ساخت سد فینسك؛ با ملاحظات زیست محیطی یا بر محیط زیست؟!/ انجام مطالعات زمینه ای پیش شرط اجرای طرح های توسعه ای

به گزارش نما ، مقوله آب در بخش های شرقی استان مازندران و در قسمت های مرزی با استان سمنان به یکی از پر چالش ترین مسائلی است که بار دیگر این وضعیت سبب شده تا مورد بحث مجلس قرار بگیرد. این بار مسئله ساخت سد فینسک در این خطه و تبعات زیست محیط گسترده آن است که موجب اعتراض بسیاری شده است. طرحی که با بهانه تامین آب استان سمنان در دستور کار قرار گرفته است در حالی که 35 درصد شبکه انتقال آب شهری در استان سمنان فرسوده است و با اصلاح آن به راحتی تا 10 درصد در مصرف آب این استان صرفه جویی خواهد شد.

عملیات احداث سد فینسک هنوز شروع نشده است/مازندران آب مازاد ندارد

حنیف رضا گلزار، پژوهشگر و فعال محیط زیست در این خصوص به خبرنگار اجتماعی خبرگزاری برنا گفت: چندی پیش ضرورت انتشار مجموعه مطالعات پنج گانه احداث این سد در مجلس مطرح شد.

او افزود: عده ای در فضای مجازی و حقیقی تلاش می کنند تا با القای این مطلب که کار از کار گذشته، موضوع ساخت سد فینسک را تمام شده و تلاش های مردم و متخصصین را بی اثر جلوه دهند اما واقعیت آن است که تا این لحظه در فینسک اتفاق خاصی رخ نداده است و پیمانکار و شرکت سهامی آب منطقه ای سمنان در حال ساخت جاده های دسترسی برای آغاز عملیات اصلی ساخت سد در سال های آینده هستند.

این کارشناس محیط زیست خاطرنشان کرد: مردم و مسئولین در غرب استان مازندران هم توجه داشته باشند که طرح هایی برای انتقال آب از سرشاخه های دو هزار و سه هزار به خارج از حوضه های آبریز غرب مازندران در دست بررسی و مطالعه است. البرز شمالی و مازندران، کارخانه تولید آب برای فلات مرکزی ایران نیست.

گلزار ادامه داد: رودخانه های دوهزار و سه هزار به دلیل برداشت بیش از حدظرفیت مجاز شن و ماسه به شدت آسیب پذیر شده اند و هرگونه دست اندازی و تحمیل انتقال آب از این رودخانه ها به خارج از حوزه آبریز می تواند معضلات زیست محیطی و اقتصادی برای منطقه را در پی داشته باشد.

گلزار تصریح کرد: دیدگاه غلط، نادرست و ویرانگر وجود منابع آبی مازاد در استان های شمالی کشور باید از سوی کارشناسان و متخصصین و مدیران استان در فضایی منطقی از افکار برخی مسئولین تصمیم گیر زدوده شود. بر اساس تفکری که تصور می کند در شمال کشور آب مازاد وجود دارد، مازندران و زیست بوم شکننده شمال کشور در محاصره طرح های ویرانگر انتقال آب بین حوزه ای قرار گرفته است و تا دیر نشده مسئولین استان برای شکستن این محاصره و توجیه مقامات تصمیم گیرنده در رابطه با این گونه طرح ها و تبیین واقعیات آبی و شرایط شکننده زیست بوم استان اقدام کنند.

این کارشناس مسائل آب با تاکید بر ضرورت توقف ساخت سد فینسک گفت: فراموش نکنیم که ساخت سد دیر علی با ۵۰ درصد پیشرفت فیزیکی و صرف ۶۱ میلیارد ریال بنا به تصمیم وزارت نیرو به طور کامل متوقف شده و باز فراموش نکنیم که پیشرفت فیزیکی سد های فینسک و تالار در حال حاضر صفر درصد است.

