به گزارش نما، فضای مجازی یکی از مواردی است که این روزها در صنعت نشر ما تاثیر زیادی گذاشته است برخی از این تاثیرات مثبت و برخی منفی بودند و بر اقتصاد نشر نیز چندان بی تاثیر نبوده است؛ برای آگاهی از تاثیرات مثبت و منفی فضای مجازی با کامران شرفشاهی، مدیر مسئول انتشارات تجلی مهر گفت و گو کردیم که در ادامه می خوانید.
می‌دانیم فضای مجازی بر صنعت نشر ما تاثیر گذاشته است این تاثیرات تا چه حد به نشر کشور کمک کرده است؟
پدیده فضای مجازی از یک سو می‌تواند امتداد جریان کتابخوانی ما باشد و از سوی دیگر مشکلاتی را برای صنعت چاپ و نشر کشور ایجاد کرده است. متاسفانه به امر کتابخانه سازی در کشور ما به طور جدی توجه نشده است بسیاری از روستاها و شهرهای کشورمان کتابخانه عمومی ندارند حتی در تهران که پایتخت کشور است تعداد کمی کتابخانه عمومی نسبت به وسعت و جمعیتش وجود دارد این امر تا حد زیادی باعث شده است مردم به سمت فضای مجازی بروند و سعی کنند نیاز به مطالعه را از آن طریق برآورده کنند.
پس تاثیر مثبت فضای مجازی در نشر کجاست؟
استفاده از فضای مجازی در مواردی مثبت بوده است و در مواردی شاهد هستیم رویکرد جامعه ما به فضای مجازی باعث شده بسیاری از افرادی که به مطالعه در این فضا دسترسی دارندبه سخت پنداری در مطالعه دچار شوند سخت پنداری یعنی فرد تصور می‌کند با مطالعه چند خط از مشاهیر در این فضا از مطالعه کتاب بی نیاز است و موجب شده توهم دانایی در فرد به وجود بیاید به این معنا که اشخاصی با روی آوردن به شبکه‌های مختلف اجتماعی در فضای مجازی چنین می‌پندارند به درجه بالایی از رشد فکری و دانایی رسیده اند درحالی که این کار نمی‌تواند جایگزین مطالعه عمیق و هدفمند شود.
آیا تمام مطالبی که در فضای مجازی مطالعه می‌کنیم درست است؟
تعدادی از جملاتی که در فضای مجازی منتشر می‌شود جعلی است جمله‌هایی را از اشخاصی مانند صادق هدایت، فروغ فرخزاد، پروفسور سمیعی و ابن سینا نقل می‌کنند اگر این جملات را ریشه‌ای بررسی کنیم متوجه می‌شویم چنین جملاتی اصلا از این افراد نقل نشده است و شخصی به نیت‌های دیگر این جملات را منتشر می‌کند و بخشی از مطالبی که منتشر می‌شود جعلی، غیر مستند و بی ارزش از نظر علمی و ادبی هستند.
کارکرد شبکه‌های مجازی در امر کتابخوانی چگونه است؟
کارکرد شبکه‌های مجازی در امر کتابخوانی مانند شمشیر دولبه است محاسن و معایبی دارد از یک سو باعث شده است کتاب‌های خوب، نویسندگان، شاعران و منتقدان خوب شناخته شوند و عاملی برای جذب مخاطب برای بازاریابی کتاب‌های خوب و آثار ارزنده است از سوی دیگر مشکلاتی را برای کتابخوانی ایجاد کرده است چنانچه باعث شده است افراد تا حد زیادی احساس نکنند به مطالعه کتاب نیاز دارند و شاهد این هستیم که مردم با رواج فضای مجازی و نسل جدید گوشی‌های اندرویدی دیگر سراغ مطالعه کتاب نمی‌روند همین امر باعث شده است تیراژها و آمار فروش کتاب در کشور برخلاف کشورهای پیشرفته دنیا سیر نزولی پیدا کند.
در کشورهای پیشرفته دنیا شاهدیم که کتاب‌ها فروش‌های چند میلیونی دارند و با تیراژهای بالا منتشر می‌شوند درصورتی که این امر در کشور ما به یک رویا تبدیل شده است دلیل این تیراژهای پایین را می‌توان کم کاری مسئولان فرهنگی و توجه جامعه به فضای مجازی دانست.
فضای مجازی در اینکه برخی از ناشران براساس تعداد لایک‌های یک مولف،کتابی منتشر کنند تاثیر گذاشته است ؟
برخی از ناشران به دلیل اینکه دنبال برگشت سرمایه هستند با رصد شبکه‌های مجازی دنبال انتشار کتاب شاعر یا نویسنده‌ای می‌روند که مردم بیشتر از آن استقبال کرده اند گاه در این زمینه توجه چندانی به کیفیت آثار چنین اشخاصی یا تنزل سطح کیفی اثر جدیدشان ندارند که این مسئله می‌تواند آفتی برای صنعت نشر باشد.
همین امر باعث می‌شود ناشران کتاب سلبریتی‌ها را بدون توجه به کیفیت اثرشان منتشر کنند؟
بله متاسفانه یکی از جریان‌های نامبارک در عرصه چاپ و نشر کتاب توجه برخی از ناشران به سمت آثار برخی از سلبریتی هاست به این شکل که گمان می‌کنند شهرت فلان سلبریتی می‌تواند باعث فروش خوبی برای کتابش شود؛ جای بسیار دریغ دارد که گفته شود در موارد متعددی این اتفاق می‌افتد و کتاب آن‌ها به چاپ بعدی می‌رسد درحالی که آثار برخی از این سلبریتی‌ها ارزش ادبی و فرهنگی چندانی ندارند و به دلیل تبلیغات کتاب‌های آن‌ها به چاپ‌های متعدد می‌رسد این مسئله ناشی از سودجویی برخی از ناشران سود جو و فرصت طلب نیز هست که باعث اشاعه چنین آثاری می‌شود.
منبع: باشگاه خبرنگاران
شهرت و تبلیغات؛ عامل فروش كتاب سلبریتی‌ها
برخی از ناشران به دلیل اینكه دنبال برگشت سرمایه هستند با رصد شبكه‌های مجازی دنبال انتشار كتاب شاعر یا نویسنده‌ای می‌روند كه مردم بیشتر از آن استقبال كرده اند.
۱۳۹۹/۶/۱۹
