیمایی خارجی ابلاغ کرد که باید کلیه پروازها به منطقه کردستان را از روز جمعه لغو کنند. چندین خطوط هوایی نیز، پروازهای خود را به اربیل متوقف کردند.
یک منبع آگاه به سومریهنیوز گفته است که مسئولان شرکت هواپیمایی عراق به شرکتهای خارجی تعلیق تمامی پروازها به دو فرودگاه اربیل و سلیمانیه را از روز جمعه تا اطلاع ثانوی ابلاغ کردهاند.
پیشتر دو خط هوایی ترکیه «ترکیش ایرلاین» و «اطلس ترکیه» پروازهای خود را به اربیل متوقف کرده بودند. بغداد چند روز پیش از کشورهای جهان خواسته بود که انجام پروازهای بینالمللی به مقصد یا از مبدأ فرودگاههای اربیل و سلیمانیه را در کردستان عراق متوقف کنند.
اما این، تنها اتفاق مهم روز چهارشنبه نبود که در مواجهه با اقدامات اقلیم کردستان صورت گرفت. دیروز، چهارشنبه، پارلمان عراق مسعود بارزانی را تحت پیگرد قضائی قرار داد و از نخستوزیر الزاما خواست تا تدابیر لازم برای تحتکنترل گرفتن تمام حوزههای نفتی و مشخصا حوزههایی که در استان کرکوک و مناطق مورد مناقشه است، بکار بگیرد.
پارلمان عراق روز چهارشنبه در جلسهای ویژه که نخستوزیر و وزیران کشور، دفاع، نفت و مشاور امنیت ملی عراق حضور داشتند، مصوبه نهایی برای تنبیه اقلیم کردستان عراق به خاطر برگزاری همهپرسی غیرقانونی را تصویب کرد و مسعود بارزانی را تحتپیگرد قضائی قرار داد. این مصوبه که دوشنبه گذشته به تصویب اولیه گذاشته شده بود، بعد از اصلاح نگارشی مواد آن، در حضور نخستوزیر و وزیران، با اکثریت اعضا به تصویب رسید.
پیگرد قضائی تمامی عوامل اجرایی همهپرسی ازجمله مسعود بارزانی و تحویل او به دادگاه برای محاکمه قضائی از مواد مهم این مصوبه تنبیهی پارلمان عراق است. پیگرد قضائی تمامی کارکنان کرد شاغل در ادارات دولت مرکزی عراق که در اجرای همهپرسی شرکت کردند، یکی دیگر از مواد مصوبه پارلمانی است.
بستن تمامی گذرگاههای مرزی که خارج از کنترل دولت مرکزی عراق در اقلیم کردستان عراق است و درخواست از کشورهای همجوار برای کمک به بغداد در اینخصوص نیز ماده تنبیهی دیگری است که تعامل تجاری اقلیم را با کشورهای همجوار متوقف میکند.
پارلمان عراق همچنین از حیدرالعبادی بهعنوان فرمانده کل قوای مسلح عراق خواسته است که به نیروهای امنیتی عراق برای بازگشت و استقرار در مناطق مورد اختلاف ازجمله کرکوک و بازگرداندن تمامی چاههای نفت شمال در کرکوک زیر نظر وزارت نفت عراق دستورات لازم را صادر کند.
حیدرالعبادی، نخستوزیر عراق نیز در جلسه پارلمان این کشور بار دیگر خواستار لغو نتیجه همهپرسی کردستان شد. العبادی بار دیگر ضربالاجل سهروزه به اربیل برای تحویل دادن مدیریت فرودگاههای اربیل و سلیمانیه را تکرار کرد و گفت: «جمعه مهلت اربیل به پایان میرسد.» با این حال، او گفت که «هیچ جنگی میان فرزندان یک کشور وجود ندارد» اما «به شما نشان خواهیم داد که قدرت قانونی خود را چطور اعمال خواهیم کرد.»
از سوی دیگر، مجلس اعلای اسلامی عراق نیز خواهان خارج کردن کرکوک و دیگر مناطق تحت کنترل نیروهای اقلیم کردستان شده است. مجلس اعلای اسلامی عراق در بیانیهای اعلام کرد که خواهان بازگشت کرکوک و باقی مناطق تحت کنترل نیروهای اقلیم از طریق قانون اساسی است که به بهانه مقابله با داعش این مناطق را در کنترل خود داشتند. در این بیانیه آمده است: «زمانی که ما با مردم کُرد در چارچوب قانون اساسی و تنها در چارچوب قانون اساسی ملاطفت میکنیم، درواقع اتحاد عراق را خط قرمز و مسأله تمامیت ارضی و حیاتی میدانیم؛ به همین دلیل مسئولیت اتخاذ تدابیری درخصوص تضمین حفظ وحدت کشور، درآمدزایی منابع، امنیت مرزها، گذرگاهها، گمرکها و آینده و در وهله اول سرنوشت ملت خود را با دولت فدرال بغداد میدانیم.»