گلزار افزود: اگر توقف ساخت سدهایی با ۵۰ درصد پیشرفت فیزیکی و با وجود صرف هزینه های گزاف در کشور مسبوق به سابقه، ممکن و شدنی است، توقف ساخت سدهایی با صفر درصد پیشرفت فیزیکی از جمله فینسک و روزیه هم شدنی خواهد بود.

او در پایان گفت: باید توجه داشت که با احداث این سد، با تغییرات اقلیمی روبرو خواهیم شد که به مرور زمان، تاثیرات جبران‌ناپذیری بر پوشش گیاهی و گیاهان بومی منطقه خواهد گذاشت حتی باعث نابودی آنها نیز می‌شود. همچنین این سد می‌تواند مانعی برای مهاجرت انواع ماهیان بومی رودخانه به بالا‌دست شده و عملا ارتباط قطع خواهد شد.

نباید با نگاه تنگ نظرانه به مسائل محیط زیستی پرداخت

در این میان برخی بر این باور هستند که با رعایت ملاحظات زیست محیطی امکان ساخت این سد وجود دارد و در تلاش هستند به صورت همزمان حفظ محیط زیست و توسعه منطقه ای به واسطه ساخت سد را محقق سازند امری که از نگاه کارشناسان غیرممکن است.

محمدتقی نقدعلی، عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس در این رابطه به خبرنگار اجتماعی برنا گفت: ما در خصوص ساخت فینسک هم اعتراضات نمایندگان استان تهران و هم صحبت های وزارت نیرو را در مجلس شنیده و مطالبات مردمی نیز مدنظر قرار گرفته است. باید توجه کرد که مدیریت آب یک مسئله ملی است و نباید به آن نگاه منطقه ای کرد.

او افزود: مسئول مستقیم مدیریت منابع آب وزارت نیرو است و در عین حال که باید حق و حقوق مردم در نظر گرفته شود باید به فکر توسعه و مسائل کشاورزی منطقه نیز بود و در همین حال ما توجه ویژه ای به حفظ محیط زیست خواهیم کرد.

نقدعلی تصریح کرد: نگاه ما باید کلان باشد و در همین راستا تصمیم گیری خواهد شد. همه نظرات را خواهیم شنید و با در نظر گرفتن تمامی جوانب تصمیم گیری خواهیم کرد. ما قطعا پیوست محیط زیستی را مدنظر قرار می دهم و نگاه ما نگاه تنگ نظرانه نیست زیرا با این نگاه به هر اقدامی می توان ایراد زیست محیطی گرفت.

این نماینده مجلس افزود: در مناطق پر آب تر شاهد هستیم که آب یا به دریا سرازیر می شود و یا از مرزها خارج می شود و باید در همین راستا مصالح کلی کشور را مدنظر قرار داد.

او ادامه داد: برخی از این سدها که به آن ها انتقاد می شود برای سال های پر آبی است و در سال های کم آبی از آن ها استفاده نخواهد شد. باید جامع نگر باشیم و این صرفا مختص مازندران نیست و نقل و انتقالات بین حوزه ای آب وجود دارد.پ

عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس تاکید کرد: اولویت ما تامین آب کشاورزی مردم است و به تبع آن در مرحله بعدی به دنبال تامین آب استان سمنان هستیم. بر این باور هستم که می توان با ملاحظه زیست محیطی این اقدام توسعه ای را نیز انجام داد. به دنبال روشی هستیم تا کم ترین آسیب به محیط زیست وارد شود و با تصمیم نهایی امروز فاصله زیادی داریم.

لزوم مطالعات زیست محیطی برای اجرای پروژه ها

این نماینده مجلس بر این باور است که می توان به صورت همزمان هم این سد ساخته شود و هم حیات محیط زیست مازندران را حفظ کرد. امری که از نظر کارشناسان محیط زیست غیرممکن و محال است و باید اساسا مانع ساخت سد فینسک شد که از این رو به نظر می رسد برای رفع این چالش ها مطالعات زیست محیطی این طرح ها باید صورت بگیرد تا مانع از ادامه شائبه ها شد.
برنا