واکنشها نسبت به اقلیم کردستان درحالی شدت گرفته که روز گذشته، دولت ترکیه نیز نماینده حزب مسعود بارزانی را اخراج کرد.
مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه روز گذشته اعلام کرد که کشورش به نماینده حزب دموکرات کردستان عراق وابسته به مسعود بارزانی ابلاغ کرده، بعد از همهپرسی، حق بازگشت به ترکیه را ندارد.
چاووش اوغلو تأکید کرد که کشورش از نماینده این حزب درخواست کرده بود اگر در آنکاراست کشور را ترک کند اما عمر میرانی، نماینده حزب مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق درحالحاضر در اربیل است و آنکارا به او گفته به ترکیه بازنگردد.
چاووش اوغلو با بیان اینکه مسعود بارزانی با برگزاری همهپرسی، آینده کُردها را به خطر انداخته، گفت: «ما به آنها ابلاغ کردیم که در صورت لغو برگزاری همهپرسی یار آنها خواهیم بود ولی اگر همهپرسی را برگزار کنند با چه عواقبی روبهرو خواهند شد.»
وزیر خارجه ترکیه همچنین درباره رزمایشهای مشترک نظامی در نزدیکی مرزهای عراق که روز سهشنبه آغاز شده، گفت: «ترکیه با قدرت از تمامیت ارضی همسایه خود و تأمین امنیت مرزهایش دفاع میکند و برای آن تلاش خواهد کرد.»
با وجود واکنشهای تند مقامات داخلی عراق و کشورهای همسایه نسبت به برگزاری همهپرسی و ممارست در پیش بردن روند جدایی، مسعود بارزانی، رئیس منطقه کردستان عراق شامگاه چهارشنبه برای نخستینبار بعد از برگزاری همهپرسی استقلال، در تلویزیون حاضر شد و سخنرانی کرد. بارزانی مدعی شد که این همهپرسی پیروزی مردم کردستان بود و بغداد به جای توسل به زبان تهدید، به خواست مردم کردستان احترام بگذارد. رئیس منطقه کردستان عراق گفت: «شرکتکنندگان به همهپرسی استقلال «آری» گفتند و جهان باید به آن احترام بگذارد.»
وی با تشکر از نقش ایران و ترکیه در حمایت از مردم کرد در سختیهای گذشته گفت که «کشورهای همسایه باید به صدای مردم کردستان گوش دهند.»
مسعود بارزانی همچنین نخستوزیر عراق را به تلاش برای بستن باب گفتوگو متهم کرد و از دولت مرکزی این کشور خواست تا «درهای گفتوگو بین اربیل و عراق را نبندد؛ چرا که این تنها راهحل است.»
رئیس منطقه کردستان عراق ادعاهای خود را تکرار و بغداد را به عدم پایبندی به قانون اساسی عراق متهم کرد و این عدم پایبندی به قانون اساسی را دلیل اجرای همهپرسی دانست: «بغداد به قانون اساسی عراق پایبند نبود، به همین دلیل ما به سمت صندوقها حرکت کردیم تا سرنوشت خود را مشخص کنیم.»
رئیس اقلیم کردستان عراق به آینده کردستان عراق بعد از همهپرسی اشاره کرد و گفت که با وجود موانع، «آینده درخشانی» در انتظار منطقه کردستان است.
با وجود اینکه مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق، «آیندهای درخشان» را برای کردهای کردستان عراق میبیند، تحلیلگران نتیجه جدایی کردهای منطقه کردستان از عراق را به هیچوجه مثبت ارزیابی نمیکنند. بسیاری از تحلیلگران سیاسی و منطقهای بر این باورند که با وجود مخالفتهای جامعه بینالملل و خصوصا همسایگان شدیدا مخالفی چون ترکیه و ایران، بروز جنگ و نزاعهای قومی و نژادی در عراق و منطقه، بحرانهای اقتصادی و بیثباتی اتفاقاتی است که وقوع آنها بسیار محتمل است